Dört bir yanı yaz kış demeden her mevsim turizme elverişli ülkemizin incisi Ege ve Akdeniz benzersiz plajları ile deniz tatili yapmak isteyenlerin favorisi olduğu kadar kültür turizminin de en gözde rotaları. Hem Ege’de hem de Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Antik Kentler de kültür turizmi yapmak isteyen pek çok yerli ve yabancı turistin favorisi.
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve günümüze kadar izlerini koruyarak gelmeyi başarmış Antik Kentler, zengin tarihi dokuları, benzersiz mimari yapıları ve mistik havası ise kesinlikle görülmeye değer! Biz de bu yazımızda Ege’den Akdeniz’e uzanan, Efes Antik Kenti’nden Phaselis Antik Kenti’ne kadar tarih kokan, kültürel miraslarımıza sahip çıkan harika bir rota oluşturalım istedik. İşte Ege ve Akdeniz’de görmeniz gereken Antik Kentler:
Ege Bölgesi Antik Kentler
Ege Bölgesi’nde bulunan bu antik kentler, bölgenin tarihi ve kültürel zenginliğinin en güzel göstergeleri arasında. Her biri farklı mimari yapıları ve tarihi kalıntılarıyla ön plana çıkan Antik Kentler’in benzersiz deneyimler sunacak listesi:
Efes Antik Kenti
Türkiye’de bulunan Antik Kentler denildiğinde akla ilk gelen yerleşim yeri şüphesiz ki her yıl yerli yabancı binlerce turist ağırlayan Efes!
İzmir’e yaklaşık 1 saat uzaklıkta Selçuk ilçesinde bulunan ve M.Ö. 6000’li yıllara kadar uzanan geçmişiyle büyüleyici bir yerleşim yeri olan Efes Antik Kenti, Lidyalılar, Persler, Makedonlar, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmış köklü bir tarihe sahip. Döneminin en önemli yerlerinden biri olan Efes, aynı zamanda antik çağda önemli bir bilgi merkezi ve kutsal bir tapınak olarak kabul ediliyordu.
Bugün hala bu antik kent, tarihi dokusu, mimari yapıları ve kültürel mirası ile hem Türkiye’nin hem de dünyanın önemli turistik destinasyonları arasında. Gelelim, Efes Antik Kenti gezilecek yerlere. Celsus Kütüphanesi, Antik Tiyatro, Artemis Tapınağı, Meryem Ana Kilisesi, Liman Caddesi, Agora, Yamaç Evler, Trajan Çeşmesi, Herkül Kapısı ve Konser Salonu mutlaka görülmesi gereken yerler arasında. Ayrıca bölgede pek çok hamam, çeşme gibi eski yapılar da mevcut. Efes’in her taşı toprağı adeta koca bir tarih!
Klaros Antik Kenti
Rotamızı İzmir’in Menderes ilçesinde bulunan ve antik dönemde önemli bir kehanet merkezi olarak kabul edilen Klaros’a çevirelim. Adını ‘şeffaf’ anlamına gelen ‘Klaros’ kelimesinden alan bu antik kentin tarihi M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanıyor. Kahin Tanrı Apollon’un Anadolu’daki en önemli kehanet merkezlerinden biri olarak kabul edilen Klaros’un kurucusu Rhaikos’un eşi Manto’nun gözyaşlarından oluştuğuna dair yaygın bir inanış var.
Antik dönemde, insanların buraya gelip gelecekleri hakkındaki kehanetleri öğrenmek istemeleri ile ziyaretlerin sık sık artması Klaros’u dönemin en uğrak yerlerinden biri haline getirmiş. Kehanetlerin doğru çıkması ise Klaros’un ününü tüm dünyaya yaymaya yetmiş.
Tarihi dokusu ve mistik havası ile bugün İzmir’e yolu düşen ve Antik Kentleri merak eden pek çok turistin ziyaret ettiği bir yer olan Klaros’da gezilecek oldukça fazla yer var. Apollon Tapınağı başta olmak üzere Belevi Mozolesi, Ödemiş Müzei, Selçuk Kalesi, Hadrian Tapınağı, Propylon veKuros Heykeli de kentte mutlaka görülmesi gereken yerler arasında.
Teos Antik Kenti
İzmir Seferihisar Sığacık’ta bulunan, yerli ve yabancı arkeoloji literatüründe önemli bir yer tutan antik kentimiz: Teos!
Antik Çağ’da ‘İyonya’ adı verilen bölgede yer alan ve Dioysos’un oğlu Athames tarafından kurulduğu bilinen Teos, dönemin en önemli filozoflarını, sanatçılarını ağırlamış, Epikuros’a, Apellikon’a, Hekataios’a ev sahipliği yapmış köklü bir geçmişe sahip. Ege’den Akdeniz’e uzanan ticaret ağının öncülerinden olan Teos, İyonya’nın en önemli kentlerinden biriydi. Deniz ticareti merkezi olarak kabul gören Teos, ayrıca dönemin zenginliği ile ünlenen bir kentiydi. Bugün benzersiz tarihinin yanı sıra enfes doğası, asırlık zeytin ağaçlarının kokusu ve turistik pek çok bölgeye de yakın olmasıyla turistlerin de uğrak noktası.
Peki, Teos Antik Kenti’nde neler var, nereler mutlaka görülmeli? Kentin en önemli tarihi yapılarından biri Dionysos Tapınağı ve Bouleterion ya da diğer adıyla Meclis Binası. Ama bu kadarla sınırlı değil. Gymnasium, Antik Liman, Odeaon ve Teos Tiyatrosu da mutlaka görülmesi gereken yerler arasında. Ayrıca, bölgede çok sayıda Hellenistik ve Roma dönemi kalıntıları, tarihi surlar ve agoralar da mevcut.
Pergamon (Bergama) Antik Kenti
Bergama Antik Şehri, İzmir’in yaklaşık 100 km kuzeyinde, Bergama ilçesi sınırları içinde yer alan, Pergamon veya Pergamum olarak da bilinen bir antik kent. Efsaneye göre şehrin adı Teuthrania kralını öldürüp bölgeyi ele geçiren Pergamos’tan geliyor.
Antik kentteki en önemli yapılardan biri, şehrin akropolü üzerinde yer alan ve dünyanın en büyük kütüphanelerinden biri olan Pergamon Kütüphanesi, kesinlikle görülmeye değer. Ayrıca antik tiyatro, Zeus Altarı, Asklepion (tıp merkezi), Trajan Tapınağı ve kent surları gibi birçok önemli yapı da her yıl binlerce turisti ağırlıyor.
Tarihi dokusu, benzersiz mimari eserleri ve kültürel birikiminin yanı sıra eşsiz manzarasıyla da kendine hayran bırakmayı başaran Bergama Antik Kenti, Ege Bölgesi’nin en önemli turistik mekanlarından biri.
Milet Antik Kenti
İzmir’den Aydın’a doğru uzanıyoruz ve antik bir liman şehri olan Milet Antik Kenti’ne rotamızı çeviriyoruz. Milet Antik Kenti, Aydın ilinin Didim ilçesinde yer alan, Ege bölgesinin en önemli antik kentlerinden biri. M.Ö. 1400 yılında kurulan antik kent, M.Ö. 7. yüzyılda İyonyalılar tarafından ele geçirilmiş ve İyon kültürünün önemli merkezlerinden biri haline gelmiş.
Milet Antik Kenti, tarih, bilim ve matematik gibi alanlarda kaydettiği büyük ilerlemelerin yanı sıra felsefeyi de bir üst düzeye taşıyarak ‘Filozoflar Şehri’ ismini almış. Tarihin ilk filozofları olarak bilinen Thales, Anaksimenes ve Anaksimandros’un da burada yetiştiği biliniyor.
Kentin en önemli figürlerinden biri yarı insan yarı balık figürü. Delphis (yunus) zeki ve müzik seven bir balık olduğu için, Tanrı Apollo’ya adanmış bir hayvan olarak kabul edilmiş ve bölgede Tanrı Apollo’ya adanmış tapınağa Delphinon denilmiş. Antik kentte görülmesi gereken en önemli yerlerden biri olan Delphinon’un yanı sıra Yunan-Roma tipinin en güzel örneklerinden biri olan Milet Tiyatrosu da kesinlikle kaçırılmamalı. Ayrıca, Antik kentin merkezinde yer alan Agora, Didyma Tapınağı, Stadyum ve Meclis Binası olarak kullanılan Bouleuterion da görülmesi gereken yerler arasında.
Priene Antik Kenti
Aydın’ın Söke ilçesinde bulunan Priene Antik Kenti de hem tarihi hem kalıntıları hem de Efes, Milet gibi diğer önemli antik kentlere yakınlığı ile ön plana çıkan ve turistlerin ilgi odağı olan bir yerleşim yeri.
Antik dönemin önemli kültür merkezlerinden biri olarak kabul edilen Priene’nin ilk olarak Büyük Menderes Havzası içerisine kurulduğu birçok tarihçi tarafından söylense de kesin olarak bilinmemekte. Döneminde antik liman kenti olarak geçse de bugünkü konumu gereği Priene denizi görmüyor, fakat sahip olduğu eserler ve bölgedeki kalıntılar pek çok ipucu taşıyor. Farklı uygarlıkların eline geçen ve farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Priene için Anadolu’nun ilk ızgara planlı kenti denilse de bu tanımın aslında Milet antik kenti için geçerli olduğunu söyleyen tarihçi ve arkeoloji uzmanları da var. Bu nedenle köklü tarihi, tozlu sayfalarda biraz karışık.
Fakat pek çok tarihi yapıyı içerisinde barındırması nedeniyle görülmesi gereken eserlerle dolu. Başta Athena, Mısırlı Tanrılar, Demeter ve Kore Kutsal Alanları olmak üzere Aleksandreion (Büyük İskender’in Evi), Yukarı Gymnasion ve Heroon da görülmesi gereken yerler arasında. Kentte ayrıca su kanalları, hamamlar ve anıtlar gibi diğer tarihi yapılar da mevcut.
Didim Antik Kenti (Didyma)
Didim’de bulunan ve İyonlar zamanında önemli kentlerden biri olarak kabul edilen Didyma veya Didim Antik Kenti de önemli tarihi yapılarla dolu.
Apollon Tapınağı’nın bulunduğu kent, aynı zamanda dini bir kimliğe sahip. Heykellerin süslediği kutsal yol, kentin kimliğinin en önemli parçası. Pek çok efsaneye ve hikayeye ev sahipliği yapmış Didyma’nın kutsal kimliğinin ardında iki tanrının birbirine olan aşkı var. Rivayete göre Tanrı Zeus, Leto’yu burada görüp aşık olmuş ve Apollon ve Artemis isimli ikiz çocukları olmuş. Bu nedenle bölgeye ikiz anlamına gelen Didymos’dan türeyen Didyma veya bugünkü adıyla Didim ismi verilmiş.
Dünyanın en büyük ve en görkemli tapınağı olarak tanımlanan ve dönemin en önemli kutsal merkezlerinden biri olarak kabul edilen Apollon’un yanı sıra etkileyici Medusa kabartması da mutlaka görülmesi gereken yerler arasında.
Keramos Antik Kenti
Adeta Antik Kent cenneti olarak tanımlanan Muğla’nın Milas ilçesinde bulunan Keramos, zengin tarihi geçmişi, mimari yapıları ve eşsiz doğal güzellikleriyle ön plana çıkıyor.
Karya uygarlığına ait kalıntıları barındıran ve antik dönemli önemli bir ticaret merkezi olarak kabul gören Keramos’un en önemli yapılarından biri Keramos Akropolü. Ayrıca, Çeşme Binası, Roma Tapınağı, Zeus Tapınağı ve anıt mezarları da kesinlikle görülmeye değer.
Herakleia (Latmos) Antik Kenti
Keramos’un hemen ardından ziyaret edilmesi gereken bir diğer tarihi kokan antik kentimiz ise Herakleia veya diğer adıyla Latmos.
Karya uygarlığından kalıntılar taşıyan ve İyonlar zamanının önemli bir merkezi kabul edilen Heraklenia’nın adını mitolojik bir kahraman olan Herakles’ten aldığı söylense de kesin olarak bilinmiyor.
Mezar odaları, Bouleuterion, Agora, Tiyatro Athena tapınağı ve Endymion kentin görülmesi gereken yerleri arasında. Milas’ın benzersiz havası ve doğanın cömertliği sayesinde yerli yabancı pek çok turisti kendine çekmeyi başaran bu antik kent, mutlaka ziyaret edilmesi gereken bir yerleşim yeri.
Euromos Antik Kenti
Muğla’nın Milas ilçesinde yer alan bir diğer antik kentimiz ise Euromos. Helenistik ve Roma dönemlerinde önemli bir ticaret merkezi olarak kullanılan Euromos, “Kyramos” ya da “Hyramos” isimleriyle de biliniyor ve Yunanca ‘güçlü’ anlamına geliyor.
Antik kentin en dikkat çeken yapısı olan Zeus Lepsynos Tapınağı, antik mimarinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Ayrıca, kentteki diğer önemli yapılar arasında agora, antik tiyatro ve hamamlar yer alıyor.
Stratonikeia Antik Kenti
Muğla’nın Yatağan ilçesinde yer alan Stratonikeia da önemli antik kentlerden biri. M.Ö. 300’lü yıllara kadar uzanan geçmişi ile kentteki en önemli yapılarından biri, antik tiyatrosu.
Antik tiyatro, 15 bin kişi kapasitesiyle antik dönemin en büyük tiyatrolarından biri olarak kabul ediliyor. Tarihi geçmişi, mimari yapıları ve doğal güzellikleriyle turistlerin ilgisini çeken Stratonikeia’nın civardaki diğer antik kentlere yakın olması da sıkça ziyaret edilmesinin önemli sebeplerden biri.
Halikarnas Antik Kenti – Muğla
Turizmin en gözde yerlerinden biri olan Bodrum’da bulunan Halikarnas Antik Kenti, M.Ö. 1000’lere kadar uzanan bir tarihi geçmişe sahip.
Karya, Pers, Makedonya, Roma ve Bizans gibi birçok uygarlığın etkisi altında kalan ve her medeniyetten kalıntılar barındıran Halikarnas’ın Troezen adında bir Dor (göçebe kabile) tarafından kurulduğuna inanılır.
Antik kentin en önemli yapılarından biri, antik çağın en önemli yapılarından biri olarak kabul edilen Mausoleion’dur. Mausoleion, Kral Mausolus’un eşi Artemisia tarafından yaptırılmış ve antik dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilmiştir. Ayrıca antik kentteki diğer önemli yapılar arasında antik tiyatro, antik liman, mezarlar ve antik surlar da yer almaktadır.
Akdeniz Bölgesi Antik Kentler
Ege’den Akdeniz’e doğru rotamızı çevirelim ve Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Antik Kentlere göz atalım. En az Ege Bölgesi’nde bulunan antik kentler kadar görkemli olduklarına emin olabilirsiniz! İşte Akdeniz Bölgesi’nde bulunan antik kentler:
Kibyra Antik Kenti
Ege’den Akdeniz’e geçerken Burdur’un tarihi dokusunu hissetmek için harika bir yer: Kibyra Antik Kenti. Gölhisar ilçesinde üç tepelik üzerinde yer alan Kibyra, benzersiz göl ve ova manzarasına sahiptir ve içerisindeki yapıların simetrik düzenlenmiş olması sayesinde hiçbiri bir diğerinin manzarasına engel olmaz. Adeta mükemmel mimari…
Antik Çağ Anadolu’sunun 12-13 bin kişi kapasitesi ile en görkemli stadyumunu barındıran Kibyra, döneminin önemli bir ticaret merkezi olarak kabul edilmiştir. Kibyra Antik Kenti’nin en önemli yapılarından bir diğeri ise MS 2. yüzyılda inşa edilen tiyatrosudur ve kesinlikle görülmeye değer!
Perge Antik Kenti
Antalya’nın Aksu ilçesinde yer alan Perge Antik Kenti, Hitit Dönemi’nde var olduğu düşünülen ve Parha olarak da bilinen Roma Dönemi’nde ise Anadolu’nun en düzenli kentlerinden biri haline gelen yerleşim yeri.
Mermer heykeltıraşlığı ile ünlü olan Perge Kenti, döneminin aynı zamanda önemli ticaret merkezlerinden biri. Antik kentte, tiyatro, agora, hamam, sütunlu cadde, stadyum ve su kemerleri gibi pek çok tarihi kalıntı mevcut. Ayrıca, kentin mozaikleri de kesinlikle görülmeye değer.
Patara Antik Kenti
Antik dönemde Lycia bölgesinde önemli bir liman kenti olan Patara, Fethiye-Kalkan arasında Xanthos Vadisi’nde bulunan bir antik kent. Uzun ve görkemli plajları, benzersiz Likya eserleri, Roma dönemine ait kalıntıları ve büyüleyici doğasıyla her yıl binlerce turist ağırlayan Patara’nın taşı toprağı tarih dolu!
Aziz Nicholas burada piskopos olarak görev yapmış olması, zamanında kenti önemli bir dini merkez haline getirmiş. Bugün hala bazilikalar, kiliseler ve diğer dini yapıların kalıntıları kentte mevcut. Ayrıca, antik tiyatro, agora, hamam, sütunlu cadde gibi yapılar da ziyaret edilecek yerler arasında.
Fakat Patara’yı diğer antik kentlerden farklı kılan bir özelliği daha var: O da deniz kaplumbağalarının yumurtlama alanı olması. Bu nedenle caretta carettaların yumurtlama döneminde plajın kapalı tutulduğu biliniyor.
Side Antik Kenti
Side, antik dönemde Pamfilya’nın en önemli liman kentlerinden biri. Antalya Manavgat’a yakın bir bölgede bulunan Side Antik Kenti, Lidya Krallığı’na, Makedonya Krallığı’na ve Helenistik Dönem’de kurulan pek çok krallığa ev sahipliği yapmasından dolayı farklı medeniyetlerin etkilerini taşıyor.
Görkemli sütunları, benzersiz mimarisi ve coğrafi avantajı ile turistlerin ilgi odağı haline gelen Side Antik Kentinde başta Fener Kulesi olmak üzere, su kemerleri, antik tiyatro, agora, Antik Liman, nymphaeum gibi görülecek pek çok yapı var. Vespasian Çeşmesi, Anıtsal Kapı, Zafer Takı, Dionysos Tapınağı, bazilka, liman hamamı gibi tarihin tozlu sayfalarına yolculuk ettirecek farklı eserler de bölgede ziyaretçilerini ağırlıyor.
Aspendos Antik Kenti
Gerek tarihi gerek mimarisi ile yerli yabancı binlerce turisti kendisine hayran bırakan antik kent: Aspendos.
Antalya ile Alanya arasında yer alan dünyanın en iyi korunmuş Roma tiyatrolarından birini yani Aspendos Antik Tiyatrosu’nu içinde barındıran bu yer, su kemerleri ile de oldukça ünlü. Köprüçay (Antik Eurymedon) yakınlarına kurulan bu kent dönemindeki gelişmesini yakınındaki nehre ve dolayısıyla bereketli topraklarına borçlu. Ayrıca, Akdeniz’in ulaşımında da önemli bir yere sahip.
Antalya’ya yola düşen her turisti meraklı gözlerle kendisine çekmeyi başaran Aspendos, turistlerin en fazla ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor.
Termessos Antik Kenti
Türkiye’nin en iyi korunmuş antik kentlerinden biri olan Termessos’da Akdeniz’in en gözde ziyaret merkezlerinden biri.
Termessos Antik Kenti, Luvi kökenli Solym’ler tarafından kurulmuş ve Büyük İskender’in İ.Ö.333’de kenti kuşatmasıyla tarih sahnesine çıkmış bir antik yerleşim. Ancak, Büyük İskender’in çalışmalarına rağmen ele geçirilememiş ve kendilerini Solymi olarak nitelendiren Termessos Sakinleri’ne kalmış.
Doğal ve tarihi zenginliklerinden ötürü ise şehir, kendi adını taşıyan milli park kapsamına alınmış. Oldukça büyüleyici bir atmosfere sahip olan Termessos’ta görülebilecek yapılar arasında tiyatro, agora, odeon, sütunlu yol, su kemeri ve Anadolu’nun en iyi korunmuş nekropolü yer almakta. Kentin en ilginç yapısı ise, Athena Tapınağı’nın yanındaki kaya mezarları. Kesinlikle görülmesi gereken bir antik kent!
Olympos Antik Kenti
Akdeniz’in en önemli liman kentlerinden biri olan ve tarihi yapılarıyla olduğu kadar doğal güzellikleriyle de kendine hayran bırakan Olympos! Kentin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmese de İÖ 167–168 yılarına uzandığı tahmin ediliyor.
Yunanca’da ‘ulu dağ’ anlamına gelen Olympos, Likya Krallığı’nın en önemli yerleşim alanlarından biri. Antalya’nın Kumluca ilçesine yakın Olympos-Bey Dağları Milli Parkının içinde yer alan Olympos, liman kenti olduğu kadar döneminin korsan kenti olarak da tanınıyor.
Roma Dönemine ait Tapınak Binası, Marcus Aurelius’a ithaf edilmiş bir heykel, kesme taşlardan tapılmış agora, kentin mutlaka görülmesi gereken yerleri arasında. Ayrıca, kentte çeşitli surlar, hamamlar, çeşmeler ve su kemerleri de bulunuyor.
Phaselis Antik Kenti
En az Olympos kadar önemli bir diğer liman şehri: Phaselis. Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan ve Tanrıların Koruduğu Yer olarak bilinen Phaselis, eşi benzeri olmayan, doğal güzellikler açısından adeta kendine rakip tanımayan bir antik kent.
Dönemin ticari limanlarından birine ev sahipliği yapan Phaselis’in farklı medeniyetleri barındırmış olması, kültürel zenginliğinin katlanarak artmasına ve günümüze kadar ulaşmasına neden olmuş. Phaselis’in görülmesi gereken yerleri arasında tiyatro, agora, nekropol, gymnasion, sur kalıntıları, sarnıçlar ve kutsal alanlar yer alsa da en ünlü yapısı limanları.
Dilerseniz “Tanrıların koruduğu yer”: Phaselis Antik Kenti“ yazımızdan detaylı bir okuma yapabilirsiniz.
Myra Antik Kenti
Antalya’nın Demre ilçesi sınırlarında bulunan Myra Antik Kenti, Likya Birliği’ne bağlı önemli bir kentti. Ünlü aziz St. Nicholas’ın doğduğu ve yaşadığı yer olarak bilinen antik kentte görülmesi gereken pek çok tarihi yapı mevcut.
Demre Çayı’na yakın olan Myra, Likya Dönemi’ne ait kaya mezarları ile ünlü; çünkü Likya kaya mezarları, dünyanın en etkileyici ve özgün antik mezarları kabul ediliyor. Ayrıca, Roma Tiyatrosu, Bizanslılara ait Aziz Nikolaos Kilisesi ve Likçe yazıtları da kentin mutlaka görülmesi gereken yerleri arasında.
Anemurium Antik Kenti
Akdeniz’in biraz daha doğusuna geçtiğimizde Antalya’dan çıkıp Mersin’e uzanıyoruz ve Mersin’in Anamur ilçesinde önemli bir antik kent olan Anemurium’a rotamızı çeviriyoruz. Anemurium Antik Kenti, geçmişte Likya sınırları içerisinde kalmış olmasına rağmen Helenistik dönemde Roma etkisine girmiş ve Bizans döneminde de önemini korumayı başarmış.
En önemli yapılarından biri Roma dönemine ait tiyatrosu olan Anemurium’un gezilecek yerleri arasında Roma Hamamı, anıt mezarları, agora ve sütünlu cadde de yer alıyor. Ayrıca, çeşitli sarnıçlar ve kilise kalıntıları da bulunuyor.
Benzersiz doğa manzaralarının yanı sıra tarihin tozlu sayfalarına da tanıklık etmek isterseniz siz de Antik Kentler ile dolu bir tatil planı yapabilir, programınızı Ege’den Akdeniz’e uzanacak şekilde oluşturabilirsiniz.
Daha fazla gezi önerisi için şu yazılarımıza da göz atabilirsiniz:
Urla gezilecek yerler: Huzurlu bir kaçamak için bilmeniz gerekenler