Gerçek iletişimin yolu dinlemekten geçer: Biriyle konuşurken zihniniz orada mı?

Kendinizi sık sık, sohbet ettiğiniz kişinin laflarını dinlemek yerine içinizden kendi söyleyeceklerinizin provasını yaparken mi buluyorsunuz? Eğer öyleyse yalnız değilsiniz. İnsanların ezici çoğunluğu karşısındakini dinlemek yerine ya kendi söyleyeceklerine ya da kendi zihninin içinde olan bitene odaklanmakta, bu da iletişim problemlerine yol açmaktadır.

İletişim genel olarak bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma süreci (Dökmen, 1997); hem kişisel hem de toplumsal bir süreç olmakla birlikte, iki kişiyi ilişki içine sokan psikososyal bir süreç olarak da tanımlanmaktadır (Cüceloğlu, 2011). İletişim etkinliğinde, özellikle başkalarını anlamada, onların duygu ve düşüncelerini onlarla özdeşleşerek görme duyarlılığı kazanmada iletişim becerilerinin önemli bir rolü bulunmaktadır (Künüçen, 2009). İletişim becerilerinin temelinde, etkili bir iletişim için gerekli olan dinleme, konuşma, yazma ve okuma becerileri de önem taşımaktadır. İletişim becerileri, bu becerilerin yanında gönderilen iletileri fark edebilme ve anlayabilmeyi de gerektirmektedir (Özer, 2008; Budak, 2009). İletişim yeteneği gelişmiş olan kişi bu özelliği sayesinde sosyal hayatta başarıya ulaşabilir.

İletişim becerilerinin doğuştan ve sezgi yoluyla gerçekleştiğini düşünenlerin yanı sıra birçok çalışma, iletişim tekniklerinin çoğu öğesinin öğrenilebilir ve öğretilebilir özelliklere sahip olduğunu ortaya koymaktadır. (Korkut, 2005). Ancak iletişim becerilerimizi nasıl daha iyi bir hale getireceğimizi düşünürken çoğumuzun aklına işin dinleme kısmı pek gelmez.

Oysa Nobel Barış Ödülü Vietnamlı Budist rahip Thich Nhat Hanh’e göre doğru iletişim kurmanın en önemli yolu karşımızdakini empati yaparak dinlemekten geçiyor. Hanh sık sık konuşmalarında “şefkatli dinlemeden” bahseder. Yani kendimizi karşımızdaki insanın yerine koyarak, onu tüm dikkatimizle ve şefkatli bir şekilde dinlemekten. Peki biz karşımızdakini ne kadar iyi dinliyoruz?

Bizimle bir derdini paylaşan arkadaşımıza dikkatimizin ne kadarını veriyoruz? Beden olarak arkadaşımızın yanındayken, zihnen başka bir yerde miyiz? O bizimle konuşurken biz ödenecek faturaları, hava durumunu ya da dün seyrettiğimiz filmi mi düşünüyoruz? Evet, hepimizin zihninin yerinde duramayan, tıpkı bir maymun gibi daldan dala atlayan bir yapısı var. Doğu felsefelerinde zihnimizin bu yapısına “Maymun Zihni” deniyor. İşte zihnimizin bu gerçekliği yüzünden de dikkatimizi tam anlamıyla karşımızda bizimle konuşan insana veremiyoruz.

Dahası 21.yüzyılın bize sunduğu akıllı telefonlar, tabletler gibi teknolojik ürünler yüzünden hıza iyice alışan zihnimiz artık iyice yavaşlayamaz, karşımızdaki insanın dediklerine odaklanamaz hale geliyor. Maymun zihnimizi biraz olsun eğitebilmek için karşımızdaki insan konuştuğunda kendimize sık sık bu anda olmayı ve tüm dikkatimizi karşımızdaki insana vermeyi hatırlatabiliriz.

Bu ilk başta bize zor hatta sıkıcı gelecek ama zamanla bu duruma alışıp kendimizi daha çok anın içinde yaşarken bulacağız. İnsanların hepsinin birbirini yargılamadan, şefkatle ve tüm dikkatini vererek dinlediği bir dünya sizce de çok güzel olmaz mıydı? Bu yazıyı okuduktan sonra bugün zihninizin daldan dala atlayan yapısına rağmen karşınızdakini tüm dikkatinizle dinlemeye ne dersiniz? Unutmayın biz de dahil dünyadaki herkes kendini can kulağıyla dinleyen insanları hak ediyor.

Bu arada size bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık Öz Sevgi eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz. Psikoloji ile ilgili egzersizler paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvan

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
BUDAK, S. (2009). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat.
CÜCELOĞLU, D. (2011). Yeniden İnsan İnsana. (43. Basım). İstanbul: Remzi.
Dökmen, Ü. (1997). İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
KORKUT, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
KÜNÜÇEN, H. H. (2009). Etkili İletişim. Genel İletişim. Uğur Demiray (ed.). (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
ÖZER, K. (2008). İletişimsizlik Becerisi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

İlginizi çekebilir: Toksik arkadaşlar: Hayatınızdaki zehirli sarmaşıklardan kurtulma zamanı