Ego’dan kurtulmak: Freud aslında Buda’yı yanlış mı anladı?

Psikolojiyle biraz da olsa ilgilenen herkes, Buda’nın ‘ego’dan kurtulmayla ilgili öğretisini bilir. Buda, genel olarak öğretilerinde kişinin egosundan kurtulması gerektiğini söyler. Ancak bunun düşündüğümüzden çok daha farklı bir anlamı var. Bir diğer ifadeyle Buda’yı aslında yanlış anlıyoruz, ve ABD’li psikoterapist Mark Epstein’a göre; ünlü psikanalist Freud da Buda’nın bireyin benliğinden tamamen kurtulmasını söylediğini düşünürken bu yanlışa düşenlerden.

Herkesin egoya ihtiyacı vardır

Buda’nın egodan kurtulmak derken bahsettiği şey, aslında onun bize vurduğu zincirlerden kurtulmak anlamına geliyor. Bunu anlamak için öncelikle egonun nasıl bir şey olduğunu kavramaya ihtiyacımız var:

Bilim, bireyin benliğinin 2-3 yaşlarında oluşmaya başladığını söyler. Buna göre, 2-3 yaşına gelmiş bir çocuk kendisinin farkına varmaya, etrafındaki her şeyi olduğu gibi kendisini de anlamlandırmaya başlar. 2-3 yaş, çocuğun ebeveynlerinin, çevresindeki diğer kişilerin ve en önemlisi kendisinin kim olduğunu fark ettiği yaştır.

Tam da bu yaşlarda, birey kendisine ait bir görüş de oluşturmaya başlar. Epstein’ın ifadesiyle ego, kişinin benliğini organize etme yoludur ve bu da bu yaşlarda tam işlevine başlayan zihin aracılığıyla olur. Ne var ki, zihni eğitmek kolay değildir ve bireyin kendisine ait küçüklüğünden beri süregelen düşünceleri yetişkinlik döneminde dahi onun üzerinde etkilidir.

Bu düşünceler, olumlu ya da olumsuz olabilir. Küçük yaşlarda oluşmaya başlayan ego, bireyin yetiştiği ortama ve yaşantılarına bağlı olarak kendisine dair negatif ya da pozitif düşüncelere saplanıp kalmış olabilir. Bir diğer ifadeyle, kendinizi olduğunuzdan daha iyi ya da kötü görüyor olabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Budaya göre ilkel zihninizi eğitmenin yolu

Ego tekrarı sever

Öte yandan, egonun en sevdiği şey tekrar ve güvenlik hissidir. Siz farkında olmadan egonuz kendinize ait olumlu ya da olumsuz düşünceleri arka planda sürekli tekrarlar. Ve bu durum, sizin kendinizi aslında gerçekte olmadığı kadar çok iyi tanıdığınızı düşünmenize yol açar. Bu noktada ise egonuzun sizi kısıtlamaya başladığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Buda’nın egodan kurtulmakla kastettiği ve Freud dahil pek çoğumuzun yanlış yorumladığı şeyse tam olarak bu: Egonuzdan biraz şüphe etmeye başlamanız ve kendinize “Belki de kendimi o kadar da iyi tanımıyorumdur?” sorusunu sorarak kendinize aslında kim olduğunuzu daha iyi anlama şansı vermeniz.  Çünkü başkalarıyla ve dünyayla nasıl iletişim kurduğunuzu belirleyen keskin düşünceleriniz, belki de kendinize ait küçüklüğünüzden beri devam eden düşünce kalıplarınızdan başka bir şey değil.

Mark Epstein’ın Buda’nın ego öğretisini anlattığı videoyu aşağıda bulabilirsiniz:

İlginizi çekebilir: Budadan yaşam felsefenizi değiştirecek 20 hayat öğretisi

Kaynak
bigthink