X

Cynefin Framework: Problemleri beş kategoriye ayırarak anlamlandırma ve çözme

Modern iş dünyasında ve günlük yaşamda karşılaştığımız problemler her geçen gün daha karmaşık hale geliyor. Bu karmaşıklığı yönetmek ve doğru kararlar almak için güçlü bir çerçeveye ihtiyaç duyuyoruz. İşte burada, Cynefin Framework devreye giriyor.

Bu çerçeve, problemlerin doğasını anlamamıza ve uygun çözümler geliştirmemize yardımcı olur. Peki, Cynefin Framework nedir ve nasıl kullanılır? Gelin, birlikte inceleyelim.

Cynefin Framework nedir?

Cynefin Framework, 1999 yılında Dave Snowden tarafından geliştirilmiş bir karar verme modelidir. Bu çerçeve, karmaşıklık teorisine dayanır ve karşılaşılan sorunları beş ana kategoriye ayırarak anlamlandırır. Her bir kategori, farklı bir problem türünü temsil eder ve bu problemlere yaklaşım şeklimizi belirler.

Cynefin Framework’ün 5 kategorisi

  • Basit (Clear)
  • Karmaşık (Complicated)
  • Karmaşık (Complex)
  • Kaotik (Chaotic)
  • Bozulmuş (Aporetic)

1. Basit (Clear)

Basit kategorisindeki problemler, açıkça tanımlanabilir ve çözümü bellidir. Bu tür problemlerde, doğru çözüm genellikle açık ve nettir. Yapılması gereken, iyi bilinen en iyi uygulamaları takip etmektir.

  • Özellikler: Açık neden-sonuç ilişkisi, kolay anlaşılır çözümler.
  • Yaklaşım: Sorunu anlamak, en iyi uygulamaları belirlemek ve uygulamak.

Örnek: Bir ürünü raftan almak ve kasada ödemek.

2. Karmaşık (Complicated)

Karmaşık kategorisindeki problemler, uzmanlık ve analiz gerektirir. Bu tür problemler, birden fazla doğru çözümün olabileceği ve uzman görüşünün önemli olduğu durumlardır.

  • Özellikler: Neden-sonuç ilişkisi anlaşılabilir ama karmaşıktır, uzmanlık gerektirir.
  • Yaklaşım: Uzman görüşleri almak, analiz etmek ve en uygun çözümü seçmek.

Örnek: Bir otomobil motorunun arızasını teşhis etmek ve onarmak.

3. Karmaşık (Complex)

Karmaşık kategorisindeki problemler, belirsizlik içerir ve neden-sonuç ilişkileri net değildir. Bu tür problemler, ortaya çıkan desenler ve geri bildirimler üzerinden anlaşılabilir.

  • Özellikler: Neden-sonuç ilişkileri belirsiz, öngörülemez dinamikler.
  • Yaklaşım: Deney ve geri bildirim döngüleri oluşturmak, adaptif stratejiler kullanmak.

Örnek: Yeni bir ürünün pazarda nasıl kabul göreceğini tahmin etmek.

4. Kaotik (Chaotic)

Kaotik kategorisindeki problemler, acil müdahale gerektirir ve neden-sonuç ilişkileri belirsizdir. Hızlı ve kararlı eylemlerle durumu kontrol altına almak esastır.

  • Özellikler: Ani ve belirsiz olaylar, acil müdahale gerektiren durumlar.
  • Yaklaşım: Hızlı hareket etmek, düzeni yeniden sağlamak için kriz yönetimi uygulamak.

Örnek: Bir doğal afet sırasında yardım ve kurtarma çalışmaları.

5. Bozulmuş (Aporetic)

Bozulmuş kategorisi, belirsiz ve bulanık durumları ifade eder. Bu tür durumlar, dört diğer kategorinin bir karışımı olabilir ve başlangıçta hangi kategoride oldukları net değildir.

  • Özellikler: Kategorize edilmesi zor, karmaşık ve belirsiz.
  • Yaklaşım: Durumu anlamaya çalışmak, yavaşça diğer kategorilere taşımak.

Örnek: Yeni bir teknolojinin toplumsal etkilerinin başlangıçta anlaşılamaması.

Cynefin Framework’ü nasıl kullanabiliriz?

Cynefin Framework’ü kullanmak için öncelikle problemin hangi kategoride olduğunu belirlemek gerekir. Bu belirleme, problemi doğru bir şekilde anlamak ve uygun stratejiyi geliştirmek için kritik öneme sahiptir. İşte adım adım nasıl kullanılabileceği:

  • Durumu değerlendirin: Problemi dikkatlice inceleyin ve hangi kategoride olduğunu belirleyin.
  • Kategoriye göre yaklaşım geliştirin: Her kategori için uygun stratejiyi uygulayın:

-Basit: En iyi uygulamaları belirleyin ve uygulayın.

-Karmaşık: Uzman görüşlerine başvurun ve analiz yapın.

-Karmaşık: Deney ve geri bildirim döngüleri oluşturun.

-Kaotik: Hızlı ve kararlı eylemlerle durumu kontrol altına alın.

-Bozulmuş: Durumu anlamaya çalışın ve diğer kategorilere taşımak için çalışın.

  • Sürekli Değerlendirme: Problemi sürekli olarak değerlendirin ve gerektiğinde stratejinizi güncelleyin.

Sonuç

Cynefin Framework, problemleri anlamlandırma ve çözme sürecinde güçlü bir araçtır. Bu çerçeve, karşılaştığımız karmaşık ve belirsiz durumları yönetmemize yardımcı olur. Doğru kullanıldığında, karar verme süreçlerimizi iyileştirir ve daha etkili çözümler üretmemizi sağlar.

Bu çerçeveyi iş hayatınızda ve günlük yaşamınızda kullanarak, karşılaştığınız sorunlara daha iyi çözümler bulabilir ve daha bilinçli kararlar alabilirsiniz.

Kaynak: wikipedia

İlginizi çekebilir: CLEAR hedefler: İş birlikçi, Sınırlı, Duygusal, Değerlendirilebilir ve Düzeltilebilir

Mustafa Direk: Merhaba, ben Mustafa. Şu anda İstanbul Üniversitesi Marka İletişimi bölümünde öğrenciyim. 10 yıllık eczane tecrübem sayesinde insanlarla iletişim kurma ve problem çözme becerilerimi geliştirdim. Ancak içimdeki merak, beni yeni alanlara yönlendirdi ve şu anda marka iletişimi alanında kendimi geliştiriyorum. Dijital içerik üretimi ve blog yazarlığı konusunda deneyimliyim ve içeriklerimle insanlara ilham vermeyi hedefliyorum. Kendini keşfetme ve farkındalık sürecine katkıda bulunacak yazılarımı takip edebilirsiniz. Bu yolculukta birlikte ilerlemek dileğiyle!

“Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması” için başvurular başladı

İnsanlığın varoluşundan bu yana kadınlar, toplumda pek çok ilham veren, güçlü roller üstlendi. Her ne kadar toplumsal cinsiyet eşitsizliği kadınların mücadelesini her dönemde zorlaştırmış olsa da; günümüzde kadınlar iş hayatından siyasete, eğitimden medyaya toplumun pek çok alanında yer almaya, seslerini duyurmaya ve görünürlüklerini güçlendirmeye devam ediyorlar. Artık başarılı kadın hikayelerinin pek çok örneği var; özellikle de girişimcilik sektöründe.



Kadınlar girişimcilik dünyasına isimlerini altın harflerle yazdırmaya ve pek çok farklı sektörde muhteşem izlere imza atmaya devam ettikçe, kadın girişimcilerin hikayelerini paylaşmalarına aracı olacak pek çok etkinlik ve yarışma düzenleniyor. Böylelikle hem kadınların girişimcilik konusunda daha aktif olmalarına hem de ilham verici hikayelerini diğer kadınlarla paylaşmalarına olanak sağlanıyor. Bu yarışmaların ilki ve en köklülerinden biri de Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması.

 “Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması, kadın girişimcilerin çevrelerinde yarattığı farka ve faydaya da odaklanırken, girişimcilikteki başarısını Türkiye’ye duyuran kadınların başka kadınlara katkı sağlama konusundaki motivasyonlarını da artıyor. Kadın girişimcileri ve kooperatifleri, büyük bir heyecanla gerçekleşen jüri değerlendirmesi sonucu belirlediğimiz birincilerden biri olması için Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’na başvurmaya davet ediyoruz.” – Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Sibel Kaya

Garanti BBVA, Ekonomist Dergisi ve KAGİDER iş birliğiyle: Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması

Türkiye’de, kadın girişimcilere yönelik çeşitli çalışmalar yürüten ilk özel banka olan Garanti BBVA, girişimcilik konusuna büyük önem veren, konuyu sayfalarına taşıyan Ekonomist Dergisi ve Türkiye’de kadın girişimciliği ve liderliğini geliştirmeyi hedefleyen sivil toplum örgütü KAGİDER’in iş birliğiyle 2006 yılından bu yana kesintisiz olarak gerçekleşen Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması” bu yıl 18. kez düzenleniyor.

Yarışmada başvurular, Türkiye’nin Kadın Girişimcisi, Türkiye’nin Teknolojide Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi, Türkiye’nin Yöresinde Sürdürülebilir Fark Yaratan Kadın Girişimcisi, Türkiye’nin Kadın Sosyal Etki Girişimcisi ve Türkiye’nin Kadın Kooperatifi olmak üzere 5 kategoride değerlendiriliyor.



Yarışmanın kazananları ise Şubat ayında yapılacak olan ödül töreni ile açıklanacak. “Türkiye’nin Kadın Girişimcisi” ödülünü alacak girişimci 250.000 TL, “Türkiye’nin Yöresinde Sürdürülebilir Fark Yaratan Kadın Girişimcisi”, “Türkiye’nin Teknolojide Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi”, “Türkiye’nin Kadın Sosyal Etki Girişimcisi” ve “Türkiye’nin Kadın Kooperatifi” kategorilerinin birincileri ise 200 biner TL’lik ödülün sahibi olacak.

“Kadın girişimciliğinin sürdürülebilir kalkınmaya olan etkisini görmek ve bu başarıları ödüllendirmek bizim için büyük bir mutluluk. Kadın girişimcilerin ekonomiye kazandırdığı değer, ülkemizin geleceği için büyük önem taşıyor. Yarışmaya katılacak tüm kadınlara başarılar diliyorum. Hep birlikte, kadınların gücünü daha da ileriye taşıyacağız.” – KAGİDER Yönetim Kurulu Başkanı Esra Bezircioğlu

2025 yılının kadın girişimcisi siz olabilirsiniz

Hikayenizle tüm kadınlara ilham olmak ve başarılarınızı tüm Türkiye’ye duyurmak istiyorsanız; 15 Kadım 2024 tarihine kadar www.garantibbvakadingirisimci.com adresindeki formu doldurarak yarışmaya başvurabilirsiniz.

“Türkiye’de kadının ekosisteme katkısını daha da artırmayı, girişimci kadınları cesaretlendirmeyi amaçladığımız bu yarışma önemli bir aşama kaydetti. 17 yılda 45 bin başvuru olmamız, yıllar içinde kategori sayısının bir iken geçen yıl itibarıyla beşe çıkması çok kıymetli. Ekonomist dergisi, Garanti BBVA ve KAGİDER olarak kadın girişimcilerimizi yarışmamıza davet ediyoruz.” –Ekonomist Dergisi Yayın Yönetmeni Talip Yılmaz



Orkid, “Sporla Güçlen” projesine verdiği destekle kız çocuklarının geleceğine ışık tutuyor

Bir kız çocuğu düşünün: Günün ilk ışıklarıyla birlikte koşuya çıkan, her sabah elinde topuyla antrenman yapan, büyük bir hevesle hem bedenini hem de zihnini beslemek için yıllarca gönül verdiği spor dalı uğruna çalışmaya devam eden ve uzun yıllar sonra gözlerinden ışıklar saçarak ilk kupasını milyonların önünde havaya kaldıran… Ne harika bir tablo, öyle değil mi?



Toplumun her köşesinde, binlerce kız çocuğu bu anı yaşamayı hak ediyor. Ancak, ne yazık ki birçoğu için spor; erişilmesi çok güç bir lüks, uzak bir hayal gibi kalıyor hayatları boyunca. Oysa spor, sağlığın, özgüvenin, azmin, başarının, kararlılığın, istikrarın temellerini atan, kız çocuklarının güçlü bireyler olarak yetişmesine katkı sağlayan en önemli araçlardan biri. Bu önemin farkında olan ve kız çocuklarını spor yoluyla güçlendirmek isteyen Orkid, Watsons iş birliği ile Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da yürüttüğü “Sporla Güçlen” projesine destek veriyor.

Geleceğe atılan adımlar: Kız çocukları, ‘sporla güçleniyor’

Türkiye’de kadınları ilk kez hijyenik pedle buluşturan P&G’nin kadın bakım markası Orkid, 45 yılı aşkın süredir dünyadaki tüm kadınların hayatını kolaylaştırmak, onları her alanda desteklemek için imza attığı çalışmalarına bir yenisini daha ekleyerek “Sporla Güçlen” projesiyle kız çocuklarının yanında oluyor.

Kız çocuklarına sporla yeni yollar açmayı ve kız çocuklarının geleceğini aydınlatmayı hedefleyen Orkid, yürüttüğü bu iş birliğiyle kız çocuklarının eğitim ve spor yaşamlarını desteklemeyi, onların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamayı amaçlıyor. Kız çocuklarının hayatta karşılaşacakları tüm zorluklar karşısında çok daha güçlü durmalarını sağlayan, onların bütüncül gelişimini desteklerken duygusal dayanıklılık kazanmalarına da zemin hazırlayan sporun gücü, yadsınamayacak kadar fazla. Öyle ki; Orkid’in, İpsos ile Türkiye genelinde gerçekleştirdiği araştırmaya göre; ergenlik döneminde spor yapan kadınların %77’si, sporun bugün oldukları kişi olmalarına yardımcı olduğunu belirtiyor. Dahası, yapılan bu araştırmaya göre; ergenlik döneminde spor yapan kızlar, istedikleri kişi olmalarına yardımcı olabilecek özgüven ve becerileri sporla kazanıyor.

Buna rağmen genç kızların neredeyse yarısının düzenli spor yapmadığı sonucuna ulaşan Orkid, TMOK ve Watsons iş birliği ile kız çocuklarının sporla güçlenmesi için onların yanında yer alıyor. Kız çocuklarının hem eğitimlerine hem de spora devam etmelerine yönelik gerekli spor malzemelerinin temin edilmesini destekleyen Sporla Güçlen projesi ile Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da bulunan okullardaki kız öğrenciler dönem boyunca badminton, basketbol ve voleybol dallarında eğitim alıyor.



Kadınların daha özgüvenli olmasını destekleyen ve spor ile olan bağlarını güçlendirmeye odaklanan bir marka olarak Orkid, hiçbir kız çocuğunun bu haklarından mahrum kalmaması için çalışıyor. Bu sayede geleceğin sağlıklı, özgüvenli, başarılı ve belki de milli sporcuları bugünden yetişmeye başlıyor. Gelecek nesillerin hayallerine ulaşmalarına yardımcı olmak için onların yanında olmaya ve onları cesaretlendirmeye devam eden Orkid, kız çocuklarına yeterli imkan sağlandıkça daha eşit ve aydınlık yarınların mümkün olduğuna inanıyor.

Kız çocuklarını genç yaşta sporla tanıştırarak onların kendi potansiyellerini keşfetmelerine olanak tanıyan bu projenin ve başta Orkid ile Watsons olmak üzere projenin tüm destekçilerinin ülkemize ve dünyaya ilham olması, kız çocuklarının ışıl ışıl bir geleceğe doğru çok daha emin adımlarla yürümesi hepimizin en büyük temennisi.

Güçlü kadınlar, güçlü yarınlar için, #SporlaGüçlen projesine destek veren Orkid ürünlerini Watsons’ta keşfetmek için tıklayın.

*Bu yazı Orkid katkılarıyla hazırlanmıştır.



İlgili Makale