Dünyanızı değiştirmek istiyorsanız işe zihninizden başlayın

“Zihninizi değiştirdiğinizde dünyanız değişir.” -Dr. Gabor Mate

Bizler çoğu zaman henüz gerçekleşmemiş olaylar için geleceğe odaklanıyoruz veya geçmişte yaşanmış olayları çözmek için geçmişe saplanıyoruz. Mindfulness bunun yerine, anda yargısızca, nazik bir kabul ile kalmamızı öneriyor. “Anda kalmak” dendiğinde akla ilk gelen genel yargı ise; geçmişi yok saymak, geleceği umursamamak oluyor. Halbuki geçmiş tecrübelerimiz ve gelecek hayallerimiz bizi biz yapan kilometre taşlarımızdır. Burada ayrımına varmamız gereken konu, geçmişe ve geleceğe saplanıp kalarak şu anı potansiyelinin altında yaşamamayı hedeflemektir.

Peki bunu nasıl yaparız? Meditasyon gibi teknikleri şimdilik bir kenara bırakıp ezberlenmiş alışkanlıklarımızı ve yerleşik tutumlarımızı tekrar ele alarak işe başlayabiliriz. Zihnimizin uçuştuğunu fark etmemiz en önemli adım. Birini dinlerken söyleyeceklerimizi planlıyor, bir iş yaparken hayallere dalıyoruz ve işin aslı bizler bu anları kaçırdığımızı fark etmeden yaşayıp gidiyoruz. Öncelikle bu şekilde zihnimizin uçuştuğu anları daha fazla gözlemlemeye başlamalıyız. Bir sonraki adım ise “yine dikkatim dağıldı, hep bunu yapıyorum” gibi yargılara gömülmek yerine, bunun doğal olduğunu kabullenip, dikkati yargı ile değil nazikçe mevcut ana getirmek oluyor.

Alışkanlıklarımızı değiştirebilir miyiz?

Bizler bir yol ayrımına geldiğimizde ezberlenmiş alışkanlıklarımıza başvuruyoruz. Bugüne kadar o alışkanlıkları sıklıkla kullanmış olduğumuzdan dolayı, biz henüz ayrımına varmadan onlar ihtiyaç duyduğumuzda elimizin altında beliriveriyorlar.  Alışkanlıklarımızla bir nevi tavuk-yumurta ilişkisi yaşıyoruz. Peki hayatımızı vaktinde edindiğimiz bu alışkanlıklar üzerinden yaşamaya mahkum muyuz?

Yakın zamana kadar beynimizin ergenliğe kadar geliştiği, alışkanlıklarımızın, tutumumuzun, tepkilerimizin bu döneme kadar oturduğu zannedilirken, nöroplastisite ile bilim dünyası beynimizin yaşam boyu değişip gelişebileceğini söylüyor. İşin özünde hangi davranışı, alışkanlığı, bakış açısını geliştireceğimiz bizim sıklıkla ne yaptığımıza, nasıl düşündüğümüze bağlı.

Basitçe sistemi incelersek; duygu, konuşma, tat alma gibi farklı fonksiyonlar beynin farklı bölgelerinde yürütülüyor ve bu bölgeler arasında bağlantılar bulunuyor. Biz bu bağlantıları kaslarımıza benzetebiliriz. Hangi kasımızın daha güçlü olmasını istiyorsak, onu daha sık kullanmamız gerekiyor. Kullanmayı, çalıştırmayı ihmal ettiğimiz kasımız ise zamanla gevşeyip güçsüzleşiyor.

Bu bilgiden yola çıkarak anda kalma pratiklerini ne kadar çok yaparsak, bu tutum o kadar bizim için özümsenen bir alışkanlık haline gelmeye başlar. Kendimizi yargılamak veya kendimize karşı şefkatli davranmak gibi, ani öfke veya soğukkanlılık gibi geliştirdiğimiz her duygu, doğamızın bir parçası olup, herhangi bir durumda ilk başvurduğumuz yol olur. Bizler şu ana kadar oturmuş bir tutumumuzu değiştirmişsek, örneğin sinirlendiğimizde ilk tepkimiz olan bağırmayı bir kenara bırakıp önce derin bir nefes almaya başlamışsak veya kötü bir alışkanlığımızı terk etmişsek, ilk elden nöroplastisiteyi tecrübe etmişizdir.

İşin aslı mükemmel olmak mümkün değildir, ama dönüşüm yaşam boyu mümkündür.

İlginizi çekebilir: Mindfulness’la tanışın: Islandığınızı fark etmeden mi banyo yapıyorsunuz?