X

Dengeli empatinin incelikleri: Fazla empati bize zarar verebilir mi?

Empati kurmanın iletişimdeki önemini yaygın olarak biliyoruz. Peki, doğru empati nasıl kurulur? Fazla empati yapmak nelere yol açar? Bu yazımda, empatinin bize faydalarına ve fazla empatinin zararlarına birlikte bakalım…

Bazen empati yapmak konusunda konuşurken durumu fazla abartabiliyoruz. Sanki empati yapmayan/yapamayan insanlar vicdansızmış gibi algılanabiliyor. Peki, vicdanımızın bir ara vermesine izin verseydik o zaman nerede olurduk?

İyi kararlar vermek ve birbirimizin insanlığını tanımak için hem empatiye hem de diğer insanların bilincine güveniriz. Öyleyse empati, yani kendini başka birinin yerinde hayal edebilme yeteneği, nasıl gereksiz ve zararlı olarak düşünülebilir?

Elbette empatinin değeri göz ardı edilemez. Başımıza kötü bir şey geldiğinde birine söylemek isteriz. Gün batımının fotoğraflarını çekiyoruz çünkü birinin ona bakarken aynı keyfi yaşamasını istiyoruz. Yüksek dozda empatiye sahip olmanın ön koşul olduğu meslekler vardır: Öğretmenler, doktorlar, psikologlar, koçlar gibi…

Empati, anlaşılma ve iletişim ihtiyaçlarımızın karşılanabileceğini anladığımızda hayatı kolaylaştırır ve hoşumuza gider. Empatinin olduğu yerde yaşamda daha az uyumsuzluk ve çekişme olur. Empati, iletişim kuran her insanın her koşulda ihtiyacı olan şeydir.

Karşınızdakinin size “Nasıl hissettiğini biliyorum” dediğini ve sizi anladığını hayal edin. Genellikle bu, acı çeken birine söylenecek en rahatlatıcı sözler olarak düşünülür. Duygularımızın birileri tarafından kabul edilmesini ve alaşılmasını isteriz; iyi olacağımızın ve her şeyin daha iyi olacağının söylenmesini istemek çok insanı bir beklentidir.

Başka bir kişinin paylaştığı içgörü ve deneyimde teselli ararız. Ancak ve ancak onlar da bizim yaşadıklarımızı yaşadılarsa onlara gerçekten güvenebiliriz, değil mi?

Empatinin zorlaştığı yerler

Yine de bir başkasıyla gerçekten empati kurabilir miyiz? Bir kişinin deneyimi yalnızca kişinin kendisine özgüdür. Geçmiş tarih, mevcut durum ve sayısız başka faktör, her bir birey için bir deneyim oluşturur. Hayatın deneyimleri her zaman aynı şekilde hissedilmez, ancak kendi benzersiz ağımız aracılığıyla filtrelenir.

Kısacası, aynı şey tanıdığınız bir kişinin başına gelebilir, ancak o kişi tamamen farklı hissedebilir. Bu kulağa çok basit gelebilir, ancak çoğu zaman gözden kaçan bir gerçektir. Çoğu zaman empatik olanları erdemli olarak görürüz.

Araştırmalar, hayırsever eylemlerin genellikle akıldan ziyade empati tarafından yönlendirildiğini gösteriyor ki bu benim için pek de erdemli değil. Uzak bir ülkede açlıktan ölmek üzere olan binlerce çocuğa yardım eden bir hayır kurumu, Amerika’da kimliği tespit edilebilir bir çocuğa yardım eden bir hayır kurumu kadar başarılı olmayacaktır.

Binlerce kişinin durumunu, özdeşleştiğimiz kurban lehine görmezden gelebiliriz. Buna “tanımlanabilir mağdur etkisi” denir. Sonuç olarak, hayır işlerimizde o kadar etkili olamayabiliriz. Akıl ve gerçeklik bizi daha geriden takip ediyor olabilir!

Politikacıların “tanımlanabilir mağdur etkisini” kendi çıkarları için kullandıkları iyi bilinmektedir; zarar verici bir “onlar” ve “biz” söylemi dünya genelinde mevcut. Trump’ın Meksika duvarını ve Nigel Farage’ın sınırı geçen göçmenleri gösteren posterini düşünün. İkisi de destek toplamak için insanların eve ve kendilerine daha yakın olanlarla empati kurma eğilimini kullandılar. Kendi alanımızda olanları, bize aşina olmayanlardan korumak istiyoruz. Bu nedenle empati, bazen gözlerimize perde indirebilir.

Çok fazla empati kurmak

Eğitmen kimliğimden dolayı hayatımda çok kez kendimi, başka birinin kederiyle yüklenmiş hissettim. Başka birinin kötü durumuyla yüklü olmak, empatik olmaktan gelen her türlü iyiliği ortadan kaldırır/zayıflatır. O zamandan beri hissettiğim şeyin “empatik sıkıntı” olduğunu öğrendim.

Koçluk yetkinliklerimle beraber empatinin dengesini kurmayı ve danışanlarımla “sempati” kurmadan (empatinin aşırı dozu sempatidir) sağlıklı empati kurarak çok daha sağlıklı ilişkiler geliştirebildiğimi gördüm. Belki de mesleklerimde bu kadar başarılı olmamın ana nedeni, doğru iletişim ve doğru empati kurabilme becerilerimi yıllar içerisinde geliştirmiş olmamdır.

Bu nedenle, fazla empati durumunda mağdura yardım etmek için bir şeyler yapabilecek olan kişi, kendisini de duygularla boğulmuş bir yerde bulur. Karşısındaki ağlarsa ağlar, duygusal olarak çökmüşse dinleyici de çöker. Burada artık empatiden değil, sempatiden söz edebiliriz ki çoğunlukla, ilişkilerimizde sempati ağırlıklı bir iletişimi tercih etmek iletişim kuran iki tarafa daha da zarar verir ve sürdürülebilir çözümler sağlamaz.

Empatinin de kendi içerisinde sorunları olduğunu unutmamalıyız. Konu dünyayla empati kurmaya gelince, kendi önyargımızın farkında olmalıyız. Diğerlerine yardım etmek için kendimizi her zaman başka birinin yerine koymamız gerekmez, sadece ilgilenmemiz gerekir. Dengeli duygular beslemek, hem size hem de çevrenize en sağlıklı iletişimi ve sonuçları getirir.

İlginizi çekebilir: Hayatınızı değiştirecek 12 bakış açısı

Görkem Bakkaloğlu: Yüksek lisans eğitimi İnsan Kaynakları Yönetimi olup, 10 yıllık kurumsal iş hayatında uluslararası şirketlerde eğitim ve gelişim, strateji ve performans yönetimi, yetenek ve kariyer yönetimi konularında uzmanlaşarak, takımlara liderlik etti. Uluslararası Koçluk Federasyonu’nun Yetkilendirilmiş Koç Eğitim Programı mezunu profesyonel koçtur. 1000 saati aşkın koçluk seansı tecrübesi vardır. Türkiye’nin sürdürülebilirlik alanındaki ilk eğitimlerini tasarlayan eğitmenlerindendir. Türkiye’de sağlık ve futbol sektöründe motivasyon ve performans koçluğunu başlatan ve sistemler kuran ilk profesyonel koçtur. Motivasyon, performans ve sürdürülebilir sağlıklı yaşam temelli eğitim ve koçluk programları ile insanların hayatlarını dönüştürmelerine yardımcı olmaktadır.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale