Farkındalık ve mindfulness uygulamalarının psikolojik sağlığa etkileri

Son yıllarda farkındalık (mindfulness) ve buna yönelik uygulamalar, psikolojik sağlık alanında önemli bir ilgi görmekte. Hem terapistler hem de kişisel gelişim alanında birçok kişi bu çalışmaları sıklıkla uygulamaktadır. Peki, bu kavramlar nedir ve hayatımıza nasıl etkileri bulunmaktadır?

Genel anlamda mindfulness, zihin ve bedenin anı yaşama yeteneğini geliştirmeyi amaçlayan ve kişisel iyilik hali üzerinde olumlu etkiler yaratmaya çalışan bir uygulamadır. Farkındalık veya mindfulness, kişinin mevcut anı dikkatle ve yargılamadan gözlemlemesi olarak tanımlanabilir. Bu, kişinin düşüncelerini, duygularını ve bedensel hislerini şimdiki zamanda fark etme ve kabul etme becerisini içerir. Mindfulness, kökeni Budist meditasyon uygulamalarına dayansa da, günümüzde çeşitli psikoterapi yöntemlerinde ve günlük yaşamda yaygın olarak kullanılmaktadır

Mindfulness, kişinin düşüncelerine ve deneyimlerine karşı farkındalık ve kabullenme tutumu geliştirmesiyle ilgilidir. Geçmişe takılıp kalmak veya gelecek hakkında endişelenmek yerine dikkatini kasıtlı olarak şimdiki ana getirmesini içerir.

Maalesef ki sosyal medya ve kişisel gelişim alanında mindfulness bazen yanlış bir şekilde yansıtılmaktadır. Mindfulness, hiçbir şey düşünmeme ya da her şeyi olumlama tekniği değildir. Mindfulness, daha çok var olan duygularımızı o an içinde yönetmekle ilgilidir. Eski ve köklü otomatik şekilde ortaya çıkan duygusal ve davranışsal tepkileri oluştuğu anda fark etmeye odaklanır. Kişinin anda gelen ve giden tüm duygularını fark edip bu duygularla kalabilme becerisi geliştirmesi hedeflenir.

Mindfulness uygulamalarının psikolojik sağlığımız açısından faydalarına odaklanırsak; yapılan birçok araştırma, mindfulness uygulamalarının kişinin stresle başa çıkma yeteneğini artırmada etkili olduğunu bulmuştur. Araştırmalar, düzenli mindfulness pratiğinin stres hormonları olan kortizol seviyelerini düşürebileceğini ve genel stres seviyelerini azaltabileceğini göstermektedir. Bu, bireylerin stresli durumlara karşı daha dirençli olmalarını sağlayabilir. Ayrıca, mindfulness anksiyete ve depresyon semptomlarını yönetmede etkili bir araç olarak görülmektedir. Mindfulness tabanlı terapi yöntemleri, bireylerin olumsuz düşünce ve duygularla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Örneğin, Mindfulness Tabanlı Terapi (MBCT) ve Mindfulness Tabanlı Stres Azaltma (MBSR) gibi yaklaşımlar, bu tür bozukluklarla mücadelede olumlu sonuçlar vermektedir.

Mindfulness uygulamalarının bir diğer olumlu etkisi de dikkat ve konsantrasyon üzerindedir. Düzenli olarak mindfulness pratiği yapan bireyler, dikkatlerini daha iyi toplayabilir ve uzun süreli odaklanma yeteneklerini artırabilir. Dikkatimizi toplamak, bedenimizi kontrol edebilmekte önemli bir etkiye sahiptir. Mindfulness teknikleri, beden bilincini artırarak fiziksel sağlığı da olumlu yönde etkileyebilir. Bedensel hislerin farkında olmak, ağrı yönetimi ve genel sağlık durumunu iyileştirme konusunda yardımcı olabilir.

Peki, bizler mindfulness’ı hayatımıza nasıl katabiliriz?

Mindfulness, teknik ve uygulamalardan oluştuğu için günlük yaşamımıza bu uygulamaları entegre edebiliriz. Mindfulness meditasyonu, en yaygın uygulama yöntemidir. Bu meditasyon türünde, bireyler nefeslerine, bedenlerine veya düşüncelerine odaklanarak anı yaşarlar. Meditasyon sırasında dikkatin dağılması doğal bir durum olarak kabul edilir ve kişinin tekrar odaklanması teşvik edilir.

Nefes egzersizleri, mindfulness uygulamalarının temel taşlarından biridir. Derin ve düzenli nefes almak, zihni sakinleştirmeye ve stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Günlük yaşamınızın arasında nefes egzersizleri denemeleri yapabilirsiniz. Mindfulness, sadece meditasyonla sınırlı değildir. Günlük yaşamda yapılan basit mindfulness egzersizleri, yeme, yürüyüş yapma veya kişisel ilişkilerde anı fark etme şeklinde uygulanabilir.

Farkındalık ve mindfulness uygulamaları, psikolojik sağlığı desteklemek ve geliştirmek için etkili araçlar olarak kabul edilmektedir. Stres azaltma, anksiyete ve depresyon yönetimi, duygusal düzenleme ve genel iyilik hali üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır. Mindfulness uygulamaları, günlük yaşantımıza entegre edilebilir ve bireylerin hem zihinsel hem de fiziksel sağlıklarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu uygulamaların sürekliliği ve düzenli pratiği, uzun vadeli faydalar sağlayarak genel yaşam kalitesini artırabilir.

İlginizi çekebilir: Otantiklik kavramı yani kendin olabilme cesareti üzerine