Eleştirel düşünmenin pratik yöntemleri: Instagram kalıplarına karşı bilinçli bir yaklaşım

Hepimiz Instagram’da, özlü ve genellenmiş cümlelerle dolu gönderiler görüyoruz. “Kendi yolunu çiz, kimseye kulak asma” gibi ifadeler, özgüven artırıcı gibi görünse de, genellikle durup düşünmeden hayatımıza kattığımız kalıp yargılara dönüşebiliyor. Peki, bu tür genellemeleri eleştirel düşünmenin pratik yöntemlerini kullanarak nasıl dikkatli bir şekilde analiz edebiliriz? Deneyebileceğiniz birkaç adım:

1. Sorular sormak

Gönderiyi gördüğünüzde ilk adım, hemen kabul etmek yerine birkaç soru sormak olmalı: “Bu gerçekten benim için geçerli mi?”, “Bu tavsiye hangi durumlarda işe yarar, hangi durumlarda sakıncalı olabilir?” Böylece, bu tarz genellemeleri kendi hayatımıza uygun olup olmadığını değerlendirerek içselleştirebiliriz.

2. Büyük resmi görmeye çalışmak

Kalıp yargıların çoğu, olaylara tek bir açıdan bakar. “Kimseye kulak asma” mesajı, başkalarının görüşlerini tamamen yok saymamızı öneriyor. Halbuki bazen başkalarının geri bildirimleri, bizim için yapıcı olabilir. Bu yüzden, bu tip mesajları sadece tek bir açıdan değil, çok yönlü olarak değerlendirin. Başkalarının yorumlarının faydalı olduğu anlarla, gerçekten kendi yolunuzda ilerlemeniz gereken anları kıyaslayın.

3. Kalıpların dışına çıkmak

“Kendi yolunu çiz” gibi kalıplar, cesaret verici olabilir, fakat her durumda geçerli değildir. Kalıp yargının ötesine geçerek “Benim için doğru olan yol nedir?” sorusunu sormak, gerçek anlamda kişisel bir yol bulmanızı sağlayabilir. Bu adım, size hayatınıza özel bir bakış açısı katmak için yardımcı olur.

4. Duygularla gerçekleri ayırmak

Böyle iddialı sözler genellikle duygusal bir etki yaratmayı hedefler. “Bu gönderi beni motive ettiği için gerçekten doğru mu?” sorusunu sormak, duygusal tepkilerimizi fark etmemize yardımcı olur. Bu ayrımı yaparak, mantıklı ve gerçekçi bir sonuca varmak daha kolay hale gelir.

5. Bağlamı anlamak

Bu tür motivasyon cümleleri genellikle genellenmiş bir kitleye hitap eder. Herkesin hayatı, değerleri ve hedefleri farklıdır. Kendinize şu soruyu sorun: “Bu mesaj benim hayatımın bağlamında geçerli mi?”. Kendi hayat koşullarınızı, hedeflerinizi ve ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurarak bu tür genellemeleri yeniden değerlendirin.

Bu basit adımları uygulayarak, sosyal medyadaki kalıp yargılara karşı farkındalık geliştirebilirsiniz. Ve kimi zaman motive edici gibi görünen mesajların aslında her birey için geçerli olmadığını fark etmek, kendi kararlarımızı daha bilinçli ve sağlıklı bir şekilde almamıza yardımcı olabilir. Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ederim. Bu yazıyı aşağıdaki kitabı okurken yaşadığım bir farkındalık sayesinde hazırladım. Sizlerde okumak isterseniz linki aşağıda:

Prof. Dr. Behçet Yalın Özkara – Kalk Çalış Başarısız Ol!

İlginizi çekebilir: Değişimle güçlenmek: Esnek, proaktif ve korkusuz düşünmek