X

Cynefin Framework: Problemleri beş kategoriye ayırarak anlamlandırma ve çözme

Modern iş dünyasında ve günlük yaşamda karşılaştığımız problemler her geçen gün daha karmaşık hale geliyor. Bu karmaşıklığı yönetmek ve doğru kararlar almak için güçlü bir çerçeveye ihtiyaç duyuyoruz. İşte burada, Cynefin Framework devreye giriyor.

Bu çerçeve, problemlerin doğasını anlamamıza ve uygun çözümler geliştirmemize yardımcı olur. Peki, Cynefin Framework nedir ve nasıl kullanılır? Gelin, birlikte inceleyelim.

Cynefin Framework nedir?

Cynefin Framework, 1999 yılında Dave Snowden tarafından geliştirilmiş bir karar verme modelidir. Bu çerçeve, karmaşıklık teorisine dayanır ve karşılaşılan sorunları beş ana kategoriye ayırarak anlamlandırır. Her bir kategori, farklı bir problem türünü temsil eder ve bu problemlere yaklaşım şeklimizi belirler.

Cynefin Framework’ün 5 kategorisi

  • Basit (Clear)
  • Karmaşık (Complicated)
  • Karmaşık (Complex)
  • Kaotik (Chaotic)
  • Bozulmuş (Aporetic)

1. Basit (Clear)

Basit kategorisindeki problemler, açıkça tanımlanabilir ve çözümü bellidir. Bu tür problemlerde, doğru çözüm genellikle açık ve nettir. Yapılması gereken, iyi bilinen en iyi uygulamaları takip etmektir.

  • Özellikler: Açık neden-sonuç ilişkisi, kolay anlaşılır çözümler.
  • Yaklaşım: Sorunu anlamak, en iyi uygulamaları belirlemek ve uygulamak.

Örnek: Bir ürünü raftan almak ve kasada ödemek.

2. Karmaşık (Complicated)

Karmaşık kategorisindeki problemler, uzmanlık ve analiz gerektirir. Bu tür problemler, birden fazla doğru çözümün olabileceği ve uzman görüşünün önemli olduğu durumlardır.

  • Özellikler: Neden-sonuç ilişkisi anlaşılabilir ama karmaşıktır, uzmanlık gerektirir.
  • Yaklaşım: Uzman görüşleri almak, analiz etmek ve en uygun çözümü seçmek.

Örnek: Bir otomobil motorunun arızasını teşhis etmek ve onarmak.

3. Karmaşık (Complex)

Karmaşık kategorisindeki problemler, belirsizlik içerir ve neden-sonuç ilişkileri net değildir. Bu tür problemler, ortaya çıkan desenler ve geri bildirimler üzerinden anlaşılabilir.

  • Özellikler: Neden-sonuç ilişkileri belirsiz, öngörülemez dinamikler.
  • Yaklaşım: Deney ve geri bildirim döngüleri oluşturmak, adaptif stratejiler kullanmak.

Örnek: Yeni bir ürünün pazarda nasıl kabul göreceğini tahmin etmek.

4. Kaotik (Chaotic)

Kaotik kategorisindeki problemler, acil müdahale gerektirir ve neden-sonuç ilişkileri belirsizdir. Hızlı ve kararlı eylemlerle durumu kontrol altına almak esastır.

  • Özellikler: Ani ve belirsiz olaylar, acil müdahale gerektiren durumlar.
  • Yaklaşım: Hızlı hareket etmek, düzeni yeniden sağlamak için kriz yönetimi uygulamak.

Örnek: Bir doğal afet sırasında yardım ve kurtarma çalışmaları.

5. Bozulmuş (Aporetic)

Bozulmuş kategorisi, belirsiz ve bulanık durumları ifade eder. Bu tür durumlar, dört diğer kategorinin bir karışımı olabilir ve başlangıçta hangi kategoride oldukları net değildir.

  • Özellikler: Kategorize edilmesi zor, karmaşık ve belirsiz.
  • Yaklaşım: Durumu anlamaya çalışmak, yavaşça diğer kategorilere taşımak.

Örnek: Yeni bir teknolojinin toplumsal etkilerinin başlangıçta anlaşılamaması.

Cynefin Framework’ü nasıl kullanabiliriz?

Cynefin Framework’ü kullanmak için öncelikle problemin hangi kategoride olduğunu belirlemek gerekir. Bu belirleme, problemi doğru bir şekilde anlamak ve uygun stratejiyi geliştirmek için kritik öneme sahiptir. İşte adım adım nasıl kullanılabileceği:

  • Durumu değerlendirin: Problemi dikkatlice inceleyin ve hangi kategoride olduğunu belirleyin.
  • Kategoriye göre yaklaşım geliştirin: Her kategori için uygun stratejiyi uygulayın:

-Basit: En iyi uygulamaları belirleyin ve uygulayın.

-Karmaşık: Uzman görüşlerine başvurun ve analiz yapın.

-Karmaşık: Deney ve geri bildirim döngüleri oluşturun.

-Kaotik: Hızlı ve kararlı eylemlerle durumu kontrol altına alın.

-Bozulmuş: Durumu anlamaya çalışın ve diğer kategorilere taşımak için çalışın.

  • Sürekli Değerlendirme: Problemi sürekli olarak değerlendirin ve gerektiğinde stratejinizi güncelleyin.

Sonuç

Cynefin Framework, problemleri anlamlandırma ve çözme sürecinde güçlü bir araçtır. Bu çerçeve, karşılaştığımız karmaşık ve belirsiz durumları yönetmemize yardımcı olur. Doğru kullanıldığında, karar verme süreçlerimizi iyileştirir ve daha etkili çözümler üretmemizi sağlar.

Bu çerçeveyi iş hayatınızda ve günlük yaşamınızda kullanarak, karşılaştığınız sorunlara daha iyi çözümler bulabilir ve daha bilinçli kararlar alabilirsiniz.

Kaynak: wikipedia

İlginizi çekebilir: CLEAR hedefler: İş birlikçi, Sınırlı, Duygusal, Değerlendirilebilir ve Düzeltilebilir

Mustafa Direk: Merhaba, ben Mustafa. Şu anda İstanbul Üniversitesi Marka İletişimi bölümünde öğrenciyim. 10 yıllık eczane tecrübem sayesinde insanlarla iletişim kurma ve problem çözme becerilerimi geliştirdim. Ancak içimdeki merak, beni yeni alanlara yönlendirdi ve şu anda marka iletişimi alanında kendimi geliştiriyorum. Dijital içerik üretimi ve blog yazarlığı konusunda deneyimliyim ve içeriklerimle insanlara ilham vermeyi hedefliyorum. Kendini keşfetme ve farkındalık sürecine katkıda bulunacak yazılarımı takip edebilirsiniz. Bu yolculukta birlikte ilerlemek dileğiyle!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale