Ertelemenin kırılma noktası: Hemen harekete geçmek

Erteleme bir davranış biçimidir. Herkes bazen, başlayacağı işe başlama gücü bulamama durumu yaşayabilir. Biraz erteleme bir davranış biçimi olabilir ancak bu sürekli oluyorsa, sık sık mola veriliyorsa, daha önemsiz işlere başlanıyor ve asıl önemli iş yapılamıyorsa, bir işe başlanacakken kişi kendi kendine bahaneler üreterek o işe başlamıyorsa bu bir davranış biçimidir ve o zaman kişinin “erteleyen davranış biçimine” sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu öğrenilmiş bir şey de olabilir, zaman içinde gelişmiş bir şey de.

Ertelemenin birkaç temel sebebi var. Birincisi “mükemmeliyetçi olmak”. Bir işe başlarken ya hep ya hiç biçiminde düşünmek. “Olacaksa çok iyi olsun yoksa hiç başlamayayım daha iyi” gibi bir motivasyon kişinin potansiyelini sabote etmesine sebep olur ve kişiyi hiçbir şey üretemez bir noktaya getirebilir. İkinci neden kişinin kendine inançsızlığıdır, “istesem de yapamam”, “çok zor bir iş bu”.

Bir diğer sebep ise, kişinin yetiştiriliş biçimi ile ilgilidir. Anne baba tutumları kişinin bu davranış biçiminde önemli etkiye sahiptir. Eğer ebeveynler baskıcıysa ya da herhangi bir mükemmeliyetçilik durumu varsa; baskı uygulanan kişi bugün bir işe başlarken, “eleştirileceğim, olmayacak, beğenilmeyecek” gibi düşüncelere kapılır ve bu da işe başlayışına engel olabilir.

Kişi bugün çok istemesine rağmen spora başlayamıyor olabilir, kilo veremiyor olabilir, işi ile ilgili bir projeyi başlatamıyor olabilir, bunun sebebi eskiden olan “yap, yapmalısın, etmelisin” gibi bir baskı olabilir. Kişinin bütün yaptıklarının kendi ile ilgili olduğunu anımsaması ve motive olabilmesi çok önemlidir.

Neden başladığımız işi yarım bırakırız?

Yarım bırakılan her şeyin bir sebebi vardır. “Niye başladım? Niye tamamlamıyorum? Başlama motivasyonum neydi? Ne oldu da şimdi ben bundan vazgeçtim?” diye kişinin kendini sorgulaması gerekir. Ya yolda işler istenilen gibi gitmedi, ya yolda yapmak istenilen kadar iyisi yapılamadı. Yoksa kişi başarabileceği ya da yapabileceği işi motive olarak devam ettirir. Bir iş yarım bırakılıyorsa orada mutlaka süreci kesintiye uğratan bir faktör vardır. O faktör bulunabilirse plan yeniden daha gerçekçi bir şekilde yapılabilir.

Erteleme ne zaman önlenebilir?

Erteleme davranışının en büyük karşı davranışı harekete geçme eylemidir. Hemen şimdi! Hemen şu anda başlanabilir plan yapmaya, spora başlamaya, birikim yapmaya… Hemen! Başladığınız an ertelemenin kırılma noktasıdır.