Evdeki hesabı çarşıya uydurmak zor… Gelirimiz çoğu zaman sabit olsa da giderlerimiz sıklıkla değişebiliyor. Beklenmedik harcamalar, yüklü faturalar veya bilinçsiz alışveriş gelir-gider dengemizi bozabiliyor. Evimizdeki enerji kaynaklarını hor kullanmak, buzdolabındaki gıdaları değerlendiremeden bozuldu diyerek çöpe atmak, sıkça dışarıdan yemek söylemek veya tek kullanımlık plastik eşyaları tercih etmek hem bütçemize hem de doğaya zarar veriyor.

Tüketim alışkanlıklarımızı değiştirerek, evde enerji tasarrufu yaparak, harcamalarımızın bilincinde olarak, bütçemizi yönetebilir, gereksiz yere para harcamaktan kurtulabiliriz. Ev ekonomisine ve çevreye katkı sağlayacak önerileri yaşantımıza katabilir, ihtiyacımız dışındaki eşyalar için para harcamayarak kendimizi finansal anlamda daha güvende hissetmemizi sağlayacak küçük bir birikim fonu yaratabiliriz. İşte hem doğaya verdiğimiz zararı azaltacak hem de harcamalarımızı kontrollü bir şekilde yaparak kişisel bütçemize ve ev ekonomisine katkı sağlayacak öneriler:

Market alışverişinizi önceden planlayın.

Plansız bir şekilde alışverişe çıktığımızda çoğu zaman aslında ihtiyacımız olmayan veya kısa zamanda tüketemeyeceğimiz gıdaları alabiliyoruz. Taze görünce dayanamayıp alınan ama sonra evde yemek pişirmeyince çürüyüp giden sebzeler gıda israfını artırırken paramızın da boşa gitmesine sebep oluyor. Bu durumun önüne geçmek için haftalık bir yemek planı hazırlayın; o hafta hangi yemekleri pişirecekseniz onun için gerekli olan malzemeleri içeren bir alışveriş listesi çıkarın. Her şeyden fazla fazla alarak gereksiz stok yapmak yerine ihtiyacınız kadarını alın ve evde azalan, bitmeye yakın ürünleri düzenli olarak not ederek bir sonraki alışveriş listenize ekleyin. Tüketim alışkanlıklarınızı iyileştirin. İhtiyaçlarınızı analiz ederek bilinçli alışveriş yapmak için çaba gösterin. Alışveriş yaparken plastik torbalara yönelmek yerine uzun süre kullanabileceğiniz bez çantalar edinin. 

Evde yemek yapın.

Dışarıdan yemek söylerken doğaya zarar veriyor olabileceğinizi hiç düşündünüz mü? Dışarıdan yemek siparişi verdiğimizde çoğunlukla sağlıksız seçimlerde bulunmamızın yanı sıra, yiyeceklerin paketlenmesinde kullanılan tek kullanımlık plastik malzemeler ile de doğaya verdiğimiz zararı artırıyoruz. Oysa ki yemeklerimizi evde pişirerek hem doğanın hem de bütçemizin korunmasına destek olabilir, sağlıklı yeme alışkanlıklarımızı sürdürebiliriz.

Dışarıdan yemek sipariş ettiğimizde tek öğün için ödediğimiz para ile evde birkaç farklı tarifte kullanabileceğimiz malzemeler satın alabiliriz. Aynı harcamayı yaparak dışarıdan söylediğimizde tek seferlik ihtiyacımızı gideriyorken, malzemeleri satın alarak evimizde bir şeyler hazırladığımızda daha çok öğünde tüketebileceğimiz yemekler hazırlayabiliriz. Bu sayede, bütçemize katkı sağlayabiliriz.

Gıda israfını azaltın.

Gıdaları bozulmadan uzun süre muhafaza edebilmek için doğru saklama yöntemlerini kullanın. Buzdolabında, dondurucuda ya da oda sıcaklığında hangi besinlerin nasıl saklanması gerektiğini öğrenerek mutfağınızda hemen uygulamaya başlayın. Aynı zamanda, artan yemeklerinizi nasıl değerlendirebileceğinize dair yeni tarifler arayın. Birkaç küçük ekleme ile elinizdeki yemekleri daha lezzetli bir şekilde tüketerek gıda israfını azaltabilirsiniz. Sebze saplarını atmayarak yeni tariflerde kullanabilir, artan ekmekleri kızartarak veya fırınlayarak çorbalara katmak için küçük küçük kıtır krutonlar yapabilirsiniz. Sebze kabuklarını haşlayarak yemeklerinizde kullanmak için sebze suları hazırlayıp dondurabilirsiniz. Bu sayede hem bütçenize hem de doğaya saygılı bir mutfak anlayışını benimseyebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Artan yemekleri değerlendirmenizi sağlayacak lezzetli ve pratik tarifler

Minik bir ev bahçesi kurun.

Eğer evinizin bir bahçesi varsa çok şanslı olduğunuzu söyleyebiliriz; rahatça kendi meyve sebzenizi yetiştirebilirsiniz. Yoksa da üzülmeyin; pratik çözümler ile evde minik bir bahçe yaratabilirsiniz. Maydanoz, roka, fesleğen gibi yeşilliklerin bakımı oldukça kolay olduğundan ev ortamında kolayca yetiştirebilir, kullanacağınız kadarını koparabilir, taze taze salatalarınıza ve yemeklerinize ekleyebilirsiniz. Ayrıca, yağmur yağarken balkonunuzun veya bir pencerenin kenarına koyduğunuz boş bir kapta biriken su ile bitkilerinizi sulayabilir, hem yağmur suyundan faydalanıp hem de mineral açısından oldukça zengin bir su ile bitkilerinizi besleyebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Balkon bahçeciliği zamanı: Saksıda yetiştirebileceğiniz sebze ve meyveler

Düzenli olun.

“Düzenli olmanın ev ekonomisiyle ya da çevrecilik ile ne ilgisi var?” diye düşünmeyin. Gardırobunuzun, buzdolabınızın veya banyo dolaplarınızın düzenli olması elinizde nelerin olduğunu kolaylıkla görmenizi ve gereksiz yere alışveriş yapmamanızı sağlar. “Evde yoktur…” diye aldığınız bir malzemenin daha sonra aslında rafların arkasında sıkışıp kaldığını gördüğünüz olmuştur. Bu durumun önüne geçmek için düzenli olmak, eşyalarımızı, temizlik malzemelerimizi, gıdalarımızı kolayca görebilmemizi, aradığımız zaman rahatlıkla bulabilmemizi sağlar. Ayrıca mutfağımızdaki gıdaları düzenlerken FIFO yöntemini kullanmak (first in first out; ilk giren ilk çıkar) son kullanma tarihlerine göre dizdiğimiz yiyecekleri doğru sırada tüketmemize; gıda israfının ve harcadığımız paranın boşa gitmesinin önüne geçmemize yardımcı olur.

Tek kullanımlık eşyalardan vazgeçin.

Dünyadaki plastik atıkların yaklaşık %80’inin pet şişelerden oluştuğunu biliyor musunuz? Tek sefer kullanılıp sonra çöpe giden eşyalar doğaya zarar verirken, bütçemizi de sarsıyor. Dayanıklı ve gıda ile temasa uygun, uzun süre kullanabileceğiniz bir matara edinin. Çayınızı, kahvenizi veya dışarı çıktığınızda içmek istediğiniz içeceklerinizi termosa koyun. Evde kendi kahvenizi demleyip yanınıza alın. Dışarıda bir kahve içmek için harcayacağınız para ile evde daha fazla kahve demleyebilirsiniz. Yine, dışarıdan kahve almak istediğinizde tek seferlik karton bardaklar yerine termosunuza doldurmak istediğinizi belirtebilirsiniz. Bu sayede doğayı korumak için bir adım daha atabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Sıfır atık rehberi 2: İlk iş, tek kullanımlık plastiklerden kurtulmak

Doğal temizleyiciler hazırlayın.

Evde temizlik için kullandığımız birçok ürün zararlı kimyasal maddeler içerdiğinden çevreye ciddi anlamda zarar veriyor. Kimyasal temizleyicileri kullanmayı azaltmak, hatta mümkünse basit ve doğal birkaç malzeme ile doğaya zararsız temizleyiciler hazırlamak, temizlik ürünlerine verdiğimiz paranın cebimizde kalmasını sağlarken doğaya verdiğimiz zararı da azaltabilir. Limon, tuz, karbonat gibi her evde kolayca bulanan malzemelerden oluşan doğal temizleyici tariflerini uygulayarak evinizi çevre dostu yapabilirsiniz. Atıksız temizlik malzemeleri için Sıfır Atık Rehberi 3: Atıksız temizlik malzemeleri için ev yapımı tarifler Sıfır Atık Rehberi 3: Atıksız temizlik malzemeleri için ev yapımı tarifler yazımızı inceleyebilirsiniz.

İleri dönüşüm yapın.

Mümkünse atıklarınızı ayrıştırmak için evde farklı kutular bulundurun. Cam şişeleri, plastikleri, kağıt ürünlerini ayrı ayrı biriktirin; kullanılamayacak durumda olanları ayırın. Birkaç dokunuşla bambaşka ve kullanışlı bir şeylere dönüşebilecek olanları bir yerde toplayın. İlham veren sosyal medya hesaplarından veya yaratıcı fikirler içeren Pinterest gibi web sitelerinden edindiğiniz fikirlerle elinizdekileri değerlendirin. Cam şişeleri çok şık vazolara, kavanozları dekoratif mumluklara çevirerek para harcamadan evinizin dekorasyonunu geliştirebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Atıkları değerlendirmenin iki farklı yolu: Geri dönüşüm ve ileri dönüşüm

Bütçenizi yönetin.

Tüketim alışkanlıklarınızın farkına varın. Düzenli olarak harcamalarınızın kaydını tutun. Sabit ve zorunlu giderler dışında neye ne karar harcadığınızın farkına varın. Gelir-gider dengenizi oluşturmak ve düzenli birikim yapabilmek için harcamalarınızı düzenleyin. Farklı bütçe düzenleme tekniklerinden faydalanın. Dilerseniz işe Japon bütçe ve tasarruf sanatı olan Kakeibo’Japon bütçe ve tasarruf sanatı olan Kakeibo’yu deneyerek başlayın.

Faturalarınızı inceleyin.

Her ay düzenli olarak gelen faturaları inceleyin. Gözünüze çarpan bir artış olup olmadığını takip edin. Neyi yanlış yapıyor olabileceğinizi gözden geçirin. Gerçekten enerji tasarrufu yapabiliyor musunuz, yoksa bu konuda biraz daha mı dikkatli olmanız gerekiyor? Gereksiz ışıkları söndürün, buzdolabının kapağını uzun süre açık tutmayın, eve yeni bir beyaz eşya alacaksanız A plus olanları tercih edin, suyu boşa akıtmayın, kullanmadığınız elektronik eşyaların fişini prizden çıkarın, telefon tarifeniz ihtiyacınızdan daha kapsamlı ise daha düşük bir pakete geçiş yapın. Çeşitli ücretli platformlara üye olup deneme sürümlerini kullandıktan sonra eğer ilginizi çekmiyor ise veya takip etmiyorsanız üyeliklerinizi sonlandırmayı unutmayın.

Beklenmedik harcamalara hazırlıklı olun.

“Evdeki hesap çarşıya uymaz.” sözünü hepimiz duymuşuzdur. Biz ne kadar plan yapsak da, gelir-gider tablosu oluşturup harcamalarımızı kontrol altında tutmaya çalışsak da, hiç hesapta olmayan harcamalar ortaya çıkabilir. Bilgisayarınızın tamire gitmesi gerekebilir, arabanızda o ay bir arıza meydana gelebilir, acil bir ihtiyaç için para lazım olabilir… Sürpriz harcamalar için kenarda paranızın olması bu durumların yaratacağı stresi ortadan kaldırabilir ve aylık harcamalarınızın dengesini bozmadan devam etmenize yardımcı olabilir. Eskilerin kötü gün parası dediği yedek bir birikiminiz olsun.

Borç almayın, mümkünse borç da vermeyin.

Borç alıp vermek yaptığımız hesapların karışmasına neden olabilir. Borç verseniz o paranın size ne zaman geri gelip gelmeyeceğinden emin olamadığınız gibi gereksiz bir strese de girersiniz. Borç aldığınızda da aynı şekilde sürekli onu geri ödemeyi düşünerek kendinizi yıpratabilir, borcunuzu ödeyebilmek için kendi bütçenizin düzenini bozabilirsiniz. Hem stres yaşamamak hem de kişisel bütçenizin dengesini bozmamak için mümkün olduğu kadar borç işlerinden uzak kalmaya çalışın.

İlginizi çekebilir: Para biriktirmenize yardımcı olacak 21 ipucu

Günlük yaşantımızda kendimizi zora sokmadan değiştirebileceğimiz birkaç alışkanlık, olumlu etkilerini uzun süre hissedebileceğimiz farklar yaratabilir. Hem çevre bilinciyle hareket hem de harcamalarımızı kontrol ederek cebimize ve doğaya dost bir anlayış benimseyebiliriz.

Atıksız Yaşam koleksiyonumuza da göz atmayı unutmayın!

İlginizi çekebilir: Tüketim kültürü ve harcama alışkanlıkları: Neyi, neden, nasıl ve ne kadar harcıyoruz?

İlgili Ürünler

FOREO LUNA Go Kompakt Yüz Temizleme ve Yaşlanma Karşıtı Masaj Cihazı

Foreo