X

Endometriozis (çikolata kisti) nedir?: Belirtileri ve tedavisi

Kadın hastalıkları dendiğinde tanılanmasının uzun sürmesinden dolayı akıllara ilk olarak gelmeyen ancak kadınların yaşam kalitesini doğrudan etkileyen ve oldukça yaygın bir hastalık olan endometriozis nedir, biliyor musunuz? Amerikan Hastanesi doktorlarından Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Sinem Ertaş & Prof. Dr. Bülent Urman endometriozis, yaygın bilinen ismi ile çikolata kisti hakkında tüm merak edilenleri paylaşıyor. 

Endometriozis, telaffuz ederken bile zorlanılan ve bu hastalığa sahip kadınların da zor bir hayat yaşamasına sebep olan bir hastalıktır. Çoğunlukla asemptomatiktir yani herhangi bir bulgu vermez, fakat şikayeti olan hastalarda sıklıkla “şiddetli ağrı”ya sebep olduğu için hastaların yaşam standartlarını oldukça bozar. Ergenlik döneminden menopoza kadar çeşitli şekillerde kendini gösterebilen bu hastalık, “her 10 kadından biri”nde bulunmaktadır. Bulgularının çeşitliliği ve hastalığa özgü olmaması nedeniyle hastaların tanı alma süreleri 3 ile 10 yıl arasında değişir.

Endometriozis, rahim iç duvar dokusunu döşeyen hücrelerin çeşitli sebeplerle karın içinde yumurtalıklarla ve hatta rahmin kendi kas dokusuyla yer değiştirmesi sonucu ortaya çıkar. Hastalığın ergenlik döneminde en sık bulgusu “şiddetli adet sancısı” iken, üreme çağındaki kadınlarda kendini “kronik pelvik (kasık) ağrı”, “cinsel ilişki sırasında ağrı” ve “infertilite” (kısırlık) ile gösterir. Menopoz döneminde ise endometriozisi olan hastalar diğer yaşıtlarına oranla “artmış yumurtalık kanseri riski”ne sahiptir.

Endometriozis yalnızca yumurtalıkları etkilediğinde “endometrioma” (çikolata kisti), karın içerisinde rahim bağ dokularını, idrar torbasını, bağırsakları ve çevre dokuları etkilediğinde “derin infiltran endometriozis” (DIE), rahim duvarını etkilediğinde ise “adenomyozis” olarak adlandırılır. Özellikle derin infiltran endometriozisi olan hastalarda bulguların çeşitliliği tanı koyma sürecini geciktirmektedir. Kanlı idrar yapmaktan kronik kabızlığa, göğüs ağrısından şiddetli adet sancısına kadar birçok bulguyla hastalar klinisyenlere başvurmaktadır. Tanı aşamasında en önemli basamak, “bu hastalığı tanımak ve şüphelenmek”tir. Ayrıntılı öykü alınmasından sonraki tanı basamağı transvajinal ultrasonografiyle değerlendirmedir. Kliniğimizde bu konuda özelleşmiş klinisyenlerimiz sayesinde, gelen hastaların tanıları hızlıca konmakta ve hastalığın etkilediği yerler haritalanmaktadır. Ultrasonografi sonrasında, özellikle derin infiltran endometriozis ve adenomyozis tanısı alan hastalarda Magnetik Rezonans incelemesi (MRI) yapılmaktadır. Lezyonların etkiledikleri alan ve komşulukları böylece daha net görülebilmektedir. MRI incelemesinde özelleşmiş radyoloji uzmanımızla vakalar semptomlarıyla birlikte tartışılmakta ve hastalığın haritalanması tamamlanmaktadır.

Endometriozis tedavisi en az tanısı kadar zordur. Ağrı kesiciler ve hormonal tedaviler (hormonlu spiral uygulaması, doğum kontrol hapları vb.) en sık başvurulan medikal tedavilerdir. Bu tedavilerle semptomlar görece hafiflese de, hastalığın ilerlemesi engellenememektedir. Bu yüzden hastaların düzenli takip edilmesi elzemdir.

Cerrahi tedavi sonrasında ise, hastalığın sıklıkla nüksetmesi sebebiyle cerrahi yaklaşım en son tercih olmalıdır. Ayrıca her cerrahi sonrasında, özellikle endometrioması olan hastalarda yumurtalık rezervinde azalma olmaktadır. Bu da hastaların erken menopoza girmesine ve dolaylı da olsa yaşam sürelerinin etkilenmesine neden olmaktadır. Endometriozis cerrahisi bu konuda özelleşmiş cerrahi ekipler tarafından yapılmalıdır. Lezyonların tam olarak temizlenemediği eksik cerrahiler sonucunda nüksetme süresi kısalırken, hastaların geçirdiği her cerrahi sonrasında karın içerisinde yapışıklık ve organ hasarı riski de artmaktadır. Cerrahi tedavi planlanmadan önce hastaların semptomları, yumurtalık rezervleri, çocuk istekleri, hastalığın evresi gibi birçok faktör ayrıntılı olarak değerlendirilerek planlama yapılır. Özellikle yumurtalık rezervi azalmış hastalarda, üreme potansiyellerini korumak için cerrahi öncesinde yumurta/embriyo dondurma seçenekleri de tartışılmalıdır.

Endometriozis, tanı aşamasından takip ve tedavisine kadar multidisipliner yaklaşım gerektiren özel bir hastalıktır. Amerikan Hastanesi, bu konuda özelleşmiş kadın hastalıkları, doğum ve üreme cerrahisi, radyoloji, genel cerrahi, üroloji, anestezi, psikoloji ve diyetetik ekibi ile endometriozis hastalığının tedavisinde çalışmaktadır.

İlginizi çekebilir: Yumurta dondurma (oosit kriyoprezervasyonu) süreci hakkında tüm merak edilenler

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?

Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale