Fazla zeka, her tür yatırımda ayağınıza dolanabilir

Arkadaş sohbetlerinde, özellikle de içki sofrasında ülkeyi ya da dünyayı kurtarmak geleneklerimiz arasında… Bir de “kendini kurtaranlar” var, harika iş fikirleriyle ortalığı yıkıp geçirecek, dünyaya bir şeyler katacak ama en önemlisi, kendisi tez zamanda köşeyi dönecek olanlar… Oysa zeka her zaman zekice fikirler üretileceğini garanti etmiyor. Hatta bazı durumlarda insanın ve yatırımının ayağına dolanabiliyor bile.

2014 yılında Amerika’da bir grup çiçeği burnunda mühendis bir araya gelerek benzer bir işe imza atmış: Sosyal medya gibi, evlerin ve evlerdeki elektronik aletlerin de, insanların geliş gidişlerine ve alışkanlıklarına uygun olarak kişiselleştirilmesine yönelik internete bağlı elektrik düğmeleri üreten Lumos adlı bir startup. Kağıt üstünde son derece çekici duran bu iş fikri, zaman içinde uygulanabilir olması çok zor olan bir yük haline gelmiş ve kısaca, batmış.

Kurucuların ifade ettiklerine göre bu yatırımın batışındaki en önemli etken “batık maliyet yanılgısı”. Peki bu ne demek?

Batık maliyet yanılgısı ile daha çok batmak garanti!

Sadece finansal anlamda değil, yaptığımız her zaman / emek yatırımı için geçerli olan batık maliyet yanılgısı, özetle şu anlama geliyor: Bir iş için belirli bir emek harcanmasının ardından “buradan dönersek şimdiye kadar yaptıklarımıza yazık olur” düşüncesiyle yola devam etmek ve daha çok zarar etmek. Finansal olmayan bir örnek vermek gerekirse; 100 sayfasını okuduğunuz ama sizi hiç sarmayan bir kitabı, sırf o 100 sayfa boşa gitmesin diye okumaya devam edip 200 sayfalık daha zaman kaybetmek. Nasıl, tanıdık geldi mi?

Lumos’u kuran mühendis ekip de, başlangıçtaki bazı fikirlerine körü körüne bağlı oldukları, yatırım yaptıkları alanları gözden çıkarmayı kabullenemedikleri için işin tümünü kaybettiler. Bu örnekte somut olarak gördüğümüz şey, hayatın her alanında geçerli: “Zararın neresinden dönülse kardır” diyen atalarımıza hak verip, çekilip biraz uzaktan bakmak gerekiyor yatırımımıza. İşte zeki insanların çoğu kez yapamadığı, çünkü yapmayı kendine yediremediği de bu.

İflasta da dürüstlük esastır

İster çıkıp gitmek istediğimiz ama seansın yarısını harcadığımız için oturup kaldığımız sinema koltuğu, ister yeni bir iş fikri olsun, zarardan dönme şekli belli: Kendimize karşı dürüst olup yanlış bir seçim yaptığımızı itiraf etmek. Başarısızlıkları, ilerideki başarılara yapılan bir yatırım olarak düşünmek, aslında daha kullanışlı ve verimli bir zekayı işaret ediyor.

Harcadığımız para, zaman ve emekle vedalaşıp zamanında çekilmenin, tüm başarılı iş insanlarında bulunan bir erdem olduğunu kendimize hatırlatmak gerekiyor.

İlginizi çekebilir: Girişimci olmak ya da olmamak işte tüm mesele bu!

Kaynaklar:
Life Hack
The Context of Things
Nat Eliason blog
yirmilerim.com