Fodmap diyeti nedir, nasıl uygulanır?

Fodmap, kelime anlamında fermente edilebilir (mayalanabilir) kısa zincirli karbonhidratları ifade etmek için kullanılmıştır.

FODMAP’in açılımı nedir?

F (fermentable ) O (oligosaccharides) D (disaccharides) M (monosaccharides) A (and) P (polyols)

Oligosakkaritler; Fruktooligosakkaritler ve Galaktooligosakkaritler olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.

Fruktooligosakkaritler; Prebiyotik özellikleri ile mikrobiyotaya yarar sağlamaktadır. Hazır gıdalarda kullanılabilmektedir. Kaynakları; buğday, çavdar, soğan ve sarımsaktır.

Galaktooligosakkaritler; ana kaynakları anne sütü, fındık, badem gibi yağlı tohumlar ve kurubaklagillerdir. Bebek mamalarında ve süt ürünlerinde kullanılabilmektedir.

Disakkaritler (Laktoz); ana kaynağı memelilerden alınan süt ve süt ürünleridir. Paketli ürünlerin ve ekmeklerin içinde bulunabilmektedir.

Monosakkaritler (Fruktoz); ana kaynağı olan meyvelerde bulunmaktadır. Ticari olarak yüksek früktozlu tatlandırıcılarda bulunabilmektedir.

Polyoller; ana kaynakları meyve ve sebzelerdir.

FODMAP içeren besinlerin sindirim sistemine etkileri nelerdir? 

Fodmap içeriği yüksek karbonhidratların prebiyotik etkisi olabilmektedir. Bağırsak mikrobiyotasının büyüme ve gelişimine destek sağlamaktadır. Kalsiyum emilimini artırıcı yönde etki göstermektedir.

Yukarıda belirtilen olumlu etkilerinin yanı sıra ince bağırsakta emilimi yavaşlatabilir, kalın bağırsakta hızlı fermentasyon sonucu fazla bakteri üremesi olabilir. İstenmeyen karın ağrısı, şişkinlik, kramp gibi durumlar meydana gelebilir.

Düşük FODMAP diyeti nedir, nasıl uygulanır?

Bu beslenme seçiminde fodmap içeriği yüksek besinler 6-8 hafta süresince diyetten çıkarılmaktadır. Semptom kontrolleri sağlandıktan sonra besinler sırası ile yavaş yavaş programa eklenmekte ve hangi besinlerin semptom oluşturduğu tespit edilmektedir.

Düşük fodmap diyeti lif kaynakları açısından zayıf kalabilmektedir. Uzun dönem düşük fodmap diyeti ile beslenme kişinin mikrobiyotasını olumsuz etkileyebilmekte, probiyotik/prebiyotik takviyesine gereksinimi artırabilmektedir. Demir, folat, çinko ve doğal antioksidan alımının azalması eksikliklere yol açabilmektedir. Besinlere ulaşım zorluğu oluşabilmekte, kişinin beslenme programının maliyeti artabilmektedir.

Düşük FODMAP diyeti hangi durumlarda uygulanmaktadır? 

Yüksek fodmap içeriği olan besin tüketimi fazla olan bireylerde oluşan gaz, şişkinlik şikayetleri ve irritabl (huzursuz) bağırsak sendromu şikayeti ile gastrointestinal şikayetleri olan bireylerde (reflü, ishal, kabızlık) düşük fodmap diyeti uygulanabilmektedir. Düşük fodmap diyeti uygulayan huzursuz bağırsak sendromu yaşayan bireylerin şikayetlerinde azalma görülmüştür.

Kısa dönem uygulanmasında yarar sağlayabilecek olan düşük fodmap diyeti bağırsak sistemindeki yararlı bifidobakterilerin sayısını azalttığı için hayat boyu uygulanacak bir diyet sistemi değildir.

İlginizi çekebilir: Sağlıklı, hafif, lezzetli bir beslenme şekli: Akdeniz diyeti