Finansal stres nedir? Maddi kaygılarla nasıl başa çıkabiliriz?
Para konusunda endişeleniyorsanız, yalnız değilsiniz. Para, yetişkinler için ortak bir stres kaynağı. Amerikan Psikoloji Derneği’ne (APA) göre yetişkinlerin % 72’si, ister kira ödeme endişesi ister borç yüzünden batağa saplanmış hissetmek olsun, para konusunda stresli hissettiğini bildiriyor. Finansal stresin pek çok sağlık sorunuyla bağlantılı olduğu göz önüne alındığında ise bu oldukça önemli bir konu olarak karşımıza çıkmakta.
Finansal stres nedir?
Finansal stres veya maddi kaygı, özellikle parayla ilgili olan duygusal gerilim olarak tanımlanabilir. Herkes finansal stres yaşayabilir, ancak finansal stres özellikle düşük gelirli hanelerde daha sık ortaya çıkar. Bu tür bir stres kira ve faturaları ödemek, market alışverişi yapmak gibi ihtiyaçları karşılayacak kadar gelir elde edememekten kaynaklanabilir.
Daha az geliri olan insanlar, işleri nedeniyle ek stres yaşayabilirler. Söz konusu izin almak olduğunda işleri esneklikten yoksun olabilir. Güvensiz ortamlarda çalışabilirler, ancak başka bir iş ararken maddi olarak kendilerini destekleyemeyecekleri için işlerinden ayrılmaktan korkarlar.
Çoğu insan zaman zaman para konusunda strese girer. Ancak finansal stres, günlük yaşamı ciddi şekilde etkilerse bir sorun haline gelebilir. Örneğin, parayla ilgili stres kişiyi çok fazla endişelendirdiği için kişi, hayatının diğer bölümlerine odaklanamadığını veya keyfini çıkaramadığını fark edebilir.
Eğer yaşanan maddi kaygılar çok şiddetliyse, kişi zihinsel sağlık ve potansiyel olarak fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaşayabilir. Finansal stres kaygıya, depresyona, sosyal aktivitelerden çekilme gibi davranış değişikliklerine veya mide ağrısı, baş ağrısı gibi fiziksel semptomlara yol açabilir.
Eğer siz de yaşadığınız maddi kaygılarla ilgili herhangi bir yan etki yaşarsanız bir sağlık uzmanıyla konuştuğunuzdan emin olun.
Finansal stresin belirtileri nelerdir?
Finansal stresin belirtileri kaygı ve diğer stres türlerine benzer, ancak parayla ilgili düşüncelerimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı değiştirirler. Aşağıdakilerden herhangi birini yaşıyorsanız, yaşadığınız mali sorunlar hayatınızı etkiliyor olabilir:
- Parayı düşündüğünüzde nefes darlığı ve kalp çarpıntısı gibi endişe belirtileri,
- Telefon görüşmelerinden, e-postalardan ve alacaklılarla iletişimden kaçınmak,
- Sosyal planları iptal etmek ve arkadaşlardan kaçınmak,
- Utanç veya utanma duyguları,
- Mali durumunuzun kontrolünü kaybediyormuş ya da ayak uyduramayacakmış gibi hissetmek,
- Faturalarınızı paylaştığınız bir aile üyesi veya zammınızı belirleyen işyerindeki bir yönetici gibi mali durumunuza karışan insanlara karşı öfke veya sinirlilik,
- Gelecekle ilgili endişe, endişe veya umutsuzluk.
Finansal stresin genel sağlık üzerindeki etkileri
Mali stres, genellikle bir kronik stres türü olduğundan, sağlığınız ve esenliğiniz üzerindeki etkisi ciddi olabilir. Kronik stresi olan kişilerin genellikle aşağıdakileri yaşama olasılığı daha yüksektir:
- Uyku problemi: Maddi kaygılar yüzünden uykusuzluk yaşayabilir veya geceleri para kaygılarıyla uyanık kalabilirsiniz. Bu, bir geri besleme döngüsü yaratır, çünkü daha az uyku, stresin etkileriyle başa çıkmayı zorlaştırır.
- Kişisel bakıma ilgi eksikliği: Parayla ilgili endişeleriniz nedeniyle, para biriktirmek için bazı kişisel bakım rutinlerinizi azaltabilir veya bırakabilirsiniz. Bunlar arasında spor salonu üyeliğiniz, kuaför rutininiz, arkadaşlarınızla dışarıda yemek yemeniz, doktor ziyaretleri veya akupunktur gibi alternatif bakımlar yer alabilir.
- Kilo kaybı veya kilo alımı: Stres, zor duyguları yatıştırmak için aşırı yemenize neden olabilir. Veya stresin iştahınızı tamamen kesip kilo vermenize neden olduğunu da görebilirsiniz. Mali konular ayrıca bir veya iki öğünü atlamak zorunda hissetmenize neden olarak normal yeme alışkanlıklarınızı daha da bozabilir.
- Açıklanamayan ağrılar ve fiziksel sağlık sorunları: Stres baş ağrısı, kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve mide sorunları gibi fiziksel belirtilerle de kendisini belli edebilir. Yeterince uyumak veya sağlıklı beslenmek gibi alışkanlıklara öncelik vermenizi zorlaştırabilir.
Finansal stresin ruh sağlığına etkileri
Kronik stres doğal olarak ruh sağlığını da etkiler. Yani söz konusu para ve akıl sağlığı olduğunda; aralarında önemli bağlantılar vardır. Finansal stresin semptomları o kadar şiddetli olabilir ki, travma sonrası stres bozukluğunu (TSSB) taklit edebilir. Ne kadar çok çalışırsanız çalışın faturaların önüne geçemeyeceğinizi hissettiğinizde, bu öz saygınızı ve öz yeterlik duygunuzu yok edebilir. Sizi arkadaşlarınızdan ve ailenizden izole edebilir, evde kalmanız gerektiğini hissettirebilir, toplantıları ve etkinlikleri kaçırmanıza neden olabilir. Tüm zamanınızı (ve duygusal enerjinizi) faturalar için endişelenerek, bir sonraki maaş ödemesini bekleyerek veya ortaya çıkarsa acil bir durumla başa çıkıp çıkamayacağınızı merak ederek geçirebilirsiniz.
Finansal stresle nasıl başa çıkılır?
Finansal stresle başa çıkmayı ve finansal durumunuzu etkili bir şekilde yönetmeyi öğrenmek, hayatınızın kontrolünün sizde olduğunu hissetmenize, stresinizi azaltmanıza ve daha güvenli bir gelecek inşa etmenize yardımcı olabilir. Başlamak için aşağıdaki ipuçlarından bazılarını deneyebilirsiniz:
- Ek gelir kaynakları yaratın: Maddiyat konusunda stresli hissediyorsanız, daha fazla paraya ihtiyacınız olduğunu muhtemelen zaten biliyorsunuzdur. Ancak, kendiniz için önemli bir stres yaratmadan mali varlıklarınızı nasıl artıracağınızı bulmak da zor olabilir. Neyse ki, gelirinizi artırmanın ve stresinizi azaltmanın çeşitli yolları var.
- Bütçenizi planlayın: Hayat nadiren sabit olduğundan, finansal sağlığınızı iyileştirmek için düzenli bütçe kontrolleri şarttır. Banka hesabınıza giren ve çıkan tüm parayı planlamak, organize etmek ve dağıtmak için biraz zaman ayırarak mali durumunuzun kontrolünü elinize alın. Ne kadar çok kontrole sahip olursanız, o kadar az stres hissedersiniz.
- Genel stres yönetimini unutmayın: Mali durumunuzu iyileştirmeye çalışırken, stresi azaltan teknikleri uygulayarak ve stresi azaltan bir yaşam tarzı yaratmak için değişiklikler yaparak stresi azaltabilirsiniz. Besleyici bir diyet benimsemek, her gece yeterince uyumak ve fiziksel egzersiz yapmak, stres düzeylerini azaltmaya yardımcı olabilir. Herhangi bir kaygıyı hafifletmek için derin nefes alma ve yoga gibi farkındalık tekniklerini de deneyebilirsiniz.
- Borç döngüsünü anlayın: Borcu anlamak, kendinizi ondan kurtarmanın ilk adımıdır. Bir çalışma, her seferinde bir borcu ödeyerek ve önce en düşük borçlardan başlayarak borçların daha hızlı ödenebileceğini ortaya koydu. Araştırmanızı yapın ve faiz oranlarına dikkat edin. Zaman içinde daha yüksek maliyetler ödemekten kaçınmak için önce en yüksek faiz oranına sahip olan borcu ödemeyi düşünün.
- Küçük adımlarla başlayın: Her şeyde olduğu gibi, para yönetimi de iyi alışkanlıklar geliştirerek inşa edilir. Hemen değiştirmek için bir şey seçin. Bir eğlence bütçesi belirleyebilir, en düşük kredi kartı bakiyenizi kapatabilir veya yemek faturanızı % 10 azaltabilirsiniz. İnşa ettiğiniz yeni alışkanlıklar şu anda pek bir şey ifade etmeyebilir, ancak eninde sonunda daha sürdürülebilir olacaklar.
- Kendinize iyi bakın: Maddi kaygılarla uğraşmak tetikleyici olabilir. Çoğumuza mali durumumuzu yönetmemiz öğretilmedi ve bu da utanç, güvensizlik duyguları, öz değerle ilgili sorunlar ortaya çıkarabiliyor. Paranızı yönetmeyi öğrenirken ortaya çıkanlar konusunda meraklı, açık ve şefkatli olun. Yoldaki yanlış adımlar, öngörülemeyen masraflar veya diğer tümsekler yüzünden cesaretinizi kırmamaya çalışın.
Siz cüzdanınızdaki paradan daha fazlasısınız!
Finansal stresle uğraşmanın kolay olmadığını biliyoruz. Maddi kaygılar zaman zaman oldukça bunaltıcı olabilir. Harcamalarınızı kontrol altında tutmanızı engelleyebilecek duygusal gerilim yüzünden kendinizi kör bir noktada hissedebilirsiniz. Olumsuz duyguları denklemden çıkarmaya çalıştığınızda, finansal stres faktörlerini yönetmek daha kolaydır. Mali durumunuz şu anda iyi görünmese bile, değeriniz cüzdanınızdaki parayla temsil edilmiyor. Her zaman yeni para alışkanlıkları edinebilir, daha bilinçli finansal kararlar alabilir ve buna uygun bir bütçe oluşturabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Para, mutluluğu satın alabilir mi?
Kaynaklar: betterup, verywellmind