X

Dopamin detoksu nedir: Dopamin detoksu hakkında tüm merak edilenler

Daha önce dopamin detoksu diye bir tanım duydunuz mu? Son zamanlarda popülaritesi giderek artan bir detoks var ama diyet içermiyor. Bazı insanlar, zevk veren iletişimlerden kaçınmanın dopaminin daha hızlı tükenmesine neden olabileceğini iddia ediyor. Ancak uzmanlar, dopaminin tam olarak böyle çalışmadığını söylüyor.

Huzur ve refahı artırmak amacıyla yapılan bu yeni detoks, sadece en sevdiğiniz yiyeceklerden uzak durmanız anlamına gelmiyor. Bunun yerine amacınız, zevk aldığınız aktivitelerin tamamından kaçınmak. Dopamin detoksu, Silikon Vadisi’nde çok popüler. Bu fikri savunan insanlar, kendilerine zevk veren her şeyden tamamen kaçınarak dopamin seviyelerini sıfırlamaya çalışıyor: Akıllı telefonlar, sosyal medya, Netflix, lezzetli yiyecekler, hatta cinsellik! Çünkü dopaminin coşkusuna ne kadar çok maruz kalırsak aynı etkiyi elde etmek için o kadar yüksek düzeyde uyarımın peşinde koşmamız gerektiğini düşünüyorlar.

California Üniversitesi, San Francisco’da (UCSF) Klinik Psikiyatri Profesörü olan Cameron Sepah, dopamin detoksunu denedi ve konuyla ilgili rehberinde şu cümlelere yer verdi: “Güçlü miktarda dopamin salınımını tetikleyen davranışlara (özellikle tekrarlayan bir şekilde) ara vermek, beynimizin kendini toparlamasına ve kendini yenilemesine olanak tanır.”

Peki işin gerçeği ne? Dopamin detoksu ne demek? Dopamin detoksu ne işe yarar, dopamin detoksu nasıl yapılır? Sorularınız ve yanıtları için okumaya devam edin.

Dopamin nedir?

Dopamin diyeti (dopamin detoksu) için önce dopamini anlamak gerek. Dopamin beyinde üretilen bir nörotransmitterdir. Temel olarak, nöronlar arasında kimyasal bir haberci görevi görür.

Örneğin, en sevdiğiniz tatlının ev yapımı çikolata parçacıklı kurabiye olduğunu varsayalım. Onların pişerken kokusunu aldığınızda veya fırından çıktıklarını gördüğünüzde beyniniz dopamin salgılayabilir. Onları yediğinizde ise dopamin seli bu özlemi güçlendirir ve gelecekte onu tatmin etmeye odaklanır. Bu bir motivasyon, ödül ve pekiştirme döngüsüdür.

Bir düşünün; siz bütün gün o kurabiyeleri özlerken bir konferans görüşmesi nedeniyle iş arkadaşlarınız sizi üzüyor. Hayal kırıklığınız dopamin seviyenizi düşürebilir ve ruh halinizi bozabilir. Ayrıca çikolatalı kurabiye isteğinizi de artırabilir. Muhtemen onları şimdi daha çok istiyorsunuz.

Dopamin “iyi hissetme” işlevinin yanı sıra vücudumuzda birçok farklı işlevde de yer alır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Kan akışı
  • Sindirim
  • Yönetme işlevi
  • Kalp ve böbrek fonksiyonu
  • Hafıza ve odak
  • Ruh hali ve duygular
  • Motor kontrolü
  • Ağrı işleme
  • Pankreas fonksiyonu ve insülin regülasyonu
  • Zevk ve ödül arama davranışı
  • Uyku
  • Stres tepkisi

Dopamin detoksu ne demek? Dopamin detoksu nasıl yapılır?

Dopamin nedir kavradıktan sonra, dopamin diyeti nedir açıklayalım. Bu ifade size zevk veren şeylerden bir süreliğine tamamen uzaklaşmanız anlamına geliyor. Peki bilimin buna yorumu ne? Dopamin diyeti yapanlar yaşamlarına daha motive bir şekilde mi geri dönüyor?

Uzmanların bu soruya yanıtı: “Belki”. Ama bu, insanların düşündüğü nedenlerden kaynaklanmıyor. Michigan Üniversitesi’nde psikoloji ve sinirbilim uzmanı olan Dr. Kent Berridge’e göre, uyarıcı bir aktiviteye (veya hepsine) ara vermek dopamin sistemini günlük yaşamda olduğu gibi tekrar tekrar çalıştırmayı bırakaca ancak sıfırlamayacaktır. Yani bu, zihninizi boşaltmanız ve her zamanki zevklerinizden artık daha fazla zevk alacağınız anlamına gelmez. Hatta zevki artırmak için dopamin seviyelerini sıfırlamaya çalışmak, ilk etapta dopaminin nasıl çalıştığının yanlış anlaşılmasına neden olabilir. Bir süre önce dopaminin sadece bir zevk kimyasalı olduğu düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar artık onun nasıl çalıştığını ve nüanslarını daha iyi biliyorlar.

Motivasyon için dopamin detoksu işe yarar mı?

Dopamin, beyinde motivasyonla ilgili bir kimyasaldır -bu nedenle bağımlılık tedavisini tartışmanın önemli bir parçasıdır- ancak aslında bundan biraz daha karmaşıktır. Çünkü beynimizde daha büyük bir ödül sisteminin parçasıdır.

Ödül söz konusu olduğunda iki şey hissederiz: İstemek ve sevmek. Bir şeyi sevmek ve istemek ayrı ayrı belirlenir; istekten ise dopamin sorumludur. Bu ikili sistemi yıkmak için bir mesaj bildirim sesi örneğini düşünün. Sesi duyuyorsunuz ve mesajda ne yazdığını görmek istiyorsunuz. Bunun nedeni, bildirim sesinin dopamini tetiklemiş olmasıdır. Sonuçta metin size mutluluk getiren bir mesaj olmayabilir. Bunları beğensek de beğenmesek de aslında dopamin sistemleri için mükemmel küçük tetikleyiciler.

Bununla birlikte, telefonumuza gelen bir mesaj sesinin dopamini tetiklemesi heyecan verici olabilirken çok ileri giderse dikkat dağıtıcı ve üzücü olabilir. “Sürekli bir arzu durumunu yeniden tetikleyen” veya başka bir sabit dopamin kaynağı olan sosyal medya tarafından çekildiğinizi hissediyorsanız; kendinizden uzaklaşmak veya kaynaktan kaçmak istemeniz gayet anlaşılabilir.

Dopamin detoksu ne işe yarar?

Tüm bu bilgilerden sonra hala dopamin diyeti ne işe yarar merak ediyor musunuz?

Pek çok insan, ister yalnızlık ister aşırı yemek olsun, iyi hissettirmeyen bir duyguya neden olan kötü alışkanlıklardan kurtulmanın yollarını arıyor. Maalesef dopamin diyeti, bunun kesin çözümü değil. Yine de kötü alışkanlıklarınıza karşı koymanın önemli bir unsuru olabilir.

Uzmanlar bu konuda aşırıya kaçmadığınız sürece dopamin detoksunun harika bir strateji olduğunu düşünüyor. Aslında, istenmeyen bir alışkanlığa karşı nasıl başarılı bir şekilde direnileceğine dair yapılan araştırmalar, “bir partide tatlı tepsisini görmek ve tatlılardan uzak durmayı seçerek yanlarından geçip gitmek” gibi somut bir davranışın çok etkili olduğunu göstermekte. Yine de yanımızdan öylece geçip gitmesini ve bizi daha fazla baştan çıkarmamasını isteyemeyiz.

Bu tür baştan çıkarmalar, olumsuz duygular veya davranışlarla uğraşmak, dopamin detoksundan biraz farklı. Bunu yapabilmek için farkındalık pratiği yapmayı deneyebilirsiniz. Çünkü farkındalık, siz günlük hayatın tadını çıkarırken her gün karşılaşacağınız zor şeylerle başa çıkmanın yollarını bulmanıza yardımcı olabilir.

Farkındalık alıştırması yapmak için bir daha canınız sıkıldığında ve sosyal medyada zaman öldürmek için telefonunuza uzandığınızda, duraklayın ve ne düşündüğünüzü, vücudunuzun nasıl hissettiğini not edin. Ardından yürüyüş yapmak veya çay yapmak gibi yapacak başka bir şey bulun. Yine nasıl hissetiğinize bakın. Aradaki farkı somut bir şekilde görmek, istemediğiniz o davranışı değiştirmenize yardımcı olabilir.

Yani, dopamin detoksu yapanlar haklı mı?

Sonuçta çoğumuz akıllı cihazların ve nesnelerin hakimiyetiyle geçen bir yaşamın içindeyiz. Tüm bunlar bize zaman zaman kolay yoldan elde edebileceğimiz zevkler, dopamin salgılatan ödül kaynakları oluyor. Aldığımız bu anlık keyif, rahatsız olsak bile bu eylemleri sürdürmemizi veya daha fazla zaman harcamamızı sağlıyor. Bir düşünün, yaşamın geneli için bu yorum geçerli olmasa da bazı eylemlerinizin sizi kısa vadede mutlu etse de uzun vadede ruhsal bir tatminsizliğe yol açtığını fark edeceksiniz. Bu kısır döngüden kurtulmak için dopamin detoksunu deneyebilir, hissiyatınızı gözlemleyerek rahatsızlık veren alışkanlıklarınızı, hatta bağımlılıklarınızı yeni davranışlarla değiştirebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Dopamin seviyelerinizi yükselterek yorgunluk ve isteksizlikten kurtulmanın 22 yolu

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale