X

Gıda intoleransı nedir, belirtileri nelerdir, hangi besinler neden olur?

Bazı besinlerin size dokunduğunu düşünüyorsanız gıda intoleransı nedir, öğrenin. Gıda intoleransından etkilenenler için bununla yaşamak oldukça zor olabilir. Gıda intoleransları ve hassasiyetleri, günümüzde son derece yaygın olarak görülebiliyor. Çok çeşitli belirtilere neden olduğu için teşhis edilmesi de bir hayli zor. Bu durumdan muzdarip olan kişiler, belirli gıdaları sindirmekte zorluk çekiyor. Yani gıda intoleransı, herhangi bir gıda alerjisinden oldukça farklı. Siz de gıda intoleransı yaşadığınızı düşünüyorsanız daha fazlasını öğrenmek için yazımızı okumaya devam edin. Gıda intoleransı nedir? Gıda intoleransı nasıl anlaşılır? Gıda intoleransı belirtileri neler? İşte merak ettiğiniz tüm soruların yanıtları.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Gıda intoleransı nedir? Gıda intoleransı belirtileri neler?

Gıda intoleransı ne demek? Gıda intoleransı terimi, herhangi bir gıdaya karşı duyulan aşırı duyarlılığı ifade eder. Gıda alerjisi ile aynı şey olmasa da bazı semptomları benzer olabilir. Aslında, çoğu zaman gıda alerjilerini ve gıda intoleranslarını birbirinden ayırmak zordur, bu da intoleransınız olabileceğinden şüpheleniyorsanız doktorunuzla konuşmanızı daha önemli hale getirir.

Gıda intoleransı ne kadar sürer? Gıda intoleransınız varsa, belirtiler genellikle duyarlı olduğunuz gıdayı yedikten birkaç saat sonra başlar. Yine de 48 saate kadar gecikebilir ve saatler; hatta günlerce sürebilir. Tüm bunlar rahatsız edici gıdanın tam olarak tespit edilmesini özellikle zorlaştırır. Daha da önemlisi, duyarlı olduğunuz yiyecekleri sık sık tüketiyorsanız belirtileri bir yiyecekle ilişkilendirmek de zor olabilir. Gıda intoleransı belirtileri değişkenlik gösterse de çoğunlukla sindirim sistemi, deri ve solunum sistemini etkiler. Yaygın belirtileri şu şekilde sıralanmakta:

  • İshal
  • Şişkinlik
  • Deri döküntüleri
  • Baş ağrısı
  • Mide bulantısı
  • Tükenmişlik
  • Karın ağrısı
  • Burun akması
  • Derinin kızarması

Peki gıda intoleransı nasıl anlaşılır? Gıda intoleransları, genellikle duyarlı olunan gıdaları daraltmak için özel olarak tasarlanmış eliminasyon diyetleri veya diğer test yöntemleri ile teşhis edilebilir. Eliminasyon diyetleri, semptomlar azalıncaya kadar bir süre boyunca, intoleranslarla yakın ilişkili gıdaları ortadan kaldırır. Daha sonra semptomlar izlenirken gıdalar birer birer yeniden verilir. Bu diyet türü, insanların hangi yiyecek veya yiyeceklerin semptomlara neden olduğunu belirlemelerine yardımcı olur.

Gıda intoleransı nedenleri ve türleri

Gıda intoleransı nedir, açıkladık. Vücut belirli bir gıdayı sindiremezse intolerans ortaya çıkar. Bu intolerans, sindirim enzimlerinin eksikliğinden veya bazı kimyasallara karşı hassasiyetten kaynaklanabilir. Gıda intoleransı ile yaygın olarak ilişkilendirilen gıdalar şunlardır:

  • Süt
  • Glüten
  • Gıda boyaları ve koruyucular
  • Sülfitler
  • Kafein ve fruktoz gibi diğer bileşikler

Laktoz intoleransı

Vücut, yiyecekleri parçalamak için sindirim enzimlerini kullanır. Bir kişi belirli enzimlerden yoksunsa bazı yiyecekleri daha az sindirebilir. Laktoz, sütte bulunan bir şekerdir. Laktoz intoleransı olan insanlarda laktoz sindirim sisteminde kalırsa spazmlara, karın ağrısına, şişkinliğe, ishale ve gaza neden olabilir.

Fruktoz intoleransı

Fruktoz meyvelerde, bazı sebzelerde ve balda bulunan bir şekerdir. Fruktoz intoleransı, nadir olmasına rağmen bir enzim eksikliğinden de kaynaklanabilir. Bu gibi durumlarda kalıtsal fruktoz intoleransı olarak bilinir. Vücudun bağırsaktan şekeri emmesine izin veren bir proteinin eksik olduğu fruktoz malabsorpsiyonu ise çok daha yaygındır. Fruktoz intoleransı olan kişilerde, fruktoz bağırsakta fermente olur ve gaza, tokluğa, şişkinliğe, kramplara, ishale yol açabilir.

Glüten hassasiyeti

Glüten buğday, arpa ve çavdar gibi bazı tahıllarda bulunan bir proteindir. Glüten intoleransı olan bir kişi, glüten içeren yiyecekleri yedikten sonra ağrı, şişkinlik veya mide bulantısı gibi rahatsızlıklar yaşayabilir. Glüten intoleransı ayrıca sindirimle ilgili olmayan belirtilere de yol açabilir:

  • Bilinç kararması
  • Baş ağrısı
  • Eklem ağrısı
  • Tükenmişlik
  • Depresyon
  • Endişe
  • Huzursuzluk

Glüten intoleransı, glütene karşı bir otoimmün sistem yanıtı olan çölyak hastalığından ve buğdaya karşı alerjik bir yanıt olan buğday alerjisinden farklıdır. Bununla birlikte, bu durumların belirtileri çok benzer olabilir. Çölyak hastalığı ve glüten intoleransının belirtileri, tipik olarak bir kişi glüteni diyetinden çıkardığında düzelebilir, ancak yeniden tükettiğinde geri döner.

İntoleransa neden olabilen gıdalar hangileri?

Gıda intoleransı nedir anladıktan sonra hangi besinlerin buna neden olabileceğine değinelim. Gıda intoleransları çoğunlukla şu besinlere karşı gelişir.

Süt ürünleri

Yukarıda da açıkladığımız üzere, laktoz intoleransı olan kişiler süt ve süt ürünleri tükettiğinde semptomlar geliştirebilir. Laktoz intoleransı son derece yaygındır. Dünya nüfusunun yaklaşık %65’inin laktozu sindirmekte güçlük çektiği tahmin edilmekte. İntolerans laktoz tolerans testi, laktoz nefes testi veya dışkı PH testi dahil olmak üzere çeşitli şekillerde teşhis edilebilir.

Glüten

Glüten intoleransını da yukarıda detaylıca açıkladık. Bu duruma sahip kişiler, aşağıdaki gibi glüten içeren gıdaları tüketmemelidir:

  • Ekmek
  • Makarna
  • Hububat
  • Bira
  • Pişmiş ürünler
  • Kraker
  • Çeşitli soslar; özellikle soya sosu

Kafein

Kafein kahve, soda, çay ve enerji içecekleri de dahil olmak üzere çeşitli içeceklerde bulunan acı bir kimyasal. Aynı zamanda bir uyarıcı, yani tüketildiğinde yorgunluğu azaltır ve uyanıklığı artırır. Bunu, uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen ve uyuşukluğa neden olan bir nörotransmitter olan adenosin reseptörlerini bloke ederek yapar.

Çoğu yetişkin, herhangi bir yan etki olmaksızın günde 400 mg’a kadar kafeini güvenle tüketebilir. Bu da yaklaşık dört fincan kahvede demektir. Bununla birlikte, bazı insanlar kafeine karşı daha hassastır ve az miktarda tükettikten sonra bile reaksiyonlar yaşarlar. Kafeine karşı bu aşırı duyarlılık genetiğe, kafeini metabolize etme ve salgılama yeteneğinin azalmasına bağlanmakta. Kafein intoleransı da yine kafein alerjisinden farklı.

Kafeine karşı aşırı duyarlı olan kişiler, az miktarda kafein tükettikten sonra bile şu belirtileri yaşayabilirler:

  • Hızlı kalp atışı
  • Endişe
  • Sinirlilik
  • Uykusuzluk
  • Huzursuzluk

Salisilatlar

Salisilatlar, böcekler ve hastalıklar gibi çevresel stres faktörlerine karşı bir savunma olarak bitkiler tarafından üretilen doğal kimyasallardır. Ayrıca anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Aslında, bu bileşiklerden zengin gıdaların kolorektal kanser gibi belirli hastalıklara karşı koruma sağladığı biliniyor. Bu doğal kimyasallar meyveler, sebzeler, çaylar, kahve, baharatlar, kuruyemişler ve bal dahil olmak üzere çeşitli gıdaların içerisinde yer alır.

Salisilatlar birçok gıdanın doğal bir bileşeni olmasının yanı sıra genellikle gıda koruyucu olarak kullanılır ve ilaçlarda bulunabilir. Aşırı miktarda salisilat, sağlık sorunlarına neden olabilirken çoğu insan gıdalarda bulunan normal miktarlarda salisilatı tüketirken sorun yaşamaz. Bazı insanlar bu bileşiklere karşı aşırı derecede hassastır ve küçük miktarlarda bile tükettiklerinde olumsuz reaksiyon geliştirebilir. Salisilat intoleransının belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:

  • Burun tıkanıklığı
  • Sinüs enfeksiyonları
  • Astım
  • İshal
  • Bağırsak iltihabı (kolit)
  • Kurdeşen

Salisilatları diyetinizden tamamen çıkarmanız imkansız olsa da salisilat intoleransı olanlar baharat, kahve, kuru üzüm ve portakal gibi salisilat oranı yüksek gıdalardan ve salisilat içeren kozmetik ve ilaçlardan kaçınmalıdır.

Sülfitler

Sülfitler öncelikle gıdalarda, içeceklerde ve bazı ilaçlarda koruyucu olarak kullanılan kimyasallardır. Ayrıca üzüm ve eskitilmiş peynir gibi bazı gıdalarda da doğal olarak bulunabilirler. Kurutulmuş meyve gibi gıdalara renklerinin değişmesini geciktirmek için sülfitler eklenir. Çoğu insan yiyecek ve içeceklerde bulunan sülfitleri tolere edebilir, ancak bazı insanlar bu kimyasallara karşı hassastır.

Astımlı kişilerde sülfit duyarlılığı son derece yaygındır, ancak astımı olmayan kişiler de sülfitlere karşı toleranssız olabilir. Sülfit duyarlılığının yaygın belirtileri arasında şunları sayabiliriz:

  • Kurdeşen
  • Derinin şişmesi
  • Tıkalı burun
  • Hipotansiyon
  • Kızarma
  • İshal
  • Hırıltı
  • Öksürme

Sülfitler, sülfit duyarlılığı olan astımlı hastalarda yaşamı tehdit eden reaksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle sülfit içeren veya gıdanın işlenmesi sırasında sülfit kullanılan tüm gıdaların etiketinde sülfit kullanımının beyan edilmesini zorunludur. Sülfit içerebilecek gıda örnekleri ise şunlardır:

  • Kurutulmuş meyveler
  • Şarap
  • Konserve sebzeler
  • Salamura gıdalar
  • Çeşniler
  • Patates cipsi
  • Bira
  • Çay
  • Pişmiş ürünler

Gıda intoleransına neden olabilecek diğer besinleri sıralamak gerekirse:

  • Aspartam: Aspartam yaygın olarak şeker yerine kullanılan yapay bir tatlandırıcıdır.
  • Yumurta: Bazı insanlar yumurta akını sindirmekte güçlük çekerler ancak yumurtaya alerjileri yoktur.
  • MSG: Monosodyum glutamat veya MSG, gıdalarda lezzet arttırıcı katkı maddesi olarak kullanılır.
  • Gıda boyaları: Red 40 ve Yellow 5 gibi gıda boyalarının bazı insanlarda aşırı duyarlılığa neden olduğu biliniyor.
  • Maya: Maya intoleransı olan kişiler genellikle maya alerjisi olanlara göre daha az semptom yaşarlar.

Gıda intoleransı nedir, detaylıca açıkladık. Eğer siz de bazı gıdalara karşı hassasiyet yaşadığınızı düşünüyorsanız doktorunuza danışarak gıda intolerans testi yaptırabilirsiniz.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Sık rastlanan 6 sindirim sistemi sorunu ve tedavi önerileri

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale