X

Fonksiyonel beslenmede nelere dikkat etmek gerekiyor?

Sahip olduğumuz biyolojik sistemler birbirleriyle belirli bir ritim ve işbirliği içinde çalışır. Örneğin beynimiz bağırsaklarımızla, bağırsaklarımız da cildimizle iletişim halindedir ve ortaya çıkan herhangi bir rahatsızlık yalnızca semptomun görüldüğü alana ait olmayabilir. Vücudumuz biyolojik bir ekosistem ve dinamik bir iletişim ağına sahiptir. Fonksiyonel beslenme, birbiriyle etkileşimde olan biyolojik sistemlerdeki faktörleri kök sebepleriyle ele alarak değerlendiren, fonksiyonel tıbbın prensiplerini benimseyen bir pratiktir. Kişiye özel kapsamlı bir beslenme değerlendirmesi yapılarak, hastanın mevcut sağlık durumuna göre kişiselleştirilmiş ve bütün sistemleri ele alan bir çözümle yaklaşır. Bu yaklaşım, kişinin yaşam stiline ve ihtiyaçlarına uygun olarak biçimlendirilir.

Peki, fonksiyonel beslenme bunu nasıl yapar?

“Bir beslenme yaklaşımı nasıl olur da bir hastalığın kök sebebini çözüp sağlığı yeniden yapılandırabilir?” diye düşünebilirsiniz. İlk aşama beslenmenizde artık size iyi gelmeyen gıdaları tespit edip, uzaklaştırmak ve bu gıdaların yerine vücudun kendi kendini iyileştirme sistemlerini aktive edecek veya destekleyecek gıdaları yerleştirmektir. Örneğin, sağlıklı olduğunu bildiğimiz süt ve süt ürünleri sizin için bir intolerans sebebi olabilir. Özetle, sizin fonksiyonel beslenme programınız, sağlığınıza hizmet edebilecek ve bu sırada tüm bireysel ve biyolojik farklılıklarınızı emebilecek şekilde hazırlanır.

Fonksiyonel beslenme planının özellikleri

Yediğimiz her gıda şimdiki sağlığımıza bir mesaj ve gelecekteki sağlığımıza bir yatırımdır. Doğadan beslenmek, metabolizmamızı, sistemler arası iletişimi ve pozitif/negatif gen ifadesini doğrudan etkiler. Genlerimiz kaderimiz değildir. Doğru gıdalarla hangi geni aktive edip hangisini uykuda bırakacağımızı seçmek bizim elimizdedir. Bunu belirlemenin en doğru yolu da, eliminasyon diyetidir.

Eliminasyon diyeti

Eliminasyon diyeti, gıda intoleransı veya hassasiyeti olan kişilerin semptomlarına hangi gıdaların katkıda bulunduğunu belirlemelerine yardımcı olmak için kullanılan ve 4-6 hafta süren bir diyettir. Eliminasyon diyeti şişkinlik, gaz, ishal, kabızlık ve mide bulantısı gibi semptomları hafifleterek, vücuttaki enflamasyon seviyesini de azaltabilir.

Gökkuşağı renkleriyle beslenme

Fitokimyasallar ya da fitoesterler, bitkiler tarafından üretilen kimyasallardır. Bitkilere renk, tat ve koku verirler. Bitkileri pestisit ve çevresel etkenlerden korumakla beraber, her rengin kendine özgü faydaları vardır. Burada önemli olan, besinin tamamını tüketmektir. Mevsimine uygun çok çeşitli ve organik gıdalarla beslenmek, yiyecekleri doğa ile aramızdaki enstrümanlar olarak kullanmak biyolojik ritmimiz için yapabileceğimiz belki de en iyi şeydir.

Her öğünde doğru yağlara yer vermek

Konu yağ olduğunda, beslenmeden tamamen çıkartılması veya azaltılması gibi bir eğilim vardır. İşin aslı, vücudumuzun doğru fonksiyonları gösterebilmesi için yağ tüketimi gereklidir. Doğru yağ seçimimiz sayesinde yeterli enerjiyi alır, enflamasyonu azaltır, kalp sağlığını korur, A, D, E ve K vitamini gibi yağda çözünen vitaminlerin işini kolaylaştırırız. Rafine edilmemiş, soğuk sıkım zeytinyağı ve sade yağ (ghee) ilk tercihlerimizdendir. Zeytinyağı güçlü bir antioksidan olup, polifenollerce zengindir. Bunun yanı sıra, avokado, zeytin, yağlı balıklar, kuruyemişler ve yağlı tohumlara da beslenmede yer vermek esansiyel yağ alımı açısından büyük önem taşır.

Kahve, şeker ve alkol tüketimini azaltmak

Güncel araştırmalar, rafine şekerin tüketildikten sonra saatlerce bağışıklık sistemimizi baskılayabildiğini saptamıştır. Nişasta ve şekeri sınırlamak, ani insülin salınımını engelleyerek kan glukozunu regüle eder ve genel sağlık durumuna katkıda bulunur. Şeker, alkol ve kafein tüketimini azaltmak aynı zamanda vücuttaki enflamasyonu azaltarak, obezite, Tip 2 diyabet, kalp ve damar hastalıkları gibi kronik hastalıklara yol açma riskini de azaltır.

Süt ve süt ürünlerini kısıtlamak

Süt ve süt ürünleri, gluten, soya ve alkol, tolere edilmesi zor gıdalar arasında sayılabilirler. Pek çoğumuz, içeriğindeki A1 kazein ve laktoz sebebiyle süt ve ürünlerine alerji/intolerans geliştirebiliriz. Günümüzde tükettiğimiz sütlerin içerisinde antibiyotik, büyüme faktörleri, alerjenik protein gibi katkı maddeleri olduğu için, süt doğal yapısından uzaklaşarak endüstriyelleşmiş bir besin haline gelmiştir. Vücuttaki enflamasyona sebep olabileceği için hassasiyet gösterdiğimiz veya gösterebileceğimiz gıdaları beslenme programımızdan uzaklaştırmak önceliklidir. Süt yerine bitkisel sütler tercih edilebilir. Kalsiyum açısından zengin olan koyu yapraklı yeşillere, sardalyaya, brokoliye, bademe beslenme düzeninizde daha çok yer verebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: A’dan Z’ye antienflamatuar beslenme: Hangi gıda sizi nasıl etkiliyor?

Dyt. Bercis Güner: Dyt. Bercis Güner, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden 2012 yılında mezun oldu. 2013 yılından beri Amerikan Hastanesi’nde klinik diyetisyen olarak görev yapan Güner, 2020 yılında Integrative and Functional Nutrition Academy’de fonksiyonel ve bütüncül beslenme eğitimini tamamladı. Dyt. Bercis Güner, Amerikan Hastanesi’nde Fonksiyonel Tıp, Dahiliye ve Code Lotus birimlerinin sorumlu diyetisyeni olarak klinik-poliklinik hasta takibi yapmaya devam etmektedir.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale