Bir kişinin herhangi bir şeyi yapmasının tek bir sebebi vardır: Hissettiklerini değiştirmek. Daha çok para kazanmak, kilo vermek ya da yeni kıyafetler almak, yeni bir proje yaratmak mı istiyorsun? Tüm bunları, sonunda elde edeceğin hissiyat için istiyorsun. Mesela daha çok para kazanmak istiyorsun çünkü kendini daha çok güvende ya da özgür hissedeceksin. Kilo vermek istiyorsun çünkü kendini iyi hissedeceksin. Yeni kıyafetler seni güzel hissettirecek, yeni bir proje yaratmak sana mutluluk getirecek.

Ne yazık ki çoğu insan bu duyguları hissedebilmek için sadece fiziksel sonuçlara odaklanıyor. “1 milyon dolar kazanayım, özgür olacağım. 55 kilo olayım, iyi hissedeceğim” gibi. “Şu iş bir bitsin o zaman rahatlayacağım.” Oysa var olan tüm duyguları ŞİMDİ yaşaman mümkün.

Duygusal ustalık üçgeni

Nasıl mı? Her an nasıl hissettiğini belirleyen 3 faktör vardır. Tony Robbins ve bazı psikologlar buna “Duygusal Ustalık Üçgeni” diyor.

1. Fizyoloji

Bildiğin tüm duygular öncelikle bedeninde oluşur. Daha tutkulu, canlı hissetmek istiyorsan, daha hızlı konuşup, hareket edip, “tutku fizyolojisine” bürünmelisin. Aynı şekilde “kendinden emin” hissetmek istiyorsan, öncelikle fizyolojini değiştirmelisin; dik durup, ayaklarını yere güçlü basmalı, derin nefesler alıp, yüksek sesle konuşmalısın.

Pozitif duyguların bir fizyolojisi olduğu gibi aynı şekilde negatif duyguların da fizyolojik bir yapısı vardır. Depresyonda hissetmek istiyorsan omuzlarını öne düşür, yere bak, kısık kısık nefes al, kaşlarını çat ve sessizce konuş.

Bedenini biyolojik ve kimyasal olarak kullanma şeklin nasıl hissettiğine sebep olur. Dolayısıyla yediklerin de duygularını etkiler. Hafif ve sebze ağırlıklı beslenme, seni hafif hissettirir. Etli ve yağlı yemekler ise ağır.

2. Odak

Nasıl hissettiğini belirleyen ikinci unsur, neye odaklanmayı seçtiğindir. Mutlu hissetmek istiyorsan, yaşamında seni mutlu hissettiren durumlara odaklan. Burada belki de kendine sorabileceğin en önemli soru: Beni ne mutlu eder?

Belki geçmiş tatil anılarını hatırlamak, bol bol kahkahalar attığın o doğum günü resimlerine bakmak, sevdiğin insanları düşünmek odağını mutluluğa yöneltecek ve anında duygu durumun değişecektir.

Neye odaklanırsan, onu hissedersin.

Depresif mi hissetmek istiyorsun, yaşamında yolunda gitmeyen şeylere odaklanmaya başlayabilirsin. Kendine sorabileceğin en iyi soru: Yaşamımda şu anda ne iyi değil? Ya da daha önce mutsuz ve keyifsiz olduğun bir anı ve nasıl hissettiğini hatırla, beş dakika içinde depresif hissetmeye başlarsın.

Doğru olmayan durum ve kişiler her zaman çevremizdedir, aynı şekilde doğru olanlar da!

3. Filoloji

Kelimelerin ve dil döngülerin nasıl hissedeceğini belirleyen üçüncü faktördür. Sürekli olarak “Offf çok yorgunum” “Ahhh bu çok zor” “Offf yine mi bir istek ve değişiklik daha, sinir insanlar” dediğinde hissedeceğin duygular belli: Yorgunluk ve sinir. Yapmaya, üretmeye çalıştığın şey senin yaşam misyonun dahi olsa bu duygu hali içinde her şey zor olacak ve istediğin şekilde yol almayacaktır.

Her kelimenin kendine ait duygusal bir hali ve enerjisi vardır. Bazı cümle kalıpları senin tüm gücünü emerken, bazıları da sana güç katacaktır. Her an farkında ol, kullandığın kelimeleri, cümle kalıplarını duy, anlattığın hikaye hatta yaptığın esprilere bak. Basit görünen sarkastik bir espri, uzun süre tekrarlandığında kendine olan güvenini azaltacaktır. Sen başkaları hakkında sarkastik espriler yaptığını sansan da, negatif yönelimli bu kelimeler birer güç emici vampirlerdir.

Mutluluk bir seçimdir. Aynı şekilde depresyon, öfke, kızgınlık, umutsuzluk ve kıskançlık da… Hiç kimse seni mutlu ya da öfkeli hissettiremez, sen böyle hissetmeyi seçmediğin sürece. Nasıl hissettiğin karşına gelen durum ve kişi ile ilgili yorum ve ona verdiğin anlamla ilgilidir.

Negatif duygularla başa çıkmanın 4 etkili yolu 

Tony Robbins “İçindeki Devi Uyandır” kitabında bundan oldukça detaylı bahseder. Bunları şöyle özetleyebiliriz:

1. Kaçınma

Bu en basit anlamıyla, negatif duygu yaratabilecek durumlardan kaçınmaktır. Reddedilme ya da başarısızlık duyguları oluşmasın diye risk taşıyan girişimlerde bulunmama, hayallerine doğru adım atmama buna örnektir. Aynı şekilde negatif duyguları yaşamaktan kaçınma; uyuşturucu, alkol, sigara ile hislerini uyuşturmak, gereğinden fazla televizyon izlemek, sosyal platformlarda vakit geçirmek, oyun oynamak, kendi kendini hipnoza sokarak kaçınma yöntemlerinden bazılarıdır.

2. İnkar

Bu negatif duygulardan uzaklaşmak için “O kadar da kötü değil” gibi cümleler kurarak yaşanan gerçek duyguyu inkar etmektir. Bu yöntemin en kötü tarafı, kişi mesajı alıp ona önem gösterinceye dek negatif duygunun yoğunlaşarak artmasıdır.

3. Karşılaştırma – Yarışma

Negatif duygular kimliğinin bir parçası olduğunda, bunu kendini özel hissetme yollarından biri olarak görüp sıklıkla şunu başkalarına söylediğini duyabilirsin: “Sen buna problem mi diyorsun? Bir de benim başıma gelenleri dinle….”

4. Öğrenmek ve negatif duyguları kullanmak

Aslında belki de kişisel gelişim ve duygusal ustalıkta geleceğimiz en yüksek nokta budur: Negatif duygulardan ders çıkarıp bunları iyilik ve başarı için kullanmak. Duygularınız üzerinde ustalık sağlamanın ilk adımı, tüm duyguların size hizmet etmek için orada olduğunu öğrenmektir.

Negatif duygular, aksiyona geçmek için bir çağrı.

Negatif duyguların anlamını “aksiyona çağrı sinyalleri” olarak düşündüğünüzde, bir anda bu duygular sizi yol göstermek isteyen mentörünüz, arkadaşınız, koçunuz olur. Bu duygular aslında size bir hediye, destek sistemi ya da aksiyona çağrıdır.

Yukarıda bahsettiğim duygusal üçgene göre algınız odağınızın kontrolündedir. Durumlara verdiğiniz anlamlarla oynayıp fizyolojinizi değiştirerek ve daha iyi bir soru sorup odağınızı değiştirerek, hem algınızı hem de nasıl hissettiğinizi değiştirebilirsiniz.

Bunun anahtarı her zaman şunu hatırlamakta gizli: Tüm duygularınızın kaynağı, onları yaratan sizsiniz.

Hangi duyguyu seçerseniz o şekilde hissedersiniz. İyi hissetmek için özel bir nedene ihtiyacınız yok, sadece iyi hissetmeyi şimdi seçebilirsiniz.

Negatif duygularınızı bastırmak, inkar etmek, kaçınmak ya da onlar aracılığıyla özel ve önemli hissetmeye çalışmak yerine iyiye, başarıya, aksiyona götürmeleri için onları kullan. “Ben bunu tek başıma yapamıyorum” dersen yaz bana, mutluluk yolunda içindeki tüm duygulara bağlanıp, beraberce hayallerine doğru yürüyelim.

yeliz@yelizruzgar.com / yeliz@powercoaching.us

Devamı önümüzdeki hafta: 6 adımda duygusal ustalık