Dikkat eksikliğine sahip olmak genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı almakla ilişkilendirilir. Tarihsel olarak bu özellik genelde stereotipleştirilip yanlış anlaşılmaya da müsait olmuştur. Son dönemlerde araştırmacılar DEHB’e sahip olan insanların illa ki dikkat eksikliğinden muzdarip olmadıklarını, ancak dikkatlerini bir yöne çevirme ve onu kontrol altına alma konusunda sorunlar yaşadıklarını belirtiyorlar.
DEHB’in dikkat eksikliği kısmının ne olduğuna dair bu yanlış anlaşılma, pek çok insanın her ikisine de sahip olmadığı konusunda yorumda bulunmasına sebep oluyor. İnsanlar okulda odaklanabildikleri için DEHB’e sahip olmadıklarını düşünebiliyorlar. Ancak günümüzde DEHB’li insanların bir konuya ilgi duyduklarında bol bol dikkate sahip oldukları biliniyor. Bir konu veya eyleme uzun süre odaklanabilme yeteneği hiperodaklanma olarak tanımlanıyor.
DEHB’e sahip olan insanların ilgi alanlarına yönelik çalışan bir sinir sistemleri var. Yani bir konuya ilgi duymuyorlarsa, istemelerine rağmen odaklanma sorunları yaşayabiliyorlar. DEHB’li insanların tembel veya özensiz olduklarına dair yaygın önyargıların aksine bu insanlar genellikle iyi işler yapmak istiyorlar ve beklentileri karşılamak için insanları memnun etmeye çalışan mükemmeliyetçiler haline dönüşebiliyorlar. Fakat DEHB’li insanlar bir durumun içeriğine ilgi göstermiyorlarsa, o konuda çalışmaları da çok zor oluyor.
Eğer DEHB yaşayıp yaşamadığınızı anlamak istiyorsanız kendinize sormanız gereken soru “Odaklanabiliyor muyum?” olmamalı çünkü DEHB’li pek çok insan bazen çok güzel odaklanabiliyor. Dikkat edilmesi gereken konu odaklanma örüntüleriniz ve odağınızın ilgi temelli olup olmadığı. Bu nedenle aşağıdaki soruları kendinize sormanız bu konuda daha iyi sonuçlar almanıza yardımcı olacaktır.
- Dikkatinizi vermeniz sizin için hangi durumlarda daha kolay?
- Hangi durumlarda dikkat vermeniz daha zor?
- Dikkatiniz ilgi duyduğunuz ve duymadığınız konular arasında ne kadar fark gösteriyor?
- Sıkılganlık ve yorgunluk odaklanma yeteneğinizi nasıl etkiliyor?
Bu sorular üzerine tefekkürde bulunduğunuzda, dikkat örüntülerinizin ilgi temelli bir yönü olup olmadığına dair bir tespitte bulunabilirsiniz. Eğer dikkate dair zorluklar pek çok konuda hedeflerinizin önüne geçiyorlarsa, DEHB tanısı için bir uzmanla görüşmek isteyebilirsiniz.
Kaynak: psychologytoday
İlginizi çekebilir: Odaklanma yeteneğinizi birkaç dakikada geliştirmenin sihirli formülü