Pozitif Psikoloji alanında yapılan çalışmalar, davranışlarımızın zihnimizi şekillendirebildiği, zihnimizde meydana gelen bu değişimin de döngüsel olarak davranışlarımızda daha pozitif etkiler yaratabildiği konusunda hemfikir.
Davranış değişikliğinin zihinsel sürecimizde yarattığı değişime verilen en genel ve basit örnek ise gülümsemenin kişinin psikolojik durumunda yarattığı ani ve gözlemlenebilir değişim.
Gülümseme sonucu vücuttaki değişimlerin gözlemlendiği araştırmalarda, gülümsemenin bulaşıcı olduğu, yani gülümsediğiniz zaman bunun modunuzu değiştirerek devamlı olarak kendinizi mutlu hissetmenizi sağladığı bulundu. Bu nedenle bu yazımızı okumaya başlamadan önce, duygu durumunuz ne olursa olsun gülümseyerek okumaya başlamanızı öneriyoruz 🙂
Gülümsemenin zihinsel etkileri
Gülümsediğimiz her an, beynimize mutlu hissettiğimiz mesajını gönderiyoruz. Gülümseme davranışı, sinirsel aktiviteyi artırdığı ve zihnimizi pozitif yönde etkilediği için daha sağlıklı ve mutlu olmamıza yardımcı oluyor.
Gülümsemek, stresle başa çıkma aşamasında vücudumuzun salgıladığı nöropeptitlerin salgılanmasını hızlandırır. Nöropeptitler, nöronlar arası iletişimi sağlayan küçük moleküllerdir. Duygu durumuna göre verilen fiziksel tepkilerin (yüzün kızarması, ağlama, nefes alışverişlerinin hızlanması gibi) iletiminde ve benzer şekilde bu fiziksel tepkilerin yarattığı duygu durumu değişikliklerinin beyne aktarılmasında nöropeptitler önemli bir rol oynar. Bu moleküllerle beraber, fiziksel olarak gülümsediğimizde, nöropeptitler bu mesajı alarak beyne iletir ve beyin, mutlu hissetmemizi sağlayacak olan dopamin, endorfin ve serotonin hormonlarının salgılanmasını artırır. Bu salgılama kalp atış hızını ve kan basıncını düşürerek vücudun rahatlamasına olanak verir. Endorfinler, yani mutluluk hormonları aynı zamanda acı hissinin de azalmasını sağlamalarıyla bilinirler. Bu nedenle hem fiziksel hem de duygusal olarak acı hissi yaşadığınızda, yan etkisi olan kimyasal ilaçlar yerine yalnızca gülümseyerek, tamamen doğal ve organik bir yolla acınızı azaltabilirsiniz.
Gülümsemenin fiziksel etkileri
Her insan, gülümsediğinde ifadesiz halinde olduğundan daha çekicidir. Gülümsediğinizde insanların size daha farklı davrandıklarını hissedebilirsiniz. Gülümsediğiniz zamanlarda normalde olduğundan daha çekici, kendinden emin, rahat ve özgüvenli olarak algılanırsınız. Nöropsikoloji Dergisi’nde yayınlanan bir makalede, gülümseyen bir insanla karşılaşmanın beyinde görsel ödüllendirmeden sorumlu olan orbitofrontal korteksi harekete geçirdiği ortaya çıktı. Yani, karşımızda gülümseyen biri olduğunda kendimizi ödül almış gibi hissediyoruz.
Ayrıca, 2011 yılında Yüz inceleme Laboratuvarı (Face Research Laboratory)’de yapılan bir araştırmada, katılımcılardan karşılarındaki kişilerin gülümseme ve çekicilik seviyelerini oylamaları istendi. Araştırma sonucunda, hem kadınların hem de erkeklerin gözlerinin içine bakan ve gülümseyen denekleri daha çekici buldukları sonucuna ulaşıldı. Araştırma sonuçları sizi yeterince tatmin etmediyse, topluluk içinden herhangi bir anda çevrenizdeki kişilere gülümsemeye başlayın ve bakışların nasıl üzerinizde toplandığını kendiniz test edin.
Gülümsemenin sosyal ilişkilerimizdeki rolü
Gülümsemenin esneme gibi bulaşıcı olduğunu mutlaka duymuşsunuzdur. Beynimizde gülümsediğimiz anda yüzümüzdeki mimiklerin kontrolünü sağlayan bölge, karşımızdaki kişi bize gülümsediğinde ayna nöronların da yardımıyla yüzümüzde ister istemez bir gülümseme tepkisinin oluşumuna neden olur.
İsveç’te yapılan bir çalışmada, katılımcılara bazı duygu durumlarına (mutluluk, korku, sinirlenme ve şaşırma) dair fotoğraflar gösterildi. Gülümseyen bir görüntüyle karşılaştıklarında katılımcıların kaş çatmaları istendi. Araştırmanın sonuçları, katılımcıların karşılarındaki fotoğraftaki yüz ifadesini taklit etme eğiliminde olduklarını gösterdi.
Yani, bu sonuca göre karşınızdaki insana gülümsediğinizde size ters bir tepki vermesinin tek sebebi, bunun için kendisini zorlaması ve bilinçli bir şekilde negatif bir ifade takınması olabilir.
Her sabah yoğun bir güne uyanıyor, tatilde bile boş zamanımızı nasıl değerlendirmemiz gerektiği konusunda kararsızlıklar yaşayarak gergin hissediyoruz. Mutluluğu uyku, yemek gibi en basit ihtiyaçlarımızın karşılanmasında aradığımız yaşamlarımızda, ne olursa olsun hala gülümsüyor olabilmek kişisel tatminimizi ve insan ilişkilerimizi en çok etkileyen faktörlerden biri. Bu nedenle yeni bir yıla girdiğimiz şu günlerde, değişime gülüşünüzden başlayarak yaşamınızı daha mutlu kılmanızı öneriyoruz. İnci gibi dişlerinizle çevrenizdekilere gülücükler saçtığınızda, kendinizi şu an hissettiğinizden çok daha iyi hissettiğinizi göreceksiniz.
Bu yazı Oral-B’nin katkılarıyla hazırlanmıştır.