Enneagram kişilik tipleri modeli en basit haliyle, karakteri birbiriyle bağlantılı birkaç kişilik türü üzerinden tanımlayan bir tipoloji sistemi. Enneagram kişilik tipleri modeli, birbiriyle bağlantılı 9 noktadan oluşan bir diyagramla temsil ediliyor. Diyagramda yer alan 9 ayrı noktanın her biri bir kişilik tipini temsil ediyor. 9 kişilik tipinden oluşan Enneagram diyagramı, aynı zamanda 3 farklı elementten oluşuyor. Şeklin dış kısmındaki birinci element, tüm noktaları birleştiren bir daireyi, ikinci element dairenin içinde yer alan ve 3-6-9 numaralı kişilik tiplerini birbirine bağlayan bir üçgeni, üçüncü elementse 1-4-2-8-5-7 numaralı kişilik tiplerini birleştiren çizgilerle, düzensiz bir altıgen şeklini oluşturuyor.

Enneagram diyagramında yer alan temel dokuz kişilik tipinin üç elementli diyagrama yerleştirilmesiyle, sistem çok daha karmaşık bir hal alıyor ve 27 farklı alt kişilik tipinin yanı sıra davranış, duygu ve düşünceye odaklanan üç anahtar “merkez” oluşturuluyor.

Enneagram kişilik tipleri neye göre belirleniyor?

Enneagram kişilik tipleri modelini oluşturan 9 kişilik tipinin her biri çeşitli baskın davranış kalıplarını, motivasyon faktörlerini ve kişinin korku duyduğu şeyleri içeriyor. Bu sisteme göre yapılan kişilik analizleri, bireyin kişilik tipini belirleyerek güçlü ve zayıf yanlarının farkına varmasını, bu doğrultuda da potansiyelini çok daha iyi şekilde gerçekleştirebilmesini amaçlıyor.

İlginizi çekebilir: Enneagrama göre farklı karakterlerin stres ve güven noktası nedir?

Temel kişilik tipi

Enneagram Teorisi’ne göre her birimizin doğuştan getirdiği, baskın bir kişilik tipi var ve doğuştan getirdiğimiz bu kişilik tipi zamanla, çevresel faktörler ve deneyimlerimiz aracılığıyla şekillenip değişebiliyor. Dış dünyadaki deneyimlerimiz ve doğuştan getirdiğimiz karakter özelliklerimiz birbiriyle devamlı olarak etkileşim içinde oldukları için, bir taraftan karakter özelliklerimiz edindiğimiz deneyimler karşısında verdiğimiz tepkileri belirlerken, bir yandan da deneyimlerimize verdiğimiz tepkiler kişiliğimizin ve davranışlarımızın şekillenmesine aracı oluyor.

Alt kişilik tipleri

Enneagram sistemi, bir kişilik tipinin hepimizde daha baskın olduğunu öne sürse de, kişiliğimizin sadece bu baskın tipten değil, birbirinden farklı alt kişilik tiplerinin bir bütününden oluştuğunu söylüyor. Enneagram kişilik tipleri modeline göre her birimiz temel bir kişilik tipinin yanı sıra, tüm karakterimiz üzerinde önemli bir etkisi olan, ancak temel kişilik tipimizi değiştirecek kadar baskın olmayan en az bir ya da daha fazla alt kişilik tipine de sahibiz.

Enneagram teorisine göre, baskın olan temel kişilik tipimizden başka bir kişilik tipine geçebilmemiz mümkün değil. Bununla birlikte, baskın olan bu kişilik tipi ve kişiliğimizin alt tiplerine ilişkin tüm unsurlar sağlık durumumuza, iyi oluşumuza, alışkanlıklarımıza ve tercihlerimize göre zamansal ve durumsal farklılıklar gösterebildikleri için; sadece davranışlarımızı ya da tutumlarımızı gözlemleyerek hangi kişilik tipine sahip olduğumuzu anlayabilmemiz oldukça zor olabilir.

Enneagram kişilik testi, hangi kişilik tipine sahip olduğunuzu anlamanın en güvenilir yolu olmasa da, baskın olan kişilik tipinizi anlamanız ve kişiliğinizi olabilecek en iyi şekilde tanımlayabilmeniz için gerekli tüm bilgileri içeriyor. Enneagram kişilik testiyle baskın olan kişilik tipiniz kadar, baskın kişiliğinizi etkileyen alt kişilik tiplerinizi de keşfedebilmeniz mümkün.

Enneagram kişilik tipleri

Enneagram diyagramını ve kişilik modelini oluşturan dokuz karakter türünün her biri hem numaralarıyla hem de adlarıyla tanınmakla birlikte, her birinin kendi potansiyel güçlü ve zayıf yönleri de bulunuyor.

Tip 1: Yenilikçi / mükemmeliyetçi

Kurallarına ve prensiplerine son derece bağlıdır. Bu nedenle çoğu zaman yargılayıcı olabilir ve uzlaşmacı olmayan tutumlar sergileyebilir. Yaşamı boyunca tüm sorumluluklarında ve yapması gereken işlerde mükemmeliyetçidir. Bir amaç doğrultusunda ilerlemeyi tercih edeceği gibi, amaçları doğrultusunda ilerlerken dürtülerini ve duygularını da kolaylıkla kontrol edebilir. Dürüstlüğe ve doğruluğa önem verir. En büyük korkusu yalan, adaletsizlik ve doğrudan sapmaktır. Herhangi bir işi yapmanın en doğru ve en yanlış yollarını çok iyi analiz edebilir.

İlginizi çekebilir: Enneagram ile kendini tanımak: Tip 1 – Mükemmeliyetçi

Tip 2: Yardımsever / verici

Oldukça cömert bir karaktere sahiptir ve bu nedenle çevresindeki insanları her zaman memnun edebilir. Sevilmeye ve diğerleri tarafından kabul görmeye dair güçlü bir tutkusu vardır. Çoğu zaman diğer insanları mutlu edebilmek adına en temel ihtiyaçlarını bile görmezden gelebilir. İlişkilerine inanılmaz bir enerji harcar ancak diğerlerine bu kadar bağlı ve ilgili olması zaman zaman çevresindeki insanlar tarafından ilişkilerine muhtaçmış gibi algılanmasına neden olabilir. Davranışlarında içten ve samimidir. İyi bir dinleyicidir. Kendi ihtiyaçlarını görmezden geldiği için kolaylıkla tükenmiş ve yorgun hissedebilir.  

Tip 3: Başarı / performans odaklı

Yaptığı iş her ne olursa olsun sonucunda başarı elde etmesiyle ön plandadır. Uyumlu bir karaktere sahiptir ve çok çalışkandır. Bazen ihtiyacı olmadığı halde her işte başarılı olmayı odağına koyduğu için işkolik olabilir. Sürekli olarak ilerleme ve gelişim odaklı tutumlar sergiler. Dışarıdan nasıl göründüğüne ve algılandığına önem verir. Başarılı olmak adına duygularını ve isteklerini görmezden gelebilir. İletişim konusunda iyidir.

İlginizi çekebilir: Enneagram ile kendini tanımak: Tip 3 – Başarı odaklı

Tip 4: Bireysel / özgün

Yaratıcı fikirlere ve ileri görüşlü bir karaktere sahiptir. Duygularını ve düşüncelerini çok iyi ifade edebilir. Bazen ben merkezci davranarak kendi istek ve ihtiyaçlarını her şeyin önüne koyabilir. Kimlik ve benlik bilinci son derece yüksektir. Kolayca duygulanabilir ve duygularını özgürce yaşayabilmek için kendini diğer insanlardan soyutlayabilir.

İlginizi çekebilir: Enneagram ile kendini tanımak: Tip 4 – Özgün

Tip 5: Araştırmacı / gözlemci

Yenilikçi ve ileri görüşlüdür. Algıları ve sezgileri çok açıktır. Son derece akıllı ve mantıklı kararlar verir. Her konuyu enine boyuna inceler, detaylara önem verir ve çok derin düşünür. Genelde sessiz ve düşünceli gibi görünür. Aldığı kararları objektif bir bakış açısıyla değerlendirir ve karar verme süreçlerinde genelde mantığıyla hareket eder. Bu nedenle duygusuz ve ilgisiz gibi görünebilir.

Tip 6: Sadık / şüpheci

Sorumluluk bilinci son derece yüksektir. Aldığı her sorumluluğu ve görevi kendini adayarak, olabilecek en iyi şekilde tamamlamaya çalışır. Genelde uzun süren, güçlü ve sağlam ilişkiler kurar. Güvenilirliği, sadakati ve adanmışlığı nedeniyle tüm ilişkilerinde saygı görür. Bazen gereğinden fazla endişelenebilir. Olayları ve durumları sürekli olarak negatif tarafından görmeye ve olumsuz olana odaklanmaya eğilimlidir.

Tip 7: Meraklı / maceracı

Spontane yaşamayı ve anın tadını çıkarmayı sever. İlişkilerinde dışa dönüktür. Sosyalleşmekten ve yeni insanlar tanımaktan hoşlanır. Macerayı ve bilinmeziği sevmenin yanı sıra, her zaman eğlenmenin bir yolunu arar ve bulur. Dikkati çok kolay dağılabilir ve odaklanmakta sıkıntı yaşayabilir. Hızlı ve yüzeysel düşünür. Olaylara ve durumlara her zamn pozitif bir bakış açısıyla yaklaşır; iyimserdir.

İlginizi çekebilir: Enneagram ile kendini tanımak: Tip 7 – Maceracı

Tip 8: Meydan okuyan / koruyucu

Sert, dominant, yüzleşmeyi seven ve meydan okuyan bir karaktere sahiptir. Aldığı her kararın arkasında dimdik durur ve kendine son derece güvenir. Liderlik gerektiren her işte başarı gösterir. Esnek olmayan, dominant karakteri nedeniyle çevresindeki insanları bunaltabilir ve agresif tavırlar sergileyebilir. Düşüncelerini olduğu gibi ifade etmekten çekinmez. Net olmayı ve gereksiz yere konuşmaktansa aksiyona geçmeyi tercih eder.

İlginizi çekebilir: Enneagram ile kendini tanımak: Tip 8 – Meydan okuyan

Tip 9: Barışçıl / arabulucu

Son derece uyumlu ve anlaşması kolay bir karaktere sahiptir. Zaman zaman kendini beğenmiş ve karşısındaki insana karşı kayıtsız kaldığını gösteren tavırlar sergileyebilir. Mümkün olabildiğince çatışmadan ve anlaşmazlıklardan kaçınmaya çalışır. İçinde yer aldığı grubun diğer üyelerinin uyum içinde olması için çaba sarfeder. Anlaşmazlıkları, kavgayı ve diğerleriyle fikir ayrılığına düşmeyi hiç sevmez. Kendisine barışçıl ve huzurlu bir ortam yaratabilmek için istek ve ihtiyaçlarını ikinci plana koyabilir.

Enneagram kişilik tiplerini bilmek ne işe yarar?

Enneagram kişilik tipolojisi, bireyleri yukarıda yer alan 9 karakter özelliğine göre sınıflandırmak için kullanılır. Amaç, yalnızca bireyin kendi kişiliği hakkında fikir edinmesini sağlamak değil, aynı zamanda diğer insanlarla ve dış dünyayla nasıl daha iyi ilişki kurabileceğine dair ipuçları vermek ve kişinin potansiyelini gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır.

Enneagram kişilik tipleriyle ilgili bilimsel çalışmalar ve etkinliğine dair kanıtlar henüz yeterli düzeyde olmasa da, kişinin kendini daha iyi tanıması ve daha iyi ilişkiler kurabilmesi için bir araç olarak kullanıldığında fayda sağlaması bu yaklaşımın popülerleşmesinin en önemli sebeplerinden biri. Bireyin güçlü ve zayıf yönleri hakkında iç görü kazanmasını sağlayan Enneagram kişilik tipleri modeli, diğer insanlarla olan ortak özelliklerimizin farkına varmak ve etkili şekilde iletişim kurmak için stratejiler geliştirmek konusunda son derece faydalı olabilir.

Enneagram testi

Enneagram, güçlü yönlerimizin yanı sıra hatalarımızı ve zayıflıklarımızı da görmemize olanak sağladığı için, genellikle kendi kendini analiz etme ve kendini geliştirme aracı olarak düşünülür. Güçlü ve zayıf yönlerimizi, gelişim alanlarımızı daha iyi tanımamız, öz farkındalığımıza katkı sağlamanın yanı sıra, potansiyelimizi gerçekleştirmek için atmamız gereken adımlar konusunda bize rehberlik edebilir.

Enneagram kişilik tipleri testine başlamadan önce, bu testle (hatta tüm kişilik testleriyle) ilgili mutlaka aklınızda bulundurmanız gereken birkaç önemli nokta var:

• Kişilik oldukça karmaşık süreçleri ve kavramları barındırır; dolayısıyla kişiliği anlamlandırabilmek ve bir çerçeveye sığdırabilmek en geçerli ve güvenilir yöntemlerle bile mümkün değildir. Enneagram testi her ne kadar kendinizle ilgili iç görü kazanmanıza yardımcı olsa da; her kişilik testi gibi karakteriniz, motivasyonlarınız, davranışlarınız, güçlü ve zayıf yanlarınız konusunda kesin bir çıkarım yapmanız konusunda yeterli olmayacaktır.
• Bu tarz kişilik testlerini çözmek ve kendinizle ilgili çıkarımlar yapmak her ne kadar eğlenceli olsa da, sonuçları gereğinden fazla ciddiye alarak kendinizi kalıplara ve etiketlere sokmamanız gerektiğini de hatırlatmak isteriz.

Enneagram kişilik tipi testinin sonuçları, yukarıda yer alan 9 Enneagram kişilik tipinden baskın olan bir temel kişilik tipinizi ve bu temel kişilik tipine eşlik eden en az bir alt kişilik tipini belirlemenizi sağlıyor. Testin her bir bölümünde yer alan ifadelerden size en uygun olan, sizi en iyi ifade eden birkaçını işaretlemeniz isteniyor. Testin sonunda ise yukarıdaki 9 kişilik tipinden biri olan temel kişilik tipinizi ve eşlik eden alt kişilik tipinizi / tiplerinizi öğrenmiş oluyorsunuz. Hazırsanız Enneagram testi çözmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Dünya üzerindeki her bir insanın kişiliği kendine özgü ve biricik olsa da, kişiliği neyin oluşturduğunu, neden kişilik modellerine ihtiyaç duyulduğunu, kişilik özelliklerini bilmenin ve kişilik testleriyle hangi kişilik tipine sahip olduğumuzu öğrenmenin neden önemli olduğunu öğrenmek için Kendini tanı: Kişilik nedir? Kişilik testleri ve kişilik modelleri ne işe yarar? yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Dünyada bilimsel anlamda en geçerli ve güvenilik kabul edilen kişilik sınıflandırmalarından olan Beş Büyük Faktör Kuramı’na dair detayları öğrenmek ve bu kuram çerçevesinde oluşturulmuş kişilik testini çözerek kendinizi daha iyi tanımak için Beş Büyük Faktör Kuramı ve kişilik testi yazımızı da mutlaka okumanızı tavsiye ediyoruz. 

İlginizi çekebilir: Enneagram ile kendini tanı ve potansiyelinin farkına var