X

Değer vermenin matematiği: Öz saygınızı nasıl ölçersiniz?

Zihinsel sağlıktan bahsedildiğinde hemen akıllara “kendine saygı” veya “öz saygı” kavramları gelir. 1970’lerde ABD’deki okullarda çocukların kendileriyle ilgili daha iyi şeyler düşünmelerini cesaretlendiren programlar uygulanmıştı. O dönemlerde, öz saygısı yüksek olan bireylerin, öz güveninin daha yüksek olduğu ve depresyonla mücadele gücünün arttığı düşünülüyordu. Böylelikle öz saygısı yüksek bir çocuğun, sadece eğitim serüveninde değil, hayatı boyunca daha başarılı olacağına inanılıyordu. Aslında bu kanıların yanlış olduğunu söylemek pek de mümkün değil.

Öz saygı, narsisizmden farklı olarak sağlıklı seviyede empati kurabilme yeteneğini kapsar. En basit tanımıyla, öz saygı bir kişinin kendine verdiği değeri yansıtma halidir.

Peki nedir öz saygı veya kendine saygı duyma hali? Kimileri öz saygıyı narsisizmle veya kendini yükseklere çıkarabilme yeteneğiyle tanımlıyor. Oysa öz saygı, narsisizmden farklı olarak sağlıklı seviyede empati kurabilme yeteneğini kapsar. En basit tanımıyla, öz saygı bir kişinin kendine verdiği değeri yansıtma halidir. Bu değer; kariyer, eğitim, zenginlik gibi dış kaynaklı bir başarı da olabilir, duygusal, zihinsel veya ahlaki mutluluk gibi iç kaynaklı da olabilir. Peki onlar kendilerini kibar veya gergin hissediyorlar mı? Onların da utandıkları şeyler oluyor mu? Elbette! Bunlar, herkesin kendi kimliği ve kendine verdiği değerle ilgili zaman zaman hissettiği karmaşık duygular.

Yazar ve Psikolog Robert Firestone The Self Under Siege (Kuşatma Altındaki Benlik) isimli kitabında “Kendini beğenmişlik, insanın hayalinde yarattığı bir benlik görüntüsüdür ve ebeveynlerin boş övgüleri ve gerçek sevginin yanlış inşa edilmiş halidir” diyor. Anne-babalar çocuklarını yetiştirirlerken, onların bu dünyadaki en iyi olduklarını söylerler oysa çocuk gerçeğin böyle olmadığını bilir ve kendine duyduğu tüm değer, çaba artık önemini kaybetmiştir. Narsisizm, kıskançlık ve kibir uyandırabilecek boş övgülerden ibarettir. Öz saygı ise insanın tüm farklılıklarını bilerek ve alçakgönüllülükle kabul ederek kendine saygı ve sevgi duymasıdır.

ABD’deki öz saygı hareketinin öncülerinden olan Psikolog Nathaniel Branden ise “Anksiyeteden depresyona, sebepsiz korkulardan tacize tüm psikolojik problemlerin kökeninde öz saygı düşüklüğü yatıyor” diyor.

Öz saygı nasıl ölçülür?

Öz saygının nasıl ölçüleceği konusu, aslında daha çok bireysel bir süreç. Bu alanda en sık kullanılan yöntem, Rosenberg öz saygı ölçeği adı verilen bir test. Bu testte, katılımcıya 50 kadar açıklama veriliyor ve katılımcı bu açıklamalarla aynı fikirde olup olmadığını söylüyor.

Öz saygının genetik olarak nesilden nesile aktarılması gibi bir şey söz konusu değil. Bir kişinin yaşadığı her bir deneyim, öz saygısını daha iyi veya daha kötü hale getirebilir. Çocuklukta bazı negatif dış deneyimler yaşanmışsa, anne-babalar çocuğunu duygusal olarak destekleyerek öz saygısını yükseltmesine yardımcı olabilir. Çok sert eleştiriler, fiziksel şiddet, reddetme, alay etme öz saygıya zarar veren davranışlardır.

Öz saygınızın yüksek mi, düşük mü olduğunu biliyor musunuz?

Eğer öz saygınız yüksekse, şu tür davranışları sergiliyor olabilirsiniz:

  • Yargılarına güvenme
  • Kendini suçlu değil, güvende hissetme
  • Daha az endişe duyma
  • Başarabileceğine inanma
  • Kendini başkalarıyla eşit görme
  • Kendini ilgi çekici bulma
  • Manipüle etmeden sorunları çözebilme
  • Aşırı öfke veya gerginlik hissetmeden birden fazla durumla mücadele edebilme
  • İnandığı değerler için ayağa kalkma

Eğer öz saygınız düşükse, şu tür davranışları sergiliyor olabilirsiniz:

  • Yalnız kalmaktan korkma
  • Başarıya olan inancından şüphe duyma
  • Yanlış eş, arkadaş seçme
  • Başkalarını eleştirme
  • Şiddete meyilli olma
  • Utanma
  • Depresif olma
  • Başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından üstün görme
  • Anksiyete duyma
Öz saygının genetik olarak nesilden nesile aktarılması gibi bir şey söz konusu değil.

Öz saygınız düşükse, kendi kendinize yapabileceğiniz en güzel şey, kendinizle ilgili olumsuz duygularınızı yeni deneyimler aracılığıyla zorlamak, onlarla mücadele etmektir. Kendi değerinizi ortaya koymak için atacağını ilk adım, başarabilmek için kendinizden güç almak olabilir.

 

İlginizi çekebilir: Yetersizlik hissi nedir, aşmak için neler yapılabilir?

Kaynaklar:
Psych Central
Mayo Clinic

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale