Eğer birisiyle ilişki yaşıyorsanız veya yaşamak istiyorsanız, muhtemelen bunun sağlıklı olmasını istiyorsunuzdur. Ancak sağlıklı ilişki ne demektir? Bu tanım pek çok faktöre bağlı. Sağlıklı bir ilişki herkese aynı görünmez çünkü herkesin farklı ihtiyaçları vardır. Sizin iletişim, cinsiyet, bağlanma, alan, hobi ve değer gibi spesifik ihtiyaçlarınıza göre değişiklik gösterir ve yaşam boyunca değişim de yaşanabilir.
Bu nedenle 20’lerinizdeki ilişkileriniz muhtemelen 30’larınızda istediğiniz ilişki ile aynı olmayacaktır. Geleneksel ilişki tanımlarına uymayan ilişkiler bile sağlıklı olabilirler. Kısacası, sağlıklı ilişki çok geniş bir tanımdır ve ona ihtiyaç duyan insanların ihtiyaçlarına göre tanımlanır.
Sağlıklı bir ilişki nasıl görünür?
Sağlıklı ilişkilerin en temel özelliklerinden bir tanesi adaptasyondur. Yani devamlı değişen durumlara ve yaşamdaki aşamalara adapte olabilme gücüdür. Aşağıda sağlıklı bir ilişkinin bazı diğer temel işaretleri var:
Açık iletişim
Sağlıklı ilişkilerdeki partnerler yaşamlarında olan bitenler hakkında konuşurlar: Başarılar, başarısızlıklar ve her şey hakkında. Ortaya çıkan herhangi bir sorun hakkında, günlük yaşam hakkında, iş stresi hakkında veya daha ciddi şeyler, hatta ruh sağlığı problemleri ve finansal endişeler konusunda konuşabilmeniz gerekir. Görüşleriniz farklı olsa bile yargılamadan dinlemek ve sonra kendi bakış açısını ortaya koymak önemlidir. İletişim iki yönlüdür. Ayrıca sizin de karşınızdaki insanın düşüncelerini belirtmesine fırsat tanımalısınız.
Güven
Güven, dürüstlük ve sağlamlık gerektirir. Birbirinizden sır tutmazsınız. Ayrı kaldığınızda başka insanları kovalamayacağınızdan emin olursunuz. Ancak güven sadece aldatmayacağı veya yalan söylemeyeceğinin garantisi değildir.
Aynı zamanda onunla güvende ve rahat hissetmenizi sağlar, size fiziksel veya duygusal bir hasar vermeyeceğinden emin olmanıza yardımcı olur. Sizi düşündüğünü bilirsiniz ve ayrıca kendi tercihlerinizi yapmanıza olanak tanıyacak kadar size saygı duyduğunu bilirsiniz.
Bireysellik
Sağlıklı ilişkiler en iyi şekilde yarı bağımlılık olarak tanımlanırlar. Yani ortak destek için birbirinize ihtiyaç duyarsınız ancak kimliğinizi ve özel bireyselliğinizi de korursunuz. Yani ilişkiniz dengelidir. Onun onay ve sevgisine sahip olduğunuzu bilirsiniz ancak özsaygınız buna bağlı olmaz. Birbiriniz için yaratılmış olsanız da tüm ihtiyaçlarınız için birbirinize bağımlı olmazsınız.
İlişki dışında da arkadaşlarınız ve bağlantılarınız vardır, kendi hobileriniz ve ilgi alanlarınız için zaman harcayabilirsiniz.
Merak duygusu
Sağlıklı ve uzun vadeli sevginin bir temel özelliği meraktır. Yani onun düşünceleri, hedefleri ve günlük yaşantısına dair ilginiz vardır. Onların kendi potansiyellerine erişmelerini isterseniz. Dolayısıyla birbirinize karşı esnek bir zihin yapısına sahip olursunuz.
Ayrı geçirilen zamanlar
Sağlıklı ilişkilerde olan pek çok insan birlikte zaman geçirmeye öncelik verir ve bu zaman kişisel ihtiyaçlara, işe ve diğer bağlılıklara göre değişebilir. Ancak kendi alan ve zamanınıza da ihtiyacınız vardır. Bu zamanı tek başınıza rahatlayarak, bir hobiyle ilgilenerek veya aile ile arkadaşlarınızı görerek geçirebilirsiniz. Ne yaparsanız yapın her anı birlikte geçirmeyin veya biraz ayrı kalınca ilişkinizin bozulacağını düşünmeyin.
Oyuncu ruh hali
Eğlenmek ve spontan hareketlerde bulunmak da önemlidir. Birlikte şaka yapıp gülebiliyorsanız, bu iyi bir işarettir. Bazen yaşamdaki zorluklar birinizi veya ikinizi etkileyebilir. Bu ilişkinizin tonunu geçici olarak değiştirebilir ve birbirinize alışık olduğunuz şekilde bağlanmanızı engelleyebilir. Ancak güzel anları birlikte paylaşarak gerilimi azaltabilir, ilişkiyi zorlu zamanlarda güçlendirebilirsiniz.
Fiziksel yakınlık
Yakınlık genellikle cinselliği ifade etse de her zaman öyle değildir. Herkes cinsellikten o kadar keyif almaz. İlişkiniz o olmadan da sağlıklı olabilir ancak bu konuda ikinizin de aynı düşünüyor olması gerekli. Sizin veya partnerinizin cinsel ilişkiye ilgisi olmasa da, öpüşme, sarılma, birlikte uyuma gibi fiziksel yakınlıklar aranızdaki bağın güçlenmesine yardımcı olurlar.
Eğer ikiniz de cinsellikten hoşlanıyorsanız şunları yaptığınızda fiziksel ilişkiniz muhtemelen en sağlıklı halde olacaktır.
- seks başlatma ve onun hakkında konuşmakta rahat olma
- reddedilmeyle pozitif şekilde başa çıkabilme
- arzuları konuşabilme
- daha fazla veya daha az cinsellik konusunda güvenle kendinizi ifade edebilme
Sağlıklı bir yakınlıkta aynı zamanda cinsel sınırlara saygı duymak da vardır:
- partneriniz hayır dediğinde ısrar etmeme
- başka partnerler hakkında bilgi paylaşma
- cinsel risk faktörleri hakkında bilgi paylaşma
Takım oyunu bilinci
Güçlü bir ilişki bir takım olarak görülebilir. Birlikte çalışırsınız ve birbirinizi desteklersiniz. Bunun için illa aynı şekilde görmeniz veya aynı hedeflere sahip olmanız da gerekmez.
Çatışmaları çözme çabası
Sağlıklı ilişkilerde bile arada bir anlaşmazlıklar yaşanır ve kızgın olabilirsiniz. Bu tamamen doğaldır ve ilişkinizin sağlıksız olduğu anlamına gelmez. Çatışmaya nasıl yaklaştığınız asıl önemli noktadır. Eğer farklarınız hakkında nazikçe, dürüstçe ve saygıyla konuşabiliyorsanız doğru yoldasınız. Çatışmaya yargılama ve küçük görme olmadan yaklaşabilen insanlar genellikle tavizler ve çözümler bulabilirler.
İlişkilerde kırmızı çizgiler
İlişkiniz bir doygunluk, mutluluk ve bağ kurma hissi sağlamalıdır. Ancak daha kaygılı, huzursuz ve mutsuz oluyorsanız, ilişkiniz problemli olabilir.
Sağlıksız ilişkinin işaretleri çok çeşitlidir ancak bazı önemli noktalar şöyle:
- Birini diğerini kontrol eder veya kontrole uğraşır: Başka bir insanın değişiminin kontrolüne asla sahip değiliz. Eğer belli bir davranışa dair endişeniz varsa bundan bahsedebilirsiniz. Duygularınızdan bahsetmekte sorun yoktur. Ancak davranışlarını kontrol edemez ve ne yapacağını söyleyemezsiniz.
Eğer sizi gerçekten rahatsız eden bir şey yapıyorsa ve bunu kabullenemiyorsanız, ilişkiniz uzun vadeli bir potansiyele sahip olmayabilir.
- Partneriniz sınırlarınıza saygı duymaz: Sınırlar ilişkilerde önemlidir ve saygılı iletişimden özel alan ihtiyacına kadar pek çok konuda etkilidirler. Eğer bir sınır koyarsanız ancak diğer kişi bunu zorlarsa, değiştirmek isterse, bu ciddi bir konudur.
Örneğin, işten eve gelince biraz kişisel alana ihtiyaç duyduğunuzdan bahsettiniz. Çünkü fiziksel bir temastan önce rahatlamanız gerekiyor diyelim.
Buna karşı sevgiliniz işten gelir gelmez hemen size sarılıp yatak odasına götürmeye çalışıyorsa, hayır dediğinizde, size saygı duymalıdır. Bu her ne kadar sınırı tekrar kurmanızı gerektirse de en azından size saygı duyduğunun bir işaretidir.
- Birlikte pek zaman geçirmezsiniz: İlişkiler genellikle birlikte vakit geçirmekten hoşlanan insanlar arasında ortaya çıkarlar. Ancak bazen yaşam araya girse de bu tip problemler çoğunlukla geçicidir.
Eğer birbirinizi herhangi bir açık sebep olmaksızın giderek daha az görüyorsanız, bu bir sorun işareti olabilir.
Ayrıca birlikte olmadığınızda rahatlama ve uzaklaşma hisleriniz varsa, hatta birlikte zaman geçirmekten aktif olarak kaçınıyorsanız da sorun var demektir.
- İlişkide eşitsizlik hissedilir: Sağlıklı bir ilişki görece iyi dengeli olmalıdır. Bu genelde finansal olarak anlaşılır ancak aslında bağlanma, iletişim ve ilişki beklentileri gibi soyut şeylerde de eşitlik gerekir.
Dönem dönem eşitsizlikler ortaya çıkabilir. Geçici olarak gelirinizi kaybedebilir, hastalıklar nedeniyle zorlanabilir, stres ve duygusal problemlerden dolayı daha kopuk olabilirsiniz.
Ancak ilişkiniz devamlı dengesiz hissettiriyorsa, problem olabilir.
- Siz veya başkaları hakkında olumsuz ve kötü şeyler söyler: Partneriniz sizi endişelendiren bir şey yaptığında endişe göstermeniz sorun değildir. Ancak sağlıklı bir ilişkide genellikle bu ifade üretken şekilde yapılır.
Kasıtlı olarak zarar veren şeyler söylemek ve birbirinizi devamlı olarak eleştirmek, özellikle de gıdalar, kıyafetler veya diziler gibi kişisel tercihlere bağlı şeyler konusunda olduğunda, problemdir. Sizi utandıran ve kendinizi kötü hissettiren eleştiriler üretken değillerdir.
- İlişkide duyulmadığınızı hissedersiniz: Belki duyulmadığınızı düşünürsünüz çünkü bir problemden veya aklınızdaki bir şeyden bahsettiğinizde ilgi göstermez. Belki de görüşlerinizi veya ciddi konulardaki fikirlerinizi anlatmaya çekinirsiniz çünkü umursamaz olacağını bilirsiniz.
İletişimsizlik bazen normaldir ancak bir problemden bahsediyorsanız ama sizi dinlemiyorsa, herhangi bir değişim gerçekleştirmiyor ve hatta o problemi tamamen unutmuş görünüyorsa, bu bir uyarı işaretidir.
- Anlaşmazlıkları ifade etmeye korkarsınız: Parnertler her zaman kendi görüşlerini ifade etme konusunda güvende hissetmeliler. Yani anlaşmazlık olsa bile bu olmalı. Eğer partneriniz sizin bakış açınıza küçümseme ve hatta kabalık ile cevap veriyorsa, bu genellikle size saygı duymadığı anlamına gelir.
Eğer onun tepkisinden korktuğunuz için kendinizi devamlı sansürleme ihtiyacı duyuyorsanız, profesyonel bir yardım gerekebilir.
- Partnerinizle mutlu ve rahat hissetmezsiniz: Pek çok insan için bir ilişki mutluluğu ve yaşam tatminini arttırmalıdır. Eğer devamlı rahatsız ve mutsuz hissediyorsanız, ilişkiniz ihtiyaçlarınızı karşılamıyor olabilir.
Bu ikiniz de ilişkiye dair efor gösterseniz bile ortaya çıkabilir. İnsanlar zamanla değişirler ve bu nedenle tatmin olmamış, hatta hapis kalmış hissediyorsanız illa ki yanlış bir şey yapmış olmanız da gerekmez. Sadece artık birbirine uygun olmayan iki insan haline gelmiş olabilirsiniz.
- Tartışmalar herhangi bir sonuca bağlanmazlar: Sağlıklı bir ilişkide tartışmalar genelde anlaşma veya tavizler ile sonuca bağlanır. İlişkiyi sürdürmek devam eden bir süreçtir ve bu nedenle her şey hemen çözülmeyebilir. Ancak sonrasında konuya dair iyi hissetmeniz gerekir ve biraz ilerleme kaydetmiş hissedersiniz. Ancak devamlı olarak aynı problemler hakkında aynı şeyler konuşuyorsanız, hiç bir iyileşme olmuyorsa, bu durum sıkıntıya işaret eder.
Sağlıklı ilişki için ipuçları
Eğer kötü giden ilişkiye dair bazı işaretler sizde de varsa, çift danışmanlığı almak isteyebilirsiniz. Yardım almak başarısız olduğunuz anlamına gelmez. İyileşmek istediğiniz anlamına gelir.
Ancak bazen en iyi ilişkilerde bile biraz fazladan çaba gerekir. Aşağıda bu konuda bazı ipuçları var:
- Birbirinizin farklarını benimseyin: Bu zorlu olabilir ancak örneğin biriniz dışarıda gezmek isterken diğeriniz evde sakin bir vakit istiyorsa, buna saygı duymanız gerekir.
- Onun bakış açısını dikkate alın: Ona kendi bakış açınızı empoze etmeye çalışmak yerine onun kendi bakış açısının nasıl olduğunu merak edebilirsiniz.
- Problemleri takım olarak çözüm: Problemlerin üstesinden birlikte gelin, birbirinizi problemin bir parçası haline getirmeyin.
- İsteklerinizi anlatın, onun isteklerini dinleyin: Her zaman anlaşamayabilirsiniz ancak bunda sorun yoktur. İki farklı insansınız. Ancak gerekli tavizleri ikinizin de verebiliyor olması gerekir.
- Birlikte yeni bir şey deneyin: Eğer ilişkiniz bir yere gitmiyor gibi görünüyorsa, yeni şeyler deneyin. Bir yer değişimi bile bazen bakış açınızı değiştirebilir.
- Hedef ve hayallerinizden bahsedin: Böylece bağ kurabilirsiniz ve hala benzer umut ve değerleri paylaştığınızdan emin olabilirsiniz.
İlginizi çekebilir:
Kaynak: healthline