X

Geçmiş deneyimlerin gölgesinde kalmanın ötesine geçmek: Einstellung etkisi

Yoksa sen de Einstellung etkisi yüzünden ilişkilerin, işin ya da sağlığınla ilgili günlük hayat problemlerini çözmekte sıkıntılar mı yaşıyorsun? Tahmin edeyim Einstellung etkisinin ne olduğunu bilmiyorsun. Gel, bugün bu konunun üzerinden geçelim.

Einstellung, bir sorunu çözmek için daha iyi veya daha uygun yöntemler mevcut olsa bile, bir kişinin belirli bir sorunu, belirli bir şekilde çözme eğilimini ifade eder. Einstellung etkisi, yeni problemleri çözerken önceki deneyimlerin olumsuz etkisidir. Halihazırda öğrenmiş ve doğruluğunu kabul etmiş olduğumuz bir şeyin daha iyi bir çözüm üretmemizi engellemesidir. Evet, doğru duydun, bu durumda bizi engelleyen aslında farkında olmadan bizzat yine biz oluyoruz. Geçmiş deneyimlerden çıkardığımız derslere bazen öyle sıkıca tutunuruz ki, yeni olasılık ve çözümler gözümüzün önünde durduğu halde onları göremez oluruz.

31 Mayıs 1880’de Kraliçe Sanandha Kumariratana, Bangkok’un dışındaki Bang Pa-In’de bulunan yazlık evine giderken gemisi fırtınada alabora olur. Kraliçe nehre düşer ve şaşırtıcı bir şekilde etrafında onu gören herkes sadece izlemekle yetinir. Sebebi ise kraliyet ailesine dokunulmasını yasaklayan kanundur. Kraliçe, 1880 yılının Mayıs ayının sonunda ölüm gününde hamiledir ve yüzlerce insanın önünde boğularak ölür. İşte bu akıl almaz örnek, bir toplumun üzerindeki güçlü bir Einstellung etkisi örneğidir. Bu dramatik örnekte doğru çözüm ölmekte olan birinin hayatını kurtarmanın, onun dokunulmazlığından daha önemli olduğunu görebilmektir, ancak etki o kadar büyüktür ki yüzlerce insandan biri bile bu adımı atamamıştır.

Farkında olmasak da gündelik hayatımızda da bu etkiyi sık sık deneyimleriz. Örneğin geçmişte bir ilişki yaşadın ve partnerin Kova burcuydu. Dürüst ve sağduyulu biri olmadığı için birtakım problemler yaşadın ve sonunda ilişki hüsranla bitti. Diğer Kova burcu erkekleri aynı sorunlu kefeye koymak ve onlara karşı önyargılı olmak yoğun bir Einstellung etkisi örneğidir. Buradaki “Kova burcu” tanımlamasının yerine senin için ilişkide sorun yaratmış olan her sıfatı koyabilirsin; lise mezunu, üniversite mezunu, sarışın, esmer, anne kuzusu, mantıklı, duygusal, enerjik vs. vs. Bu elbette çok basite indirgenmiş bir örnek. Ancak yaşananlar içinde birçok farklı değişken olduğu halde deneyimi bu değişkenlerden bağımsız bir ya da birkaç özelliğe bağlayıp, burada yaşanan problemi diğerlerine genelleme eğilimi, sonraki deneyimlerimizde hata yapma ve doğru davranmama olasılığımızı artırıyor.

Başka bir örnek; “dostların söyledikleri paylaşılmaz” gibi bir inancın vardır. Ancak öyle bir durumda kalırsın ki adalet değerin dostunun söylediğini paylaşmaktan daha fazla önem arz eder. Dostun senin uyarılarına rağmen üstüne düşeni yapmamış ve bir diğer kişi dostunun bu tutumu yüzünden mağdur duruma düşüyor olabilir. Bu durumda sırf bu inancın yüzünden doğru hissettireni yapmamak, değerlerinle çelişeceğin için kendini kötü hissetmene sebep olabilir. Peki bu etkiyi fark etmenin ve üstesinden gelmenin yöntemi nedir? Cevap muhakeme gücünü devreye sokmak.

Muhakeme gücü: Tüm görüş ve bakış açılarını, kendi inançlarından bağımsız, tarafsız biçimde değerlendirme, tüm yönleriyle ele alma, geniş bakabilme becerisi.

Muhakeme gücüne ihtiyacımız olduğunda kendimize şu soruları sorabiliriz;

1. Savunduğun düşüncenin tam tersi nasıl savunulabilir? Özellikle içinde bulunduğun bağlamda bu soruyu değerlendir.
2. Karşı olduğun fikri savunan / yansıtan kişiyi dikkatle dinle / izle. Kendine dürüst olacak şekilde haklı olabileceği noktaları görmeye çalış.
3. Madalyonun öbür yüzünü gör. Çok yanlı olduğunu hissettiğin durumlarda olayın farklı yönlerini göz ardı etmediğinden emin ol.

Bazen inançlarımız ve görüşlerimiz o kadar güçlü hale gelir ki, bizim gerçeği görebilmemizin önünde kocaman bir duvar gibi durabilirler. Bu duvarı fark etmeyip ortadan kaldırmadığımızda, Einstellung etkisini ve sonuçlarını hayatlarımızın her alanında hissetmeye devam ederiz. Oysa muhakeme gücümüzü kullanarak gerçeği kuşbakışı görmek için çaba gösterdiğimizde doğru davranma olasılığımız artar. Kova (ya da o boşluğa koyduğun herhangi bir sıfata sahip biri) olduğu halde harika bir ilişki yaşayabileceğin birini kaçırmaz, değerlerinle çelişecek davranışlarda bulunmaz, eski kalıpların yüzünden sorunlara takılmak yerine, daha iyi çözümler üretebileceğin alternatif bir gerçeklikte daha tatmin yaşamayı tercih edebilirsin.

Bu dönemde online bireysel danışmanlık almak istersen, bilgi için bilgi@iremulgu.com adresine mail atabilirsin. Pozitif psikoloji pratikleri ve hayat deneyimlerimi paylaştığım Instagram hesabıma buradan, Youtube kanalıma ise buradan ulaşabilirsin.
Kocaman sevgiler…

İlginizi çekebilir: İlişkileri sağlamlaştıran mutluluk pratiği: Aktif yapıcı karşılama

İrem Ülgü Orhan: Berkeley, North Carolina ve Pennsylvania Üniversitelerinde bulunan Pozitif Psikoloji kürsülerinde, Pozitif Psikoloji alanında eğitimler almış olan İrem Ülgü Orhan, bu eğitimlerini şamanik öğretiler ile besleyerek, doğu batı senteziyle kendi mutluluk atölyelerini tasarlıyor. Bireysel danışmanlık pratiğinde, özellikle kişilerin hedefleri önünde engel oluşturan, farkında olmadıkları düşünce ve davranış kalıplarını fark ettirme ve değişim yaratmaya dayalı kendine has koçluk metodlarını kullanıyor. Amacını "Her geçen gün daha çok kişinin potansiyelini gerçekleştirmesine yardımcı olmak" olarak özetliyor. İrem kurucusu olduğu HUB Consulting şirketi ile koçluk, eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermenin yanı sıra, İrem Ülgü Orhan adlı Youtube kanalı aracılığıyla kendi alanıyla ilgili video içerikleri paylaşıyor.

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale