X

Doğumdan sonra ilk saat umbilikal kordon klemplenmesi

Dünya Sağlık Örgütü: “Kordonun geç klempleme (doğumdan 1 ila 3 dakika sonra yapılan) eş zamanlı olarak temel yenidoğan bakımı başlatılırken solunum desteği gerektirmeyen doğumlar için tavsiye edilir. Erken kordon klempleme (doğumdan sonraki 1 dakika içinde yapılan) yenidoğanın solunum yetmezliği olup hemen kalp masajı için taşınması gerektiği durumlar dışında önerilmez.’’

Doğumdan sonraki ilk 1 saat global olarak ‘Golden Hour’ -altın değerinde- saat olarak tanımlanır. Böyle adlandırılması birden fazla nedeni var. Nedenlerden bir tanesi hamilelikte rahimde büyüyen bebeği besin ve oksijenle büyüten, anneden geçebilecek bebek için zararlı maddelerin bebeğe geçmesini engelleyen, koruyucu bariyer olan plasenta ile bebeği birbirine bağlayan ‘kordon’un (umbilical cord) klemplenmesi eylemidir.

Doğum gerçekleştikten sonra bu bağın -kordon’un klemplenmesi- kan akışının durdurulmasının zamanı neden önemlidir? Bu konuda neden Dünya’nın önde gelen sağlık örgütleri ve obstetri merkezleri önerilerde bulunur? 

Öneriler;

  • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) solunum desteği gerektirmeyen sağlıklı term veya prematüre bebeklerde göbek kordonunun doğumdan sonra en az 1 dakika,
  • Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Derneği (ACOG) ve Amerikan Pediatri Akademisi, bu süreyi sağlıklı term ve prematüre bebeklerde doğumdan sonra en az 30-60 saniye,
  • Birleşik Krallık Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Derneği (RCOG) yine sağlıklı term ve prematüre bebekler için doğumdan sonra en az 2 dakika ve sonrasında klemplenmesini önermektedir.

Son zamanlarda geç kordon klemplenmesi yerine optimal kordon klemplenmesi olarak tanımlanmaya başlamıştır.

Optimal kordon klemplenme önerisinin ana nedenleri

Gelişmiş demir depoları

Geç klemplenme, plasentadan bebeğe daha fazla kan geçişine izin verir, bu da bebeğin demir depolarını artırır ve bebeklik döneminde demir eksikliği ve anemi riskini azaltır. Bu ekstra demirin, doğumda hemoglobin düzeylerini arttırdığı, yaşamın ilk yılında demir eksikliğini azalttığı ve bu nedenle gelişim üzerine olumlu bir etkiye sahip olabileceği belirtilmektedir.

Daha iyi dolaşım geçişi

Ek kan hacmi, bebeğin doğum sonrası hayata uyum sağlamasına yardımcı olarak dolaşım sistemini destekler ve plasental oksijenlenmeden akciğer bazlı oksijenlenmeye geçişi sağlar. Geç umblikal kordon klemplenmesi bebeklerde; daha etkin geçiş dönemi kan dolaşımı, kırmızı kan hücreleri hacminin daha iyi sağlanmasını destekler.

Artmış kan hacmi

Artan kan hacmi, erken doğan bebekler için özellikle faydalıdır ve hemodinamik stabiliteyi sağlayarak kan nakline olan ihtiyacı azaltır.

Doku ve organ onarımı

Doku ve organ onarımı için gerekli olan immünoglobulinlerin ve kök hücrelerin transferinin bu bekleme süresinde artması erken doğumda yaygın olan hücresel hasar, iltihaplanma ve organ işlev bozukluğu gibi tıbbi durumlara fayda edebilir.

Ancak, bazı durumlarda hemen klemplenmenin gerekli olabileceğini göz önünde bulundurmak önemlidir, hemen Umblikal Kordon Klemplenmesi Düşünülmesi veya Bireyselleşmiş Bakım Gereken Klinik Durumlara örnekler;

Miad ve prematüre bebekler, optimal umblikal kordon klemplenmesinden yeni doğana faydaları var gibi görünmektedir; bu nedenle, hemen klemplenme gerektiren durumlar hariç, miad ve prematüre bebeklerde en az 30-60 saniye sonra  kordon klemplenmesi önerilir. Geç umblikal kordon klemplenmesi uygulanan bebeklerde, fototerapi gerektiren sarılıkta küçük bir artış vardır. Bu nedenle geç umblikal kordon klemplenmesini uygulayan sağlık ekiplerinin yenidoğan sarılığı yakından takip etmesi önemlidir.

Her doğum benzersizdir, bu nedenle yaklaşımı, hem annenin hem de bebeğin sağlığını göz önünde bulundurarak belirlemek esastır. Doğum sürecinde sizin ve bebeğiniz için en iyi kararın verilmesini sağlamak amacıyla tercihlerinizi ve olası endişelerinizi sağlık uzmanınızla önceden tartışmak faydalı olacaktır.

Yazıyı sonlandırırken son soru olarak; ortalama 40 hafta boyunca anneden bebeğe kan sıvısı ile tüm madde geçişlerini sağlayan plasentanın doğumdan sonraki kalan belki son denebilecek kan sıvısı kime aittir? Her şey yolunda ise kimin ihtiyacıdır? 

Kaynaklar:

İlginizi çekebilir: Plasenta mucizesi: Doğanın görünmeyen kahramanı

Tanca Çivik: Selam! Ben Tanca. 1990 yılında İtalya’nın Modena şehrinde dünyaya geldim. İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği bölümünden 2013 yılında derece ile mezun olduktan sonra uluslararası bir kozmetik şirketinde merkez satış ekibinde kurumsal hayatın bir parçası oldum. ‘Başka bir ben daha var mı? Yaşamımın bir amacı olabilir mi?’ sorularıyla iç dünyamda araştırma yaparken hamilelere, doğuma, doğana ve doğuş anına olan derin ilgimi fark ettim. Bu alanda kitaplar okudukça ilgimi çekti ve İstanbul Doğum Akademisi’nden uluslararası geçerliliği olan Doğuma Hazırlık Eğitmeni ve Doula (Doğum Koçu) Eğitimi’ni tamamladım. Şimdi ise ailelere bedenlerinin, bebeklerinin ve nefeslerinin gücünü hatırlattığımız eğitimler veriyor, sonrasında sürece göre doğumlarına destek oluyorum. Bedenlerimiz doğmayı, doğurmayı biliyor mu? Doğum nedir? Başka bir doğum mümkün mü? Biz nasıl doğduk? Hayatımızı nasıl etkiledi mi? Doula kimdir? Bir doula ne yapar? Ne yapmaz? Niyetim sende fizyolojik ve psikolojik olarak tüm yaşamlarımızı etkileyen doğum sürecimizle ilgili merak uyandırmak. Dilerim merakıma ortak olmaktan keyif alırsın. Aynı zamanda ‘Kadın, Hamilelik ve Doğum’ podcast kanalında bu konuları araştıracağız. Oraya da beklerim. Bana @doula.tanca Instagram hesabı ve tanca.civik@gmail.com adresinden ulaşabilirsin. Sevgiler

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale