Fiziksel aktiviteyle ilgili yapılan çalışmalara her geçen gün bir yenisi eklenirken, biz de onun güçlü etkilerini her gün biraz daha iyi anlıyoruz. Egzersiz vücut sağlığı ve kilo kontrolüne çok iyi geliyor, malum. Ancak egzersizin çok bilinmeyen bir etkisi daha var: Bilimsel verilere göre egzersiz yapmak hafızanızı güçlendirebilir. Nörobilim profesörü Wendy Suzuki, bu etkilerin yaşam boyu sürebileceğini ve bizi Alzheimer, depresyon ve bunama gibi hastalıklardan koruyabileceğini ifade ediyor.
Beyin, insanlık açısından bilinen en karmaşık yapı. Bu yapının işleyişini sağlayan şey, onu oluşturan korteksler. Bunlardan ilki prefrontal korteks. Alnımızın hemen arkasında yer alıyor ve karar verme, odaklanma, dikkat ve kişilik gibi kritik konuları yönetiyor. İkinci önemli alan ise temporal lob. Beynimizde sağda ve solda olmak üzere 2 adet temporal lob var. Temporal lobun derininde ise uzun süreli anı yaratma ve saklama yetisi için önemli olan bir yapı var. İşte bu yapıya hipokampus diyoruz.
Hipokampusun işlevi oldukça ilginç: Neredeyse bir an süren bir olay -mesela ilk öpücüğünüz veya ilk çocuğunuzun doğumu- beyninizi değiştiren bir anı oluşturuyor ve bu anı hayatınız boyunca orada kalıyor.
İşte egzersizin beyin üzerindeki etkileri de bu korteks ve loblarla ilgili. Suzuki, yaptığı araştırmaya göre ne kadar spor yaparsak hipokampus ve prefrontal korteksimizin o kadar güçlü olacağını belirtiyor. Çünkü prefrontal korteks ve hipokampus, nörodejeneratif hastalıklara ve yaşla ilişkili bilişsel zayıflamaya karşı en savunmasız iki bölge.Beyni bir kas olarak düşünelim. Yaptığımız egzersizler bu kası geliştirip güçlendiriyor. Dolayısıyla fiziksel aktivite sayesinde Alzheimer ve bunama gibi sağlık sorunlarının gelişimini de yavaşlatmış oluyoruz.
İlginizi çekebilir: Sağlıklı hissetmek ve rahatlamak için yarım saatlik 3 egzersiz önerisi
Egzersizin beyne etki süresi
Fiziksel aktivite, şanslıyız ki beynimize anında etki ediyor. Tek bir spor antrenmanı dopamin, seratonin ve noradrenalin gibi nörotransmiterlerin düzeyini anında yükseltiyor. Bu da antrenman sonrası moralimizi yükseltiyor. Suzuki’nin çalışmaları tek bir antrenmanın dikkati toparlama ve odaklanma yeteneğini artırdığını ve bu odaklanmanın en az 2 saat sürdüğünü gösterdi.
Egzersizin diğer etkileri
Daha iyi odak ve dikkat sahibi olmakla birlikte hipokampusun hacmini de artırmış oluyorsunuz. Son olarak, sporla sadece ruh halinde anında etkili sonuçlar değil, uzun süreli sonuçlar da elde ediyorsunuz. Yani iyi ruh hali nörotransmiterlerinizi uzun süreli artırmış oluyorsunuz.
Egzersiz süresi ne kadar olmalı?
Suzuki buna yanıt olarak temel kuralın haftada 3 veya 4 kez 30 dakika spor yapmak olduğunu belirtiyor. Buna mutlaka eklememiz gereken şeyse aerobik gibi kalp atışını hızlandıran bir egzersiz türü.
Üstelik eğer vaktiniz yoksa bunun için bir spor salonuna üye olmak zorunda da değilsiniz. Evinizin çevresinde yaptığınız tempolu yürüyüş, merdiven çıkma ya da elektrikli süpürgeyle temizlik yapma bile bu konuda hayli etkili olabilir.
Wendy Suzuki’den egzersizin beyne faydalarıyla ilgili daha fazla şey öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:
İlginizi çekebilir: Herkes için ideal egzersiz programı: Sizin ihtiyacınız olan hangisi?