Doğum Kontrol Hapı Kısırlık Yapar mı?

Doğum kontrol hapları ve kısırlık söz konusu olduğunda pek çok insanda ciddi bir kafa karışıklığı bulunuyor. Ancak hormonal doğum kontrol yöntemlerinden hangi yöntemi kullanmış olursanız ve ne kadar uzun süre kullanmış olursanız olun kısırlığa yol açmadıklarını belirtmek gerekiyor. Bu hapların temel özelliği doğurganlığınızı geçici olarak geciktirmek ve gebeliği önlemektir. Hapları bıraktığınızda, normal doğurganlık yeteneğiniz yavaş yavaş geri dönecektir.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Kısırlık Nasıl Tanımlanır?

Kısırlık temel olarak en az 1 sene boyunca herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmadan ilişkiye girilmesine rağmen gebeliğin elde edilememesi olarak tanımlanır. Bazı doktorlar ise 35 yaş üzeri olanlarda bu sürenin 6 ay olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtirler.

Yapılan araştırmalara göre çiftlerin %15’inde kısırlık görünüyor.
Doğum kontrolü kullanırken hamile kalamamak kısırlık olarak görülmez çünkü bu koruma sayesinde spermlerin yumurtaya erişmeleri önlenir.
Doğum kontrol hormonları bedenden ayrılana kadar doğurganlıkta bir gecikme ortaya çıkabilir ancak doğurganlık en geç bir kaç ay içerisinde tekrar normal haline gelir.

İlginizi çekebilir: Genital bölge temizliği ve vajinal temizlik ürünleri üzerine

Hormonal Doğum Kontrolü ile Adet Düzensizliği Arasında Bağ Var Mıdır?

Doğum kontrol hapları gibi hormonal doğum kontrol yöntemlerini kullanmanın adet döngüsü üzerinde bazı etkileri olabilir ve bunlar hem yönteme hem de kişinin kendisine bağlıdır.

Örneğin bu dönemde adetleriniz daha hafif veya ağır hale gelebilirler. Pek çok vakada daha düzenli hale gelirler ancak bazı kişilerde düzensizleşmeleri veya tamamen ortadan kalkmaları da mümkündür. Hormonal yönteme son verdiğinizde bir kaç hafta veya ay boyunca benzer düzensizlikler yaşayabilirsiniz. Bunun sebebi doğum kontrol hapları tarafından salgılanan hormonların yumurtlamayı durdurmasıdır ve bunları bırakınca yumurtlama düzeninin normale dönmesi biraz zaman alabilir.

Eğer adetleriniz doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra düzensiz hale gelirlerse, düzenli yumurtlamıyor olabilirsiniz. Bu nedenle gebe kalmak daha zor olabilir. Bununla birlikte bazı insanlar hemen hamile kalabiliyorlar. Dolayısıyla durumun biraz kişiye bağlı olduğunu belirtmek gerekiyor. Ayrıca doğum kontrol haplarını kullanmadan önceki herhangi bir adet düzensizliğinin de hapları bırakınca tekrar ortaya çıkması mümkündür.

Doğurganlığın Geri Dönmesi Ne Kadar Sürer?

2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre hapların türüne göre değişmekle birlikte doğurganlığın geri dönüşünde farklı zamanların oluşabildiği görülmüştür. Özellikle doğum kontrol iğneleri gibi uygulamalarda doğurganlığın dönmesi bir seneyi bulabiliyor ama haplarda bu süre genelde daha kısa olsa da bir yıla ulaşması yine de mümkün. Bu konuda temel olarak bireysel farklılıkların öne çıktığı bir gerçek.

Doğum Kontrol Haplarını Bırakma Kararı Verince Ne Yapabilirsiniz?

Haplar doğum kontrolünde en yaygın kullanılan yöntemler arasındalar ama onları bırakma süreci biraz zorlayıcı olabilir.

Bu süreçte şunları yaşayabilirsiniz:

adet düzensizliği
adet sancıları
kilo değişimleri
ruh hali dalgalanmaları

Hapları bıraktığınızda hormon düzeylerinizin tekrar normale dönebilmesi için yeterince uyumak ve iyi beslenmek gibi bazı yaşam tarzı değişimlerinin önerildiği görülmektedir. Ayrıca herhangi bir vitamin veya mineral eksikliğiniz varsa bunun üstesinden gelmek de fayda sağlayacaktır. Genelde eksikliği görülenler arasında şunlar bulunuyor:

B2, B6 ve B12 vitaminleri
C vitamini
E vitamini
Folat

Kan glukoz düzeylerindeki değişimler ve insülin direnci de kontrol edilmeli. Çünkü bunların hormonal doğum kontrol haplarının kullanımı ile bağlantılarının olabildiği görülmüştür.

Ayrıca bağırsak mikrobiyomuna da dikkat etmeniz gerekiyor. Çünkü bu bakteriler, bedendeki östrojen düzeylerinin regülasyonunda temel bir rol oynuyorlar. Bağırsak ortamını düzenlemek için yapay tatlandırıcılardan uzak durmak ve prebiyotikler, probiyotikler ve polifenoller bakımından zengin bir beslenmeye sahip olmak gerekiyor.

Yani şekerli atıştırmalıklar yerine tam tahıllar, yoğurtlar, yeşil çay ve kuşkonmaz gibi seçenekleri tercih etmelisiniz.

İlginizi çekebilir: Evde gebelik testi: Tek ve çift çizgi ne anlama gelir?

Hapları Bıraktıktan Sonra Ortalama Ne Kadar Beklemeli?

Doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra genelde bir yıl beklenmesi önerilir. 20’den fazla çalışmaya dair yapılan bir değerlendirmede, doğum kontrol haplarını bırakanların %83’ünün ilk 12 ay içerisinde gebe kaldıkları görülüyor.

Başka araştırmalarda ise hapların kullanım süresinin gebe kalma süresi üzerinde bir etkisinin olmadığı görülüyor. Bu nedenle uzun süredir doğum kontrol hapları kullanıyor olsanız da, fazladan endişe etmeniz gereken bir şey yok.

Kısırlığın İşaretleri Var Mıdır?

Kısırlığın bir yıl denemeye rağmen gebe kalamamakla ortaya çıktığını belirtmiştik. Ancak bu noktaya kadar kısırlığa dair bazı başka belirtiler de görebilirsiniz.

Örneğin, adet döngünüz hala dönmediyse veya bir kaç ay sonra da düzensiz olmaya devam ediyorsa, doktorunuza danışmak isteyebilirsiniz.

Hormonal değişimler ise şunlara sebep olabilirler:

cilt problemleri
kilo alımı
daha düşük cinsel istek

Erkekler ise şunlara dikkat etmeliler:

libido değişimleri
boşalma ve ereksiyon problemleri
testislerde şişkinlik ve ağrı

Kısırlığın Sebepleri Nelerdir?

Doğum kontrolü kısırlık için bir risk faktörü olmasa da, risk faktörü olan pek çok şey vardır. Aşağıdaki hususların kısırlık ile bağlantılı oldukları belirtiliyor:

ilerleyen yaş
fazla veya düşük kilolu olmak
zührevi hastalıklar geçirmiş olmak

Doğurganlık genelde 30 yaş civarında azalmaya başlar ve 30’ların ortalarından sonra hızlanır. Yaşlanmanın sperm profilleri üzerinde de etkili olabildiği belirtiliyor.

Üreme sistemini etkileyen polikistik over sendromu, endometriyoz, fallop tüpleri tıkanması gibi rahatsızlıklar da bazı durumlarda sorumlu olabilirler.

Benzer şekilde sperm üretimini etkileyebilen diyabet ve travmalar gibi hususlar da doğurganlık problemlerine yol açabilirler. Fakat vakaların %25’inde kısırlığın tam sebebi bulunamaz.

Sonuç olarak, eğer doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra bir yıl boyunca gebe kalmayı denediyseniz ama olmadıysa veya kısırlığa dair şüpheleriniz varsa, doktorunuza danışmanız uygun olacaktır. Yaşam tarzı değişimleri, beslenme ve gerekirse bir uzmana görünmek ile bu sorunların üstesinden gelebilirsiniz. Ancak doğum kontrol haplarının kısırlığa sebep olmadıklarını unutmayın. Bu nedenle sorun yaşıyorsanız, sebebi başka bir kaynaktan dolayı olacaktır.

İlginizi çekebilir: Annelik yolculuğuna çıkmaya hazır olanlara bedensel ve zihinsel sağlık için ipuçları