Kolayca uykuya dalmış olsanız bile gecenin bir saati görünürde hiçbir sebep olmamasına rağmen uyandığınız oluyor mu? Ve bu gece aniden uyanmalarınız hep aynı saat aralıklarına mı geliyor? Eğer öyleyse ve nedenini bir türlü bulamıyorsanız Organ Saati (Body Clock) kavramını öğrenmenizde fayda var. Örneğin, gece 3’te uyanıyorsanız sebebi karaciğerinizin çalışma sisteminin bozulmuş olması olabilir.

Geleneksel Çin tıbbında önemli bir yer tutan bu kavram, aslında ‘enerji’ ile ve vücudun, fiziksel ve zihinsel bir bütün olduğuyla ilgili. Diğer bir deyişle, fiziksel olarak yaşadığınız bir sıkıntı, duygusal durumunuzla da ilgili. Eğer olumsuz duygular yaşıyorsanız, zihinsel sağlığınızın ötesinde organlarınız da bundan etkilenebilir. Gelin, Organ Saati nedir, yakından bakalım ve gecenin bir saatinde uykudan uyanmanızın sebebi, hangi saatte uyandığınıza bağlı olarak ne olabilir onu öğrenelim.

Organ Saati (Body Clock) nedir?

Organ Saati ya da Çin Vücut Saati kavramını anlamak için ilk olarak qi kavramını anlamak önemli. Çin tıbbında enerjiyi tanımlamak için kullanılan qi, dalgalı bir akış gibi. Vücudumuzun, organlarımızın, düşüncelerimizin ve hatta duygularımızın bile bu yaklaşıma göre bir enerjisi var. Organ Saati de bu kavram üzerine inşa edilmiş.

Çin tıbbına göre 24 saat boyunca qi, organlar üzerinde 2 saatlik aralıklarla hareket ediyor ve uyurken vücudu yenilemek için bu enerjinin içe doğru çekildiğine inanılıyor. Dolayısıyla organlardaki bu enerji değişikliği de kişinin uyanmasına neden oluyor. Peki, hangi saat dilimi, hangi organla ilgili?

21.00 – 23.00: Kalp ve perikard

Gece 21.00 ile 23.00 arasında uyanıyorsanız bunun nedeni kalp sağlığınızla ilgili bir sinyal olabilir. Bu saatler ‘triple burner’ olarak adlandırılan üçlü yakıcı sistem, yani kalp ve perikardın (kalbi ve ana damarları saran kese) enerjisinin en yüksek olduğu zaman aralığıdır. Ve neşe eksikliği, depresyon, umutsuzluk duyguları ile yakın ilişkilidir. Bu organlar doğru çalışmadığında endokrin ve lenfatik sistemlerin de işleyişinin de dengesi bozulur ve bu dengesizliğin belirtileri arasında adrenal yorgunluk, hormon işlevsizlikleri, metabolizma yavaşlaması, fibromiyalji, tiroid bozuklukları gibi sıkıntılar yer alır.

Peki ne yapmalı?: Öncelikle bu saat aralığı, uyumak için en ideal zaman olarak tanımlanır, çünkü vücudun geceleri gerçekleşen düzenleme ve onarım işlevleri bu saatlerde başlar. Ama siz bu saat aralığında uyanıyorsanız, bunun önüne geçmek için uyku saatinizi biraz daha öne çekebilirsiniz. Ayrıca, daha sakinleştirici bir gece rutini oluşturmak ve akşam saatlerinde yapay ışıklardan kaçınmak da önemli. Ekranlara birkaç saat önce veda edebilir, kendinizi uykuya hazırlayabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Kalp rahatsızlıklarını önlemek için: Sağlıklı bir kalbin 7 alışkanlığı

23:00- 01:00: Safra Kesesi

Gece 23.00 ile 01.00 arasında uyanıyorsanız, safra kesesi ile ilgili bir sorun yaşıyor olabilirsiniz. Safra kesesi, Çin tıbbında aynı zamanda ‘Curious Organ’ yani meraklı organ olarak bilinir ve kararsızlık ile yakın ilişkilidir. Ayrıca, karaciğerin işleyişi ile de bağlantılıdır. Safranın depolanması ve atılması, sinirlerin kontrol edilmesi, kararlılığın yönetilmesi ve uyku kalitesinin iyileştirilmesi gibi önemli görevleri vardır. Diğer yandan detoksifikasyon için kanı karaciğere gönderir, dolayısıyla önemli bir döngünün parçasıdır. Aceleci kararlar, zayıf muhakeme yeteneği, yüksek kolesterol, zayıf tendonlar, sık sık iç çekme safra kesesi dengesizliğinin belirsizlikleri arasındadır.

Peki ne yapmalı?: Safra kesesinin çalışmasının dengelenmesi, yiyeceklerle yakın ilişkilidir. İşlenmiş yağlardan, alkollü içeceklerden ve yoğun baharatlı yemeklerden kaçınarak, yatmadan en az birkaç saat önce yemek yemeyi bırakarak ve akşam yemeğini hafif bir şekilde geçirerek döngüyü iyileştirebilirsiniz.

01.00-03.00: Karaciğer

Karaciğerinizde qi akışı düzgün sağlanmıyorsa, bu durum gece 1 ile 3 arasında uyanmanıza neden oluyor olabilir. Karaciğer, vücudun detoks organı olarak bilinir, çünkü detoksifikasyondan sorumludur ve bu nedenle de 1 ile 3 arası derin uykuda olunması gereken zaman dilimidir. Karaciğer, öfke, stres, kırgınlık, hayal kırıklığı gibi olumsuz duygulardan etkilenir ve bu nedenle de işleyişi bozulabilir. Ayrıca, özellikle akşam tüketilen alkol de karaciğerin dengesinin bozulmasına neden olabilir. Diğer yandan, vücuttaki qi’nin yani enerji akışının sağlanmasından da karaciğer sorumludur, dolayısıyla tüm dengenin bozulması karaciğerin dengesiz işleyişiyle ilişkilidir. Bu dengesizliğin belirtileri arasında öfke patlamaları, huysuzluk, yüksek tansiyon, sindirim bozukluğu, baş dönmesi, bulanık görme gibi problemler yer alır.

Peki ne yapmalı?: Alkol, karaciğerin işleyişine zarar verdiği için özellikle akşam saatlerinde alkol tüketmemeye özen gösterin, kahve yerine yeşil çay gibi alternatifler koyun, hayal kırıklığı, öfke gibi olumsuz duygularınızla başa çıkmak ve bunların zihninizi, bedeninizi etkilemesini önlemek için stratejiler geliştirin, gerekirse bir uzmandan yardım alın. Düzenli egzersiz yapmayı ve sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirin.

İlginizi çekebilir: Karaciğer sağlığının korunması için için dikkat edilmesi gerekenler

03.00-05.00: Akciğer

Gece, daha doğrusu sabaha karşı 3 ile 5 arası akciğerlerin enerjisinin en yüksek olduğu zaman aralığı. Üzüntü ve keder ise bu organı en fazla etkileyen duygular; eğer bu duygularınızı kontrol edemiyorsanız ve hatta sürekli bastırıyorsanız akciğerlerinizin işleyişi olumsuz etkilenebilir. Dolayısıyla akciğerlerin sorumlu olduğu solunum ve bağışıklık sistemi yönetimi de. Nefes darlığı, öksürük, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, alerji ve astım bu olumsuz işleyişinin en önemli belirtileri arasında.

Peki ne yapmalı?: Akciğer sağlığınızı desteklemek için nefes egzersizleri yapabilir, yoga ve meditasyon ile hem bedeninizi hem zihninizi rahatlatabilirsiniz. Üzüntü ve keder ile baş etmekte zorlanıyorsanız, yazarak bu duygularınızı hafifletebilir veya bir psikoloji uzmanından destek alabilirsiniz.

Sonuç olarak Çin tıbbının Organ Saati yaklaşımını benimseyerek, organlarınızdan, bedensel işlevlerinizden ve duygularınızdan en üst düzeyde faydalanabilir, onların işleyişini en iyi şekilde yönetebilirsiniz. Bu konuda, literatürde çok az sayıda araştırma yer alıyor olsa da uzmanlar vücudun bir iç saati olduğu konusunda hemfikir. Ayrıca beden ve zihnin bir bütün olduğu da yıllar önce kanıtlanmış ve bu konuyu destekleyen pek çok teori ve araştırma da mevcut. Ancak bu konudaki en önemli pratiklerden biri olarak karşımıza Akupunktur çıkıyor. Çin tıbbında Organ Saati’ni desteklemek ve iyileştirmek için önerilen Akupunktur uygulamasından da faydalanabilirsiniz.

Organ Saati ve Akupunktur

Akupunktur, uykuyu, enerjiyi iyileştirmek ve duyguları dengelemek için vücudunuzdaki qi’yi dengelemenin en iyi yollarından biridir. Çin tıbbında önemli bir yere sahip olan bu teknik, ince iğneler kullanılarak vücudun belli noktalarının uyarılmasından oluşur ve bu noktalar, çeşitli sağlık sorunlarını tedavi etmek ve vücudun enerji akışını düzenlemek için etkilidir. Bu noktalar, meridyenler olarak kabul edilen vücuttaki enerji yolları boyunca sıralanmıştır ve bu yollar boyunca tıkanan enerjinin açılması akupunktur ile sağlanabilir.

Akupunktur sayesinde, vücuttaki tüm dengesizlikler giderilebilir. Ancak, bu uygulama hakkında hala daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır ve birtakım riskler, uyarılar göz önünde bulundurulmalıdır. Ve mutlaka bir uzmana danıştıktan sonra uygulanmasına karar verilmelidir. Ayrıca, hamileler ve ciddi sağlık sorunu olanlar için de uygulanması önerilmemektedir.

İlginizi çekebilir: En sık karşılaşılan uyku problemleri ve çözüm önerileri

Kaynaklar: ginsen-london, healthline, tcmwellnessprinciple, turningpointeacu