Yaz tüm hızıyla devam ederken çoğumuzun aklında tek bir soru var: Güneş yanığına ne iyi gelir? Çoğumuz yazın altın rengi bir bronzluk elde etmeyi hayal ederek güneşin altında uzun saatler geçiriyoruz. Güneş hasarı ile ilgili sağlık uyarılarına rağmen cildimizi güneşin zararlı ışınlarına maruz bırakıyoruz. Hal böyle olunca güneş yanıkları da kaçınılmaz oluyor.
Güneş yanığı, cildin yoğun güneşe maruz kalması sonucunda kızarması, kaşınması ve iltihaplanması şeklinde ortaya çıkıyor. İstatistikler yetişkinlerin üçte birinden fazlasının ve çocukların yaklaşık % 70’inin geçen yıl içinde güneş yanığı olduğunu göstermekte. Peki cildinizi nasıl güvende tutacağınızı biliyor musunuz? Elbette güneş yanıklarını önlemenin en etkili yolu, güneşten korunmak. Bununla birlikte güneş yanığına karşı evde uygulayabileceğiniz doğal tedaviler de var. Güneş yanığına ne iyi gelir, güneş yanığına iyi gelen kremler, güneş yanığına doğal çözümler ve güneş yanığı hakkında tüm merak ettikleriniz için okumaya devam edin.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Güneş yanığı neden olur?
Güneş yanığının arkasındaki basit açıklamayı zaten biliyorsunuz: Cildiniz bir süre güneşe maruz kaldığında yanar, kızarır ve tahriş olur. Güneş yanığının derinizin altına yaptıkları ise daha karmaşıktır. Güneş, UVA, UVB ve UVC olmak üzere üç dalga boyunda ultraviyole ışık yayar. UVC ışığı, dünya yüzeyine ulaşmaz. Diğer iki ultraviyole ışık türü ise sadece plaj havlunuza ulaşmakla kalmaz, aynı zamanda cildinize de nüfuz eder. Cilt hasarına hem UVA hem de UVB ışınları neden olur.
Güneş yanığı, uzun süre boyunca dışarıda oturduğunuzun en belirgin kanıtıdır. Ancak güneş hasarı, her zaman görünmez. Cilt yüzeyinin altındaki ultraviyole ışık, DNA’nızı değiştirerek cildinizi erken yaşlandırabilir. Zamanla DNA hasarı, cilt kanserleri riskini artırabilir. Güneş yanığının şiddeti şunlara bağlıdır:
- Cilt tipiniz
- Güneşin yoğunluğu
- Güneşe maruz kalınan süre
Güney sahillerinde güneşlenen sarı saçlı, mavi gözlü bir kadın, Ege’de güneşli bir günde dışarıda oturan esmer tenli bir kadından çok daha erken ve fazla kızarır.
Güneş yanığı belirtileri
Güneş yanığı olduğunuzda cildiniz kızarır ve acır. Eğer yanık şiddetliyse şişlik ve deride kabarcıklar gelişebilir. Hatta tıpkı grip gibi ateş, titreme, mide bulantısı, baş ağrısı ve halsizlik de yaşayabilirsiniz. Güneş yanığından birkaç gün sonra vücudunuz güneşten zarar görmüş hücrelerden kurtulmaya çalışırken cildiniz soyulmaya ve kaşınmaya başlar.
Eğer cildinizde şiddetli ağrı ve kabarma varsa doktora başvurmanız gerekir. Özellikle de bebek ve çocuklar güneş yanığı olduğunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Güneş yanığına ne iyi gelir? Güneş yanığı nasıl geçer?
Güneş yanığını iyileştirmek için vücudunuza (hasar görmüş cildi yenisiyle değiştirmek için) izin vermeniz gerekir. Vücudunuzun bir iyileşme süresi vardır ancak bol bol dinlenerek, su tüketerek ve cildinizi nemlendirerek bu süreci hızlandırabilirsiniz. Ayrıca güneşin verdiği zararla gelen yanma ve kaşıntıyı hafifletmek için kullanabileceğiniz, cildinizi rahatlatmaya yardımcı olabilecek doğal yöntemlerden de yararlanabilirsiniz.
Önemli Not: Tüm bunlar, cildi rahatlatmaya yarayan doğal çözümlerdir, bu yüzden hafif güneş yanıklarına iyi gelebilir. Ancak şiddetli güneş yanıklarında doğru tedavi için mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Duş
Güneş yanığı, temelde cildin iltihaplanmasıdır. Enflamasyonu tedavi etmenin en kolay yollarından biri ise etkilenen bölgeyi soğutmaktır. Hala dışarıdayken bile güneş yanığına anında yardımcı olmak için suya girebilirsiniz. Bu noktada klorlu su cildi daha fazla tahriş edebileceğinden havuzlara karşı dikkatli olun. Cildinize doğrudan buz uygulamaktan da kaçınmalısınız. Cildinizi serinletmek ve rahatlatmak için ılık ya da soğuk duş almayı deneyebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Aloe veranın faydaları: Ne işe yarar, nasıl kullanılır, bakımı nasıl olmalı?
Aloe vera
Evinizde bir aloe vera bitkisi yoksa bir tane almanızı öneririz. Bu sulu bitkinin içindeki jel, mide rahatsızlıklarından böbrek enfeksiyonlarına kadar her türlü rahatsızlık için yüzyıllardır kullanılıyor. Aynı zamanda cilt sağlığı için de oldukça yararlı.
Bitkinin bir parçasını koparmak ve içindeki jeli doğrudan cilde uygulamak hafif güneş yanıklarına karşı yatıştırıcı bir etki sağlar. Eğer aloe vera bitkisi bulamıyorsanız % 100 aloe vera içeren jel kremleri deneyebilirsiniz.
Papatya çayı
Papatya çayı zihniniz için rahatlatıcı olabilir, aynı zamanda güneşten yanmış cildinizi de rahatlatabilir. Çayı normalde yaptığınız gibi demleyin ve soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra temiz bir bez yardımıyla etkilenen bölgeye uygulayın. Ancak, eğer polene alerjiniz varsa bu tedaviyi kullanmamalısınız. Cildinizde alerjik reaksiyona neden olabilir.
Bol giysiler
Bu süreçte cildiniz kendi kendini onarırken siz de cildinize yapışmayan giysiler giydiğinizden emin olun. Cildiniz vücudunuzun en büyük organı, bu nedenle güneş yanığı gibi travmatik bir olayı atlatırken ona nefes alması için biraz alan vermek en doğrusu. Pamuk veya bambu gibi doğal liflerden yapılmış giysiler, güneş yanığı sonrası cildiniz için son derece ideal olabilir.
Su tüketimi
Cildiniz güneşte kaldığı süre boyunca zarar görürken aynı zamanda da nem kaybeder. Normal şartlarda günde en az 8 bardak su içmeniz önerilir. Bir de güneş yanığı yaşadığınız göz önüne alındığında, günlük su ihtiyacını karşılamanız daha fazla önem kazanır.
Nemlendirici
Güneş yanığına karşı aldığınız tüm bu önlemlere rağmen cildinizin yine de şefkatli bir bakıma ihtiyacı olacak. Soyulmasını önlemek veya bunu en azından minimumda tutmak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, cildinize düzenli olarak nemlendirici uygulamanız. Cilt tahrişinden korunmak için kokusuz, boyasız ve doğal nemlendiriciler kullanmaya özen gösterin.
Yüzdeki güneş yanığına ne iyi gelir?
Merak edilen konulardan biri de yüzdeki güneş yanıkları. Çünkü yüzümüz, güneşin zararlı ışınlarına karşı vücudumuzdaki en savunmasız yerler arasında. Göz ve dudak çevresi ile kulaklar, yüzün geneline kıyasla daha ince bir üst tabakaya sahip. Bu da onları UV ışınlarına karşı savunmasız kılıyor. Eğer yüzünüzde cilt lekeleri oluşsun istemiyorsanız mutlaka cilt tipinize uygun bir güneş koruyucu kullanın. Aksi takdirde güneş lekeleri oluştuktan sonra geri dönüşü olmayabilir. Lekeleriniz varsa ve yüzdeki güneş yanığı nasıl geçer, yüzdeki güneş yanığı izi nasıl geçer merak ediyorsanız bu konuda en uygun tedaviyi bulmak için dermatoloğunuza başvurun.
Güneş yanığına iyi gelen kremler
Güneş ışınlarının ciltte yarattığı tahribat, kaşıntı ve yanma hissine neden olur. Bu hissin nedeni aslında cildin kendini iyileştirmeye çalışmasıdır. Yanan bölgeyi kaşımak zaten hassas olan bölgenin acımasına yol açar, iyileşme sürecini de geciktirebilir. Bu yüzden yanıkları kaşımamak, bunun yerine nemlendirerek iyileşmesini desteklemek gerekir. Peki güneş yanığına iyi gelen kremler hangileri?
Bu soruya en doğru cevap, cildi rahatlatacak yatıştırıcı ürünler olacaktır. Güneş yanıkları için nem içeriği yüksek kremler tercih edin. Cildinizin kaybettiği nemi geri kazanmasını sağlayarak serinlemesini ve rahatlamasını sağlayabilirsiniz.
Güneş yanığını önlemenin yolları
İşte yaz mevsiminde dışarıda olduğunuzda cildinizi korumak için bazı ipuçları:
- Saati takip edin. Güneş ışınları 10.00-16.00 arasında en dik açıyla gelir. Bu zaman diliminde içeride kalamazsanız en azından gölgeli yerlerde bulunmaya özen gösterin.
- Doğru kıyafetler giyin. Dışarıda olmanız gerektiğinde sizi güneşten koruyucak giysiler tercih etmeye çalışın. Örneğin; geniş kenarlı bir şapka, ince ve uzun kollu bir gömlek ve pantolon, UV engelleyici güneş gözlüğü…
- Cildinizi hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruyan bir güneş kremi kullanın. Güneş kremi en az 30 koruma faktörüne (SPF) sahip olmalıdır. Uygulamak için ise şu ipuçlarını izleyin:
- Kreminizi dışarıya çıkmadan yaklaşık 30 dakika önce sürün.
- Bulutlu günlerde bile güneş kremi kullanın, çünkü UV ışınları cildinize böyle havalarda da etki eder.
- İki saatte bir güneş kreminizi tazeleyin. Özellikle de denize veya havuza giriyorsanız her seferinde yeniden kremlenmeyi unutmayın.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İlginizi çekebilir: Doğal güneş koruyucu yağlar ve el yapımı güneş kremi tarifi
Kaynaklar: Web MD, Mayo Clinic, Healthline