Eş bağımlı insanların özellikleri nelerdir?

Pek çok insan, farkında olmadan ilişkilerinde sağlıksız dinamikler geliştirebiliyor. Eş bağımlılık da bu dinamikler arasında yer alıyor ve başta romantik ilişkiler olmak üzere pek çok ilişki türünde açığa çıkabiliyor. Bu yazımızda, benliği kaybetmeye sebep olan eş bağımlılığı sizler için kaleme aldık.

Eş bağımlılık nedir?

Eş bağımlılık, bir bireyin kendi isteklerini ve ihtiyaçlarını tamamen unutarak başka bir kişinin mutluluğu ve huzuru için çabalaması anlamına geliyor. Psikolojik rahatsızlık kategorisinde bulunan bu durum, insanların partnerlerine veya aile üyelerine aşırı duygusal bir bağımlılık geliştirmesine yol açıyor. Bu rahatsızlığa sahip bireyler, kendi duygusal ihtiyaçlarını unutarak bağımlı hale geldikleri kişinin duygusal ihtiyaçlarına odaklanıyorlar. Bağımlı olunan kişiyi sürekli memnun etme eylemi bu rahatsızlığın merkezinde bulunuyor.

Depresyon gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilen eş bağımlılık, genellikle insan dışında başka bir şeye de bağımlılığı bulunan kişilerde gözlemleniyor. Alkol, uyuşturucu veya sigara bağımlılığına sahip bireylerde eş bağımlılığa da rastlanabiliyor.

Bu rahatsızlık, sadece bu durumla başa çıkmaya çalışan kişiye zarar vermiyor. Eş bağımlı kişiyle birlikte bu kişinin bağımlılık geliştirdiği ve bağımlı olmadan yakın bir ilişkiye sahip olduğu insanları da etkiliyor. Bu hastalık, aile dengesini bozarak kimliğin ve sınırların kaybedilmesine yol açıyor.

Eş bağımlılığın belirtileri nelerdir?

Eş bağımlılık, insanların kendilerini suçlu hissetmesine yol açıyor. Örneğin, eş bağımlı bir kişi karşısındaki bireyi mutlu edemediğini hissederse suçluluk duygusu geliştirmeye başlıyor. Bir başka deyişle, bu kişi başka bir insanın yaşadığı tüm mutsuzluklarından kendisini sorumlu tutuyor. Bununla birlikte, bu rahatsızlık sonucunda insanlar kendi ihtiyaçlarını geri plana atarak karşı tarafın ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanıyor. Kendini feda etme eyleminin çok somut bir şekilde ön plana çıktığı bu durum, rutinleri ve sorumlulukları da etkiliyor. Eş bağımlı kişiler, mutlu etmek istedikleri bireyin sürekli yanında olmak için günlük hayattan uzaklaşıyorlar.

Benlikle birlikte sosyal hayatın da kısıtlanmasına yol açan eş bağımlılık, zorunluluk hissiyatını da açığa çıkarıyor. Bireyler, bağımlı oldukları kişinin ihtiyaçlarını kendi zorunlulukları haline getiriyorlar. Ayrıca, bu rahatsızlık sonucunda ilişkilerin bitmemesi için sağlıksız bir bağlılık da geliştiriliyor. Bunlara ek olarak, başkalarına bağlı kalmadan karar vermek, insanları kontrol altına tutma isteği, güvensizlik ve başkalarından onay alma isteği de eş bağımlılığın belirtileri arasında bulunuyor.

Kronik öfke ve yalnız kalma korkusunu beraberinde getiren bu rahatsızlığın belirtileri kişi tarafından fark edilemiyor. Bir başka deyişle, eş bağımlı insanlar bilinçsizce karşılarındaki kişileri mutlu etmeye çalışıyorlar. Bu nedenle, bu belirtiler genellikle eş bağımlı insanların yakın olduğu kişiler tarafından keşfediliyor.

Eş bağımlılıkla nasıl başa çıkılır?

Belirgin fiziksel belirtileri bulunmayan bu rahatsızlık, çoğu insanda çocukluk dönemine dayanıyor. Bu nedenle, bu rahatsızlığın tedavisinde bireyin erken çocukluk sorunlarına odaklanılıyor. Bu odak doğrultusunda bireysel terapi, grup terapisi ve bilinçlendirme eğitimleri tercih edilebiliyor.

Farklı yöntemlerle şekillendirilen eş bağımlılık tedavisinin ilk adımında farkındalık geliştirme bulunuyor. Bu aşamada eş bağımlı kişinin kendi ihtiyaçlarını nasıl geri plana attığını ve başkalarının duygusal ihtiyaçlarını kendi mutluluğunun önüne koyduğunu fark etmesi gerekiyor. Gerekli farkındalık geliştirildikten sonra da değişimin diğer aşamalarına geçiliyor. Tedaviye başlayan kişiler için diğer adımlarda bireysel terapi ile grup terapisi birleştiriliyor. Bireysel terapi, rahatsızlığın nedenlerine ve rahatsızlık kaynaklı dinamiklerle başa çıkmaya odaklanıyor. Grup terapisi ise eş bağımlı kişilerin bir araya gelmesini ve benzer deneyimlerden güç almasını sağlıyor. Profesyonel tedavinin sağlıklı sınırlarla, benliğe yatırım yapmayla, öz güven gelişimiyle ve duygusal bağımsızlıkla desteklenmesi büyük bir önem taşıyor.

Eğer bu rahatsızlığın belirtilerine sahip bir yakınınız varsa veya bu belirtilere sahip olduğunuzu düşünüyorsanız hiç vakit kaybetmeden bir sağlık profesyoneline danışmanızı öneriyoruz. Eş bağımlılık tedavisi zaman ve sabır gerektiren bir süreç olup bu rahatsızlığın önüne geçme konusunda büyük bir rol oynuyor.

İlginizi çekebilir: Bağımlı birine nasıl yardım edilir?