Yoğun kokulu beyaz çiçekleri, parlak ve canlı yeşil yapraklarıyla güzel bir kontrast oluşturan gardenya çiçeği hem evde hem de bahçede yetiştirmek için harika bir bitkidir. Tropikal ve subtropikal iklim bitkisi olan gardenya, sıcağı seven ufak bir çalıdır. Gardenya yetiştirmek kolay olmasa da doğru şartlar sağlandığında bitkinin harika kokulu çiçekler açmasını sağlamak mümkündür.
Gardenya çiçeği yetiştirmek için bitkinin doğal ortamına benzer şartlar alıştırmak önemli olduğundan bitkiye bol miktarda güneş ışığı sağlamak önemlidir. Havanın ve toprağının nemli olmasını seven gardenya için aydınlık ortam sağlamanın yanı sıra düzenli sulama ve ortam nemini yüksek tutma da çok önemlidir. Gardenya yetiştirmek kısmen zor olsa da bitki için doğru şartları oluşturduğunuzda hem bahçenizde hem de evinizde büyüleyici bir ortam yaratabilirsiniz. Gardenya çiçeğine dair merak ettiğiniz her şeyi ve gardenya çiçeği bakımında dikkat etmeniz gereken püf noktalarını bu yazıda okuyabilirsiniz.
Gardenya Çiçeği Nedir?
Gardenya normalde doğada yetişen geniş yapraklı tropikal bir bitki olsa da çiçeklerinin harika kokması nedeniyle ev bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Anavatanı Japonya ve Çin olan gardenya çiçeği bol güneş ışığına ihtiyaç duyduğu için özellikle bahçede bakmak için ideal bir bitkidir. Bahçede bakılacak bitkiler ilkbahar ya da sonbahar ayları boyunca dikilebilir. Gardenya fidanlarını üreticilerden alarak bahçenize veya saksıya dikerek yetiştirmeye başlayabilirsiniz. Aynı zamanda bitkiyi tohumdan da yetiştirebilirsiniz. Ancak tohumdan yetiştirdiğinizde bitkinin çiçek açması için iki ila üç yıl beklemeniz gerekebilir. Gardenya çiçeğinin genel özellikleri ve ihtiyaçları şu şekildedir:
- Botanik adı: Gardenia jasminoides
- Aile: Rubiaceae (Kökboyasıgiller)
- Türü: Çalı
- Olgunlaştığında ulaştığı ölçüler: 150-180 cm yükseklik, 150-180 cm genişlik
- Güneş isteği: Kısmi
- Toprak isteği: Drenajı iyi toprak
- Toprak pH’ı: Asidik
- Çiçeklenme dönemi: İlkbahar, yaz, sonbahar
- Çiçek rengi: Beyaz
- Kökeni: Asya
- Toksisite: Evcil hayvanlar için zehirlidir
Gardenya Çiçeği Nasıl Bakılır?
Gardenya çiçeğine bahçede bakacaksanız, bitkiyi dikmek için en iyi zamanın soğuk iklimlerde ilkbahar ve sıcak iklimlerde sonbahar olduğunu bilmelisiniz. Gardenyaları diktikten sonra yerini değiştirmemeniz önemli olduğundan dolayı bitkilere nerede bakacağınızdan emin olmalısınız. Dikim yerine karar verdikten sonra gardenyalarınızı iyi bir toprak karışımı kullanarak doğrudan toprağa veya yükseltilmiş sebze yatağına dikebilirsiniz. Gardenyalara saksıda bakmak istiyorsanız ise balkon ya da teras gibi yerleri tercih edebilirsiniz. Gardenyalar, akarları ve unlu böcekleri çekebileceğinden dolayı evin içinde bakmak için ideal bitkiler olmayabilirler. İç mekanda ve dış mekanda gardenya çiçeği bakmak için dikkat etmeniz gereken noktalar şu şekildedir:
Işık isteği
Gardenyalara günde 4 ila 6 saat güneş ışığı sağlamanız gerekir. Ancak sıcak iklimli yerlerde bitkilerin güneş ışığını doğrudan almamalarına, güneş ışığına yalnızca sabahları maruz kalmalarına dikkat edilmelidir. Daha soğuk iklimli yerlerde ise gün boyu güneş alan bir yer tercih edilmesinde sakınca olmayacaktır.
Su isteği
Gardenya çiçeği, güneş ışığını seven bir bitki olsa da düzenli olarak sulanmadığında kuruyabilir. Bu nedenle gardenyalara ıslak olmayacak kadar nemli toprak sağlamak için düzenli olarak sulamak önemlidir. Bununla birlikte kış aylarında sulamayı yalnızca toprağın üzerini hafif nemli tutmak için yapmak gerekir.
Toprak isteği
Gardenya çiçeği için toprağın asidik, drenajı iyi ve organik madde bakımından zengin olması gerekir. Toprağın asiditesini arttırmak için kompost, gübre ve torf gibi organik malzemeler kullanabilirsiniz. Gardenyanın ihtiyaç duyduğu toprak göz önüne alındığında genelde torflu saksı karışımları yeterli olmaktadır.
Sıcaklık ve nem isteği
Gardenya çiçeği, örümcek akarlarının uzak durmasını sağlayan yüzde 60 ve üzeri nem seviyelerine sahip sıcaklıklarda en iyi şekilde gelişir. Bu nedenle gardenyalarınıza uygun ortamı oluşturmak adına nem seviyelerinin yüzde 60’ın altına düştüğü zamanlarda iç mekanda hava nemlendirici cihaz kullanmayı, dış mekanda ise bitkileri su ile spreylemeyi ihmal etmeyin.
Gübre isteği
Gardenyalarınızı büyüme dönemi boyunca her üç ila dört haftada bir gübreleyebilirsiniz. Bunun için balık gübresi gibi asitli bir gübre tercih edebilirsiniz. Saksıda baktığınız bitkilerinizi de sık sık beslemeyi ve toprak pH’ını kontrol etmeyi ihmal etmemelisiniz.
Gardenya Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Gardenyaları ilkbahar aylarında çelikle çoğaltabilirsiniz. Bitkilerinizi çelikle çoğaltmak için şu adımları izleyebilirsiniz:
- Bitkinin gövdesinden bir dal seçin ve dalı yaprak düğümlerinden birinin altından olacak şekilde 8-10 cm uzunluğunda kesin. Alt kısımdaki yaprakları kesip üstte iki set yaprak bırakın.
- Saksıları toprak ile doldurun ve toprağı nemli olacak şekilde sulayın. Toprağın ortasına bir delik açın.
- Sapın kestiğiniz ucunu köklendirme hormonuna batırdıktan sonra açtığınız deliğe dikin. Ardından deliği toprakla doldurun.
- Saksının etrafına plastik poşet geçirin.
- Saksıyı aydınlık ve doğrudan güneş ışığı almayan bir yere koyun. Kökler oluşana kadar yaklaşık 4 ila 8 hafta kadar toprağın nemli kalmasını sağlayın.
Gardenya Çiçeği Neden Sararır?
Gardenya çiçeğinin sararmasının pek çok nedeni olabilir. Gardenyalar toprak pH’ından verilen gübre miktarına kadar pek çok faktörden kolayca etkilenmektedir. Bitkileriniz için gerekli şartları sağlamış olduğunuzu düşündüğünüz halde yapraklarda sararma olduğunu fark edebilirsiniz. Aşırı sulama ve besin eksikliği gibi faktörler, gardenyaların solmasına ve sararmasına neden olabilmektedir.
Gardenyaların bazı yaprakları ilkbaharın başlarında doğal olarak sararabilir ve dökülebilir. Bazı yaprakların sararması normal olmakla birlikte eski yaprakların büyük bir kısmı sararıyorsa bitkinin aşırı sulamadan ya da toprak drenajının yetersiz olmasından ölüyor olması mümkündür. Bu durumda gardenyanızı saksısından yavaşça çıkarın veya bitkinize bahçede bakıyorsanız toprağı hafifçe kazın. Bitkinin kökleri kahverengiyse ve yumuşaksa kurtarılamayacak aşamaya gelmiş demektir. Ancak beyaz görünen sağlam kökler varsa gardenyanızı kurtarmanız mümkün olabilir.
Gardenyanın sararmasının nedeni kök çürüklüğü değilse bitki ihtiyacı olan besini alamıyor olabilir. Çok fazla eski yaprağın sararması genelde azot ve magnezyum eksikliğinin göstergesidir. Genç yapraklardaki sararmalardan ise demir eksikliği sorumlu olabilir. Bu durumu düzeltmek için gardenyanızı mikro besinler içeren asitli ve azotlu bir gübre ile besleyebilirsiniz. Yapraklar tekrar yeşile döndüğünde ilkbaharın başından yazın sonuna kadar ayda iki defa gübre kullanabilirsiniz.
Gardenya Çiçeği Nasıl Çiçek Açtırılır?
Gardenya çiçeklerinin kendilerine özgü narenciyeye benzer kokuları vardır. Orta bir nokta etrafında spiral olarak şekillenen çiçeklerin yaprakları gülü andırmaktadır. İlkbaharın sonlarından sonbahara kadar açan çiçeklerin ömrü yaklaşık birkaç haftadır. Gardenyanın daha fazla çiçek üretmesini desteklemek için solmuş çiçekleri kesmek önemlidir.
Gardenyanızın son açtığı çiçekler solduktan sonra bitkinizi budamak için beklemelisiniz. Bu sayede yeni oluşacak tomurcukların büyümesini engellememiş olursunuz.
Ortam nemini ve su seviyelerini iyi ayarlayarak da bitkinin çiçek açmasını teşvik edebilirsiniz. Toprağın ve havanın çok kuru olması, tomurcukların açamamasına neden olabileceği için hem toprağın suyunu hem de havanın nemini kontrol etmeyi ihmal etmemelisiniz.
İlginizi çekebilir: