X

Gelecek Covid-19’u nasıl hatırlayacak: Sanatçı Refik Anadol, Rael San Fratello ve Sekou Cooke’dan Covid eserleri

Bugünlerde dünya olarak büyük bir savaş veriyoruz. Gözle görülmeyen ve çok hızlı yayılabilen bir düşmana karşı kenetlenmiş durumdayız ve tüm ülkeler bu durumdan en az hasarla çıkmak için stratejiler geliştiriyor. Üstelik klasik bir savaştan farklı olarak kimse cephelerde savaşmıyor ve gerçek ölüm sayısını bilemiyoruz.

Bir pandemi söz konusu olduğunda ve düşmanımız bir virüs olduğunda geçirdiğimiz bu olağanüstü günleri çeşitli anıtlarla tarihe not düşmemiz de zorlaşıyor. 1918 yılında yaşanan İspanyol gribi salgını için bile inşa edilmiş çok az anıt var. Bunlardan biri iki yıl önce Vermont’ta yapılmış. Üzerinde ise salgının “20. Yüzyıldaki tüm savaşlardakinden daha fazla Amerikalıyı öldürdüğü” notu yer alıyor.

Koronavirüs salgını henüz bitmedi. Hatta salgından kurtulmanın yakınında bile değiliz. Bugün dünyada 110 milyondan fazla insan COVID-19’a yakalandı ve 2.5 milyona yakını da hayatını kaybetti. Bu yüzden bu salgını resmi bir şekilde anmaya başlamak için erken gibi görünebilir. Örneğin, Maya Lin’in Vietnam Gazileri Anıtı, ABD’nin çatışmadan çekilmesinden ancak altı yıl sonra, 1981 yılında tasarlandı. Michael Arad ve Peter Walker’ın 11 Eylül anıtı ise tüm dünyayı sarsan saldırılardan neredeyse beş yıl sonra, 2006 yılında Dünya Ticaret Merkezi’nin sahasında kuruldu.

Gerçek bir anma töreni için her zaman uzun süre beklemeye gerek yok. Sanat yaşanan trajedinin acımasız ağırlığı altında ezilmekten kurtulmamızı sağlayabilir. Amerika’nın en heyecan verici tasarımcılarından bazıları da fikirleriyle harekete geçti ve yaşadığımız bu günler için önemli eserler tasarladılar.

Refik Anadol Studio – Memory Globe 

Refik Anadol, bir anıtın salt hatıralardan fazlasını sunması gerektiğine inanıyor. Bir anıt aynı zamanda insanlara nasıl daha iyi durumda olabileceklerini de hatırlatmalıdır. Anadol, “Covid sırasında yapmamız gereken bir şeye dikkat çekmemiz gerekiyor.” diye anlatıyor.

Veri konusunda insanları rasyonalize etmek yerine veriyi hissetmelerini sağlamak Anadol’un bir sanatçı olarak alameti farikası. Örneğin, “ISS Dreams” adlı projesi, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan alınan milyonlarca görüntüyü, sanki Dünya’nın kendisi başka bir dünyayı kaplayan bir çölün tanecikleriymiş gibi “akan kum tepeleri” dalgalarına dönüştürüyor.

Anadol, salgında edindiğimiz verileri de oluşturacağı COVID-19 anıtının materyali olarak kullanmak istemiş. Sanatçı, bir pandemi söz konusu olduğunda anlatılacak hikâyenin verilerin içinde olduğunu da ekliyor. Ancak COVID-19 verileri çok heterojen ve elde edilmesi zor, sürekli bir yanlış bilgi sisiyle kaplı. Bu durum, stüdyonun anıtının konusu haline geldi: Pandemi sona erdikten sonra ziyaretçiler virüsün yolculuğunu görsel olarak görebilecekler.

Fikrin prototipini oluşturmak için Anadol ve meslektaşları, Johns Hopkins Üniversitesi ve HealthMap gibi kaynaklardaki salgın verilerini toplayıp temizlediler ve ardından enfeksiyonların ve ölümleri temsil eden noktaları, şeffaf bir küre üzerinde konumlandırdılar. Anadol’un stüdyo işbirlikçilerinden Pelin Kıvrak, anıtların hac mekânları haline geldiğini hatırlatıyor. “İnsanlar anma törenlerine sadece hatırlamak için değil, aynı zamanda belli bir şekilde hissetmek için de gidiyorlar,” diye açıklıyor.

Rael San Fratello – 29CuCV-19

Ronald Rael, bozuk paraların hâlâ bakırdan yapıldıkları zamanlardaki kokusunu bugün bile hatırlayan bir sanatçı. “Daha sonra bunun metalin kendisinin bir kokusu olmadığını keşfettim.” diyor. “Bu kokuyu bozuk paraya dokunan insanlar oluşturuyordu.”

Bunun iğrenç ama aynı zamanda çekici olduğunu kabul eden Rael, kendisinin ve mimar Virginia San Fratello’nun kurduğu Rael San Fratello stüdyosunda, bu tür sıradan malzemeleri yeniden kullanmakta başarı elde etmişler.

Karantina, koku ve dokunma becerimizi sınırladı, bu yüzden Fratello ve Rael, bu deneyimi taklit etmek için bir yol bulmakla ilgilenmeye başladılar. Paraların devreye girdiği yer de burası oldu.  Bakır bir antiviraldir ve bu da şu anda bariz bir sembolizmi olan bir nitelik. Bakır ayrıca zamanla değişen, su ve hava ile etkileşime girdikçe bir patina geliştiren bir element. Böylece ikili, yapacakları anıt için kullanacakları materyali de bulmuş oldular.

Rael San Fratello’nun bu konudaki ilk fikri pandemide hayatını kaybedenlerin isimlerinden oluşan, ve ziyaretçileri isimler üzerine dokunmaya çağıran bakır bir duvar inşa etmekti. Duvar zamanla dış etkenlerden dolayı yeşil ya da mor renkte bakır pasıyla kaplanacak, eğer ziyaretçiler sık sık duvara dokunurlarsa bu etkiyi silerek, anıtın parlak kalmasını sağlayacaklardı.

Daha sonra böyle bir anıtı çok geleneksel bulan Rael ve San Fratello, bunun yerine insanlara dağıtılabilecek bir anıt tasarlamayı düşündü: Şekli biçimsiz bir hamuru andıran bakır bir tılsım. Herkes kendi tılsımına tıpkı eşyalarına yaptıkları gibi hatıralar gömecek ve zaman içinde herkesin tılsımı kendi eşsiz formunu elde edecek.

Sekou Cooke – Unmonument 

Sekou Cooke, “Bundan 20 veya 30 yıl sonra bile insanlar COVID’den etkilenecekler,” diyor. “Bu durum, virüsle ilgili herhangi bir anıtı eksik veya geçici hâle getirir. SARS-CoV-2’nin kaç kişiyi enfekte ettiğini veya öldürdüğünü asla tam olarak bilemeyeceğiz. O hâlde soruyu tamamen değiştirelim. COVID-19 için bir anıt tasarlamak yerine, anıtların doğasını temelden sorgulayabilir miyiz?”

Syracuse Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde mimar ve profesör olan Cooke, kariyeri süresince mimarlığın ırkçı mirasıyla boğuştuğunu belirtiyor. Alternatif olarak yeni bir yöntem olan hip-hop mimarisini savunuyor. Her şey beklentileri bir kenara bırakmakla ilgili. Cooke, “İnsanlar bir hip-hop binasının neye benzediğini bilmek istiyor” diyor. Ancak bu soru asıl noktayı kaçırıyor: “Hip-hop çoğu zaman süreçle ilgilidir.” Yaşanmış bir mücadelenin deneyimi sanatı bilgilendirir. Mimariye uygulandığında, hip-hop, Siyah insanların yapılı çevreyle farklı bir ilişki geliştirebileceği yeni tasarım fikirlerine ilham verecek bir mercek haline gelir.”

Bir COVID-19 anıtı içinse Cooke bunun yerine Black Lives Matter ve diğer protesto hareketlerinden örnekle bir “unmonument” (anti-anıt) öneriyor. Bu fikrine de grafitilerin çoktan yeniden dekore ettiği Richmond, Virginia’daki Robert E. Lee Anıtı’nda başlamak istiyor. Cooke, burayı yıkmak yerine onu sıra dışı bir fikirle yeniden kullanmayı arzu ediyor. Çitler ve barikatların yanı sıra, genellikle vandalizmi engellemek için kullanılan malzemelerle, anıtın etrafına bir iskele dikeceğini söylüyor. Cook’a göre anti-anıtını ziyaret edenler, anıt bir kez kurulduktan sonra, pandemiden veya kontrol edilmeyen polis şiddetinden veya dibe çakılan ekonominin ihmalinden etkilenen insanların fotoğrafları, hatıraları veya diğer hatırlatıcıları gibi unsurlar eklerlerdi.

Bu sıra dışı fikriyle öne çıkan Cooke, “Aslında her şeyi havaya uçurmak ve her şeyi yeniden başlatmaktan yanayım,” diyor. “Mimarlık kendini sıfırdan tamamen yeniden keşfedebilir, ancak bunu en muhafazakar kurumlarını ortadan kaldırarak yapmak zorundadır. Buna ilk etapta, COVID-19 trajedisine bir anıt inşa etme eğilimi de dahil. Bir salgın anıtı yerine, anıtlar için bir anıt inşa edin. Uzun zamandır hatırladığımız şeyleri unutmaya başladığımızda,” diyor Cooke, “Kendimizi hatırlamaya başlıyoruz.”

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale