Stres, günümüz dünyasının ayrılmaz bir parçası. Dünya üzerindeki hemen hemen her insan yüksek veya düşük seviyede stres yaşıyor. Çağımızın hızlı temposu, zaman sıkıntısı, ekonomik şartlar, dünya gündemindeki olumsuz haberler, ikili ilişkilerimizdeki sorunlar, gelecek kaygısı ve daha nice sebep, stresle iç içe olmamıza neden oluyor. Ve stres, yalnızca zihinsel ve duygusal iyi oluşumuza zarar vermekle kalmıyor fiziksel açıdan da pek çok olumsuz etki yaratıyor. Bu etkilerden biri de yüzdeki değişimler. ‘Cortisol face’ olarak son zamanlarda sık sık karşımıza çıkan bu etki, uzun süreli yüksek kortizol seviyelerine bağlı olarak yüzde meydana gelen fiziksel değişiklikleri ifade ediyor.
Cortisol face neden olur, belirtileri nelerdir?
Kortizol, böbreküstü bezleri tarafından üretilen ve vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olan bir hormon. Normal şartlarda stresli durumlarda vücutta daha fazla salgılanır, ancak sürekli stres altındaki kişilerde kortizol seviyesi hep yüksekte kalır ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Yüzde meydana gelen gözle görülür değişiklikler de bu sorunlardan biridir. Kortizol yüzü:
- Yüzde şişlik,
- Akne, kızarıklık, ciltte yağlanma,
- Cilt hassasiyeti,
- Sedef hastalığı, egzama ve gül hastalığı
- Erken yaşlanma ve kırışıklıklar
- Yüzde yağ birikimi,
- Cilt incelmesi,
- Yuvarlak ve dolgun görünümlü surat,
- Yüzde renk değişiklikleri, solgunluk veya kahverengi lekeler şeklinde kendini gösterebilir.
Nedeni ise vücudun stresle başa çıkmak için ürettiği hormon olan ‘kortizol’dür. Kısa vadede ve optimum düzeyde salgılandığında vücudu tehlikelere karşı hazırlayan kortizol, aşırı miktarda üretildiğinde yüz şeklinin bozulmasına neden olabilir. Yüksek kortizol seviyeleri, vücutta su ve tuz tutulmasına yol açtığı için yüzde şişkinlik oluşumuna yol açabilir ve bu da özellikle yanakların ve çene hattının şişmesine neden olabilir. Kortizol, yağ üretimini artırdığı için yüzde başta kızarıklık ve akne olmak üzere çeşitli cilt sorunlarının oluşmasına da zemin hazırlar.
Kortizolün kan akışını ve cilt pigmentasyonunu bozma etkisi nedeniyle de yüzde gözle görülür lekelenmeler ve renk eşitsizlikleri ortaya çıkabilir. Tüm bunlar cortisol face veya halk arasında aydede yüzü olarak da bilinen şiş yüz görünümüne neden olabilir. Peki, bu durumda ne yapılabilir?
Kortizol seviyesini düşürmenin yolları
Kortizol hormonunun neden olduğu yüzdeki bu değişimler için yapılması gereken vücuttaki kortizolü dengelemek, yani stres seviyelerini azaltmak. Bilimsel araştırmalara göre bunun yapmanın birkaç yolu var ve temelde doğru beslenmekten, düzenli hareketten, kaliteli uykudan ve rahatlatıcı tekniklerden geçiyor. İşte yapabilecekleriniz:
- Kafein merkezi sinir sistemini uyararak kan basıncını ve kalp atış hızını artırır. Bu da kortizol salınımını tetikler. Bu nedenle kafein alımını azaltın.
- Meditasyon, egzersiz ve güneş ışığına maruz kalma gibi pratikler, kortizolü baskılayabilen ve iyi hissettiren hormon olan serotonini artırır. Çalışmalar, düzenli fiziksel aktivitenin kortizol seviyelerini düşürebileceğini ve serotonin üretimini artırarak ruh halini iyileştirebileceğini gösteriyor. Hareketi, günlük rutinlerinize mutlaka ekleyin ve mümkünse açık havada hareket edin.
- Omega-3 yağ asitleri açısından zengin sağlıklı bir diyet sürdürün. Yağlı balıklarda (somon, uskumru, sardalya, alabalık) ve bitki bazlı kaynaklarda (keten tohumu, chia tohumu, ceviz, yosun) bulunan Omega-3’ler güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve vücudun stres tepkisini düzenlemeye ve kortizol seviyelerini dengelemeye yardımcı olur. Ayrıca beyin sağlığını da destekler.
- Kaliteli ve yeterli uyuyun. Yetersiz ve kalitesiz uyku, vücudun bütüncül işleyişini bozmanın yanı sıra yüksek miktarda kortizol salgılanmasına neden olur. En az 7 saat uyumaya özen gösterin ve kaliteli bir gece uykusu için gerekli düzenlemeleri yapın.
- Yoga ve derin nefes egzersizleri gibi farkındalık uygulamaları, kortizol seviyelerini önemli ölçüde azaltabilir. Araştırmalar, farkındalık temelli stres azaltma (MBSR) tekniklerinin daha düşük kortizol ve gelişmiş stres direncine zemin hazırlayabileceğine dikkat çekiyor.
- Susuz kalma, kortizol seviyelerini yükseltebilir. Gün boyunca yeterli su içmek, susuzluğunuzu gidermeye ve genel sağlığınızı desteklemeye yardımcı olabilir. Çalışmalar, hafif susuz kalmanın bile kortizol üretimini artırabileceğini gösteriyor.
- Güçlü sosyal destek ağları strese karşı tampon görevi görebilir ve kortizol seviyelerini azaltabilir. Olumlu sosyal etkileşimlerde bulunmak ve bir destek sistemi oluşturmak, stresin etkilerini hafifletmeye yardımcı olduğundan, sosyalleşmeye ve sevdiklerinizle kaliteli zaman geçirmeye özen gösterin.
Kortizol seviyelerini anlayarak ve yöneterek hem cilt sağlığınızı hem de genel refahınızı daha iyi koruyabilirsiniz. Stresin hem yüzünüzde hem de genel olarak bedeninizdeki ve zihninizdeki etkisini azaltmak için kortizol seviyelerini düşürmeye yardımcı olan bu pratikleri günlük rutinlerinize eklemenizde fayda var.
Kaynak: hipandhealthy
İlginizi çekebilir: Kortizol düzeylerini düşüren 7 gıda