Freelancer’lar için iş yaşamı: Freelance çalışmanın vergilendirilmesi – 1

Herhangi bir kurumdan bağımsız, taraflar için uzun vadeli bağlayıcılık oluşturmayan serbest çalışma modeli: Freelance. Freelance (serbest çalışma) dünyada en hızlı büyüyen çalışma modeli olarak karşımıza çıkıyor. Online koçlar, diyetisyenler, stilistler, grafikerler ve diğerleri bu şekilde çalışanların sadece bir bölümünü oluşturuyor. Ülkemizde önümüzdeki 5 yıl içerisinde freelance çalışanların sayısının 10 milyonu bulacağı tahmin ediliyor. Tabii teknoloji de freelance çalışmayı ve freelancer çalışanları bulmayı kolaylaştırıyor. Ve bu durum geleneksel olarak bağlı çalışmayı hızla değiştiriyor.

İnsanlar haftalık 45 saat bir işverene bağlı çalışmak yerine; esnekliği ve özgürlüğü içeren bu çalışma modeline yöneliyorlar. Ancak bu esnekliğin ve özgürlüğün getirmiş olduğu bazı dezavantajlar da yok değil. Örneğin; sistemli bir kuruma bağlı olmadan çalışmanın getirdiği dezavantajlardan birisi, vergisel işlemlerin bir uzman çalışan tarafından yürütülmüyor olması.

Bu nedenle ben de bu yazımda freelance çalışmanın vergilendirilmesine açıklık getirmek ve bu yönde yaşanılan eksikliğe bir miktar yardımcı olmak istiyorum. Konumuza başlayacak olursak… Türk vergi sisteminde vergiler 3 kaynaktan alınmaktadır. Bunlar;
1- Gelirler üzerinden alınan vergiler

• Gelir Vergisi: Bir gerçek kişinin bir takvim yılı içerisinde elde etmiş olduğu kazanç ve iratların safi tutarına gelir, gelir üzerinden alınan vergiye gelir vergisi denir.
• Kurumlar Vergisi

2- Servet üzerinden alınan vergiler
3- Harcamalar üzerinden alınan vergilerdir.

• Katma Değer Vergisi

Kazancın niteliğinin tespiti ve vergilendirilmesi 

Freelance çalışma sonucu elde edilen kazancın niteliğini tespit ettiğimiz zaman, elde edilen gelirin nasıl vergilendirileceğinin cevabını da bulmuş olacağız.

Bu açıdan freelance çalışmayı incelediğimizde; gerçek kişilerin kendi nam ve hesaplarına çalıştıklarını görüyoruz. Yani bir işverene bağlı olarak ücret karşılığı çalışmayan freelancerların, bağımsız olarak iş ve hizmet ürettiklerini ve bu çalışmalarında sermaye unsurundan ziyade şahsi bilgi ve tecrübelerinin ön planda olduğunu tespit ediyoruz.

İşte bu noktada kanunumuz, freelance çalışmayı; “Serbest Meslek Faaliyeti’ olarak tanımlamaktadır.

G.V.K. 65: Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtısasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.
G.V.K 67: Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan (ödenen) giderler indirildikten sonra kalan fark serbest meslek kazancıdır.

Serbest Meslek Faaliyeti sonucu gelir elde eden freelancerlar, bu gelirleri üzerinden vergilendirilecektir. Freelancer, Serbest Meslek Makbuzu düzenleyecek, akabinde vergi dairesine beyan edecektir. Yine bu beyannamesini bağlı bulunduğu vergi dairesine verecektir.

Freelancerın yıllık kar veya zararını bir sonraki yılın Mart ayının başından yirmi beşinci gününün akşamına kadar (01-25 Mart) beyan etmesi gerekmektedir. Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi, 2018 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitle ödenecektir.

Bu ödemeyi;

• Vergi tahsiline yetkili banka şubelerine,
• Bağlı bulunulan vergi dairesine,
• Bağlı bulunulan vergi dairesinin bildirilmesi şartı ile herhangi bir vergi dairesine yapabilir.

Katma değer vergisi 

KDV; malın teslimi, hizmetin ise yapılış aşamasında o mal veya hizmete katılan değer üzerinden alınan bir vergi türüdür. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler KDV’ye tabidir.

Bu nedenle Serbest Meslek Faaliyeti yürüten freelancerlar KDV mükellefidir. Yani satışı yapan ve malı teslim eden freelancer veya satışını yaptığı hizmeti yerine getiren freelancer Katma Değer Vergisi mükellefidir.

Katma değer vergisi birer aylık dönemler halinde ilgili ayı takip eden ayın 24’üncü gününe kadar beyan edilir. Bir döneme ilişkin KDV izleyen ayın 26’sına kadar ödenmelidir. Örneğin: Ocak/2019 dönemine ait KDV 1-24 Şubat 2019 tarihleri arasında beyan edilmeli ve 26 Şubat 2019 tarihine kadar ödenmelidir.

Soru ve görüşleriniz için; 0538 540 20 13, [email protected]

İlginizi çekebilir: Fiziksel ve ruhsal sağlığa ilişkin bilgi/veri (kişisel sağlık verisi) işleyenlerin hukuki sorumluluğu