X

Geçmişten günümüze, Türkiye bilim dünyasında kadınlar

“Rasat yaparken dürbünün önündesiniz, hiç kimse yok, yalnız gökyüzü ve siz. Ezici bir duygu. Bir nokta olduğunuzu hissediyorsunuz. Kâinatta bir küçük şeysiniz. Olağanüstü bir duygudur kâinatı gözlemek. Çok büyük bir şeydir o.”
Hatice Nüzhet Gökdoğan (Nüzhet Zihni Toydemir Gökdoğan)

Yıl 1914 (sadece 106 yıl önce)

Türk kadını yükseköğrenim olanağını, ilk kez Meşrutiyet döneminde elde etmiştir. Kızlara yönelik dersler ilk kez, İstanbul Darülfünunu’nda 5 Şubat 1914 tarihinde başlamıştır. Kadın hakları, ev bilgileri, tabiat, sağlık, tarih ve pedagoji konusunda verilen dersler büyük ilgi görmüş ve bir yıl boyunca devam etmiştir.

Bundan sonra 12 Eylül 1914 tarihinde Dârülmuallimat-ı Āliye bünyesindeki bir binada müstakil bir öğretim kadrosu ile “İnas Darülfünunu” kurulmuştur. İlk mezunlarını 1917 yılında veren okulda, ilk yıl edebiyat bölümüne 8, riyâziyata (matematik) 3, tabiîyyata (felsefe) 10 öğrenci kayıt yaptırmıştır. Aynı yıl 1 yıllık Amelî Ticaret İnas Şubesi açılarak, öğrencilere alış-veriş, daktilo, defter tutma, Türkçe ve biraz da Fransızca hesap dersleri verilmiştir.

Kadınların sanat alanında yükseköğretim almaları 14 Kasım 1914 tarihinde İnas Sanayi-i Nefise Mektebi’nin açılması ile başlamıştır. Bu okulun açılış amacı, resim ve heykel sanatlarını öğretmek olarak belirlenmiştir. Yine bu dönemde kız öğrenciler, ilk defa Dârülelhân’a (Konservatuar) devam hakkını elde etmişlerdir. Bu dönemde kızların yükseköğrenim almaları esnasında kayda değer bir olay da, ilk kez karma eğitimin başlamasıdır. İnas Darülfünunu öğrencisi kız öğrenciler kendilerine verilen eğitimin erkek öğrencilere verilenden daha az olduğunu düşündüklerinden, Şükûfe Nihal başkanlığında bir öğrenci heyeti maarif nazırı Ali Kemal Bey’i ziyaret ederek erkek öğrencilerle birlikte öğrenim görme isteklerini kabul ettirmişlerdir.

Yıl 1926

4 Nisan 1926’da Medeni Kanun kabul edilmiş, kadınlar erkeklerle aynı işlerde çalışıp aynı ücreti alma hakkına sahip olmuşlardır.

Yıl 1933

31 Mayıs 1933 tarihinde “İstanbul Darülfünunu’nun Yürürlükten Kaldırılması ve Milli Eğitim Bakanlığı’nca Yeni Bir Üniversite Kurulmasına İlişkin Kanun” kabul edilmiş ve bundan sonra kadınların üniversitenin her bölümüne girmeleri teşvik edilmiştir.

Türk bilim kadınına muhteşem örnek: Hatice Nüzhet Gökdoğan (1910-2003)

İlk Türk astronom, ilk Türk kadın dekan ve ilk kadın senatör Hatice Nüzhet Gökdoğan. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarından. Türk Matematik Derneği’nin (1948), Türk Kadınlar Derneği’nin (1949), Türk Astronomi Derneği’nin (1954) kurucularından.

Bu yıllardan günümüze

Bu yıllardan günümüze kadınların bilimde yer alması, toplumsal yaşama katılımının devrimiyle birlikte hızla yükselmiştir. Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” prensibini benimseyen Türk kadın bilim insanları artmaya devam ediyor.

Sevgiler…

Referanslar:
1.Naymansoy G. Turkish Female Academicians and their Contributions to Sciences. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2010; 9(1):203-232.
2.Bilim ve Teknik. Bilim Dünyasının Kadınları. https://services.tubitak.gov.tr/edergi/user/yaziForm1.pdf?dergiKodu=4&cilt=53&sayi=628&sayfa=97&yaziid=43950 Erişim tarihi: 05.10.2020.
3.Unat Y. Bilim tarihinden örneklerle genç bilim insanlarına öneriler. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi. 2017; 4(1): 13-26.

Emsal Salık: Tıp doktoru, Histoloji-Embriyoloji Uzmanı, Klinik Ayak Refleksoloji Uzmanı, Shiatsu Uzmanı, bass gitaristim. Marmara Üniversitesi İngilizce Tıp Fakültesi mezunuyum. Artı Bahçeşehir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kayropraktik Yüksek Lisans. Çocukluğumdan itibaren günde 20-40 dakika arası spor hayatımın bir parçası. İlgi alanlarım Yoga, Ayak Refleksoloji, Shiatsu, Medikal QiGong, Kayropraktik, Tae-Bo, Şema Terapi, kitap okuma, kendini geliştirme. emsalbass@gmail.com

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit

Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale