Duygularınızla aranız nasıl? Kendinizi duygularınıza yabancı mı hissediyorsunuz, yoksa duygularınızla arkadaş mısınız? Başa çıkmakta zorlandığınız duygularınızı kabullenmeyi ve onları sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi öğrenmek ister miydiniz? Duygularla ilgili tüm bu soruların cevaplarını, duygusal wellness kavramında bulabilirsiniz.
Wellness kavramının öncülerinden biri olan Bill Hettler wellness’ı altı boyutlu bir modelleme ile ele almaktadır. Bunlar; “sosyal boyut, mesleki boyut, manevi boyut, fiziksel boyut, entelektüel boyut ve duygusal boyut”u içermektedir. Duygusal wellness duygularımızın farkında olmamız, onları anlamamız ve onları verimli bir şekilde yönetebilmemiz gibi konuları içerir. Greenberg ve Dintiman duygusal wellness’ı kişinin hayatta karşılaştığı çeşitli durumlarda duygularını kontrol edebilmesi olarak tarif etmişlerdir (Akt, Memnun, 2006). Özetle duygusal wellness insana ait tüm duyguları hissedebilmek ve gösterebilmek yeteneğidir.
Duygusal wellness’ın en önemli öğesi özgüvendir. Wellness algısı yüksek olan kişilerin duygusal özellikleri; 1) diğerlerinin onayı ve güveni olmadan da harekete geçebilme yeteneği, 2) kendi öz-kimliğine dair açık bir kavrayış 3) kişisel yeterlilik ve kendinden hoşnut olma hali ve 4) genel anlamda özgüven sahibi olmaktır (Akt. Memnun; Carter, 2004).
Ekim ayı Amerika’da duygusal wellness ayı olarak kutlanıyor. Duygusal wellness maalesef ülkemizde pek bilinmiyor. Bir psikolog olarak duygusal wellness kavramının çok önemli olduğunu düşündüğümden, bu kavramın ülkemizdeki bilinirliğini artırmak için Mart 2022 tarihinde Duygusal Wellness Merkezini kurdum. Faaliyetlerini şimdilik sadece online olarak sürdüren merkezimizde duygusal wellness ile ilgili atölye çalışmaları var.
Peki, duygusal wellness için neler yapabiliriz? İşte size bu konu hakkında dört öneri…
1. Duygularınız hakkında rahatça konuşmayı öğrenin
Eğer duyguların rahatça ifade edilmediği bir aileden geliyorsanız şimdi bir yetişkin olarak duygularınız hakkında konuşmaktan kaçıyor olabilirsiniz. Ancak ifade edilmeyen, sürekli bastırılan duygular bizi rahatsız etme özelliğine sahiptirler. Dilerseniz bu konu hakkında bir psikoloğa danışıp duygularınızı tanımaya başlayarak onları rahat bir şekilde ifade etmeyi öğrenebilirsiniz.
2. Duygularınızı kabullenin
Çoğumuz çocukluktan itibaren öfke, korku gibi negatif duyguların kabul edilemez, “sorunlu” duygular olduğunu öğreniriz. Oysa negatif duygularımız da dahil tüm duygularımız bizim yararımıza vardır. Olumsuz duyguları hissetmek tabii ki hiçbirimizin hoşuna gitmez, ancak duygularımızı reddettiğimizde, aslında işleri daha da kötüleştirebiliriz. Duygularımızı kabullenme, duygusal sağlığa yönelik en etkili eylemlerden biridir. Duygularımızı kabul etmek, onları yargılamadan veya değiştirmeye çalışmadan onların varlığına izin vermek anlamına gelir. Bütün duygularımız bize bir mesaj vermeye çalışır. Duygularımızı oldukları gibi kabullenmemiz, onlardan gelen mesajları almamızı kolaylaştıracaktır.
3. Duygularınızın gelip geçici doğasının farkına varın
Sizin de çok iyi bildiğiniz gibi hiçbir duygumuz kalıcı değildir. Gün içinde birçok farklı duygu yaşayabiliriz. Duygularımızı kabullenme alışkanlığını elde edince duygularımızın gelip geçiciliğinin daha çok farkına varabiliriz. Eğer bazı duygularından rahatsız olan bir insansanız, duyguların gelip geçici bir doğaya sahip oluşları bu rahatsızlıklarınızı azaltabilir.
4. Duygu günlüğü tutun
Duygularınızı tanımanın bir yolu da duygu günlüğü tutmaktır. Duygu günlüğünüz sayesinde nasıl hissettiğinizi ve ne düşündüğünüzü kaydedip, duygularınızı daha iyi takip edebilir, ve güçlü duygularınızın uyarı işaretlerinin farkına varabilirsiniz. Duygularınız kendinizi daha iyi tanımanızda size yardımcı olabilirler. Yeter ki onlarla iletişim kurmasını bilin.
Yazımızın başında da belirttiğim gibi Ekim ayı “Duygusal Wellness” ayı. Eğer siz de bu ayı duygusal wellness konusunda kendinizi geliştirerek geçirmek istiyorsanız sizin için hazırladığım bu dört maddelik listeden ilham alabilirsiniz.
Sizlere duygularınızla arkadaş olduğunuz günler diliyorum. Bu arada size bir eğitim haberim var. Zoom üzerinden bire bir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık Duygusal Wellness eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz. Psikoloji ile ilgili egzersizler paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvan.
Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.
Kaynaklar:
Carter C.S. (2004), Effects of Formal Dance Training and Education on Student Performance, Perceived Wellness and Self-Concept in High School Students, Florida Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Memnun, S. (2006), Algılanan Esenlik Ölçeğinin (Perceived Wellness Scale) Geçerlilik Ve Güvenilirlik Çalışması Ve Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Esenlik Algıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi)
İlginizi çekebilir: Derin dinlenmeye zaman ayırın: Kendinizi şarj edebilmeniz için 5 öneri