“Sürekli bir şeyler yemeye ihtiyacım var.” “Tok olduğumun farkındayım ama yemeye devam ediyorum.” Eğer bunlar tanıdık geliyorsa, duygusal yeme bozukluğunuz olabilir. Bu yazımızda duygusal yeme konusunu ele alıyoruz.
Duygusal yeme nedir?
Duygusal yeme bozuklukları; özellikle çevremizden göremediğimiz ilgi ve sevgiyi, kendimize verebilmek ve iyi hissetmek için yemek yemenin zevkinden yararlanmak istememizden kaynaklanabilir. Eğer faydasını görmenize rağmen diyet yapmaya devam edemiyorsanız, kilolu olmaktan hoşlanmamanıza rağmen yeme isteğinizi durduramıyorsanız, sebepleri duygusal olabilir.
Duygusal yeme problemine sahip insanlar, hayatlarını sürekli yemek yeme ihtiyacı içinde geçirir. Bu ihtiyacın yarattığı yeme isteği ve sonrasında gelen suçluluk duygusu; uzun vadede tekrar yeme isteği yaratacak negatif duygular olarak geri dönüyor ve iş içinden çıkılmaz bir hale geliyor.
Özellikle gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde, mutsuzluğun en önemli nedenlerinden biri, yeme ve kilo problemleri.
Kilo almanın nedenleri şunlar olabilir:
- Yetersiz fiziksel egzersiz,
- Fast food veya yüksek karbonhidrat içeren, sağlıksız yiyecekler tüketmek,
- Tiroid disfonksiyonu gibi sağlık problemleri,
- Duygusal nedenlere bağlı yemek yemek.
İlk üç madde ve çözüm önerileri hakkında detaylı bilgi olsa da; duygusal nedenler yüzünden yemek yiyen ve kilo alanların problemleriyle ilgili, uzun vadede çözüm olabilecek çok az bilgi var. Bilinçsizce yapılan bir çok diyet, sadece geçici çözümler üretebilirken, bu durum hayal kırıklığına uğramış milyonlarca duygusal yeme bozukluğundan muzdarip insan yaratıyor.
Duygusal yeme bozukluklarının çeşitleri
Aşırı yeme isteği, genellikle duygusal sebeplere dayanıyor. Duygusal yeme bozukluklarının iki türü var;
- Stres, sevgisizlik, yalnızlık gibi negatif duygulardan kurtulmak için yemek
- Kutlama ya da keyif almak gibi, ödül bazlı, pozitif duygulardan kaynaklanan aşırı yeme
Kötü hissettiğimiz zamanlarda, keyif veren yiyecekler tüketerek, negatif duygularımızı bir süreliğine kafamızdan uzaklaştırabiliyoruz. Yiyeceklerle gelen rahatlama hissi; bir süre sonra, negatif duyguları, yemek yemeyi tetikleyen bir hale dönüştürüyor.
Benzer bir durum, ödüllendirme konusunda da geçerli. Bir şeyleri kutlamak ya da kendimizi ödüllendirmek için yediğimizde, yedikten sonra sahip olduğumuz pozitif duygular; bir süre sonra bizi, benzer duyguları hissedebilmek için yememiz gerektiği konusunda şartlandırıyor.
Aşırı yeme isteğinin temelinde, genellikle bu iki tür koşullandırmadan biri yer alıyor.
Duygusal yemeyi tetikleyen düşünceler
Düşüncelerimiz de, yeme alışkanlıklarımız konusunda rol oynar. Bizi yemek yemeye yönlendiren bazı tipik düşünceler:
- Başkaları tarafından kabul edilmenin yolu kusurlu olmak ve kilolarım benim kusurum,
- Yemek yemek, hayattan zevk almanın en iyi yolu,
- İstediğim şeyi istediğim zaman yiyememem, beni güçsüz kılar,
- Seksten uzak durmanın en kolay yolu kilolu olmak,
- İyi hissetmediğim zaman en kolay çözüm yemek yemek,
- Kutlamanın en iyi yolu yemek,
- Yemek duyguları bastırmanın en kolay yolu,
Duygusal yeme ile başa çıkma
Sizi yemek yemek için tetikleyen duyguları keşfetmek ve bunların temeline inmek; duygusal yeme bozukluklarının önüne geçebilmenin tek yolu. Eğer sizi tetikleyen duygu yalnızlıksa, biraz daha sosyal olmayı deneyebilirsiniz. Kendinize olan sevginizi göstermenin tek yolu, yemek yemekten geçmiyor. Sevilmediğinizi düşünüyorsanız, önce kendinizle barışmalı ve çözümün yemekten geçmediğinin fark etmelisiniz. Eğer problemlerinizi tek başınıza çözemiyorsanız; hem duygusal sıkıntılarınız hem de yeme bozukluklarınız için terapi almayı deneyebilirsiniz.
Önemli olan, çıkar yollarınızın olduğunu görebilmeniz.
İlginizi çekebilir: Duygusal yeme ile başa çıkmak için 5 öneri