Çocukluk çağında deneyimlediklerimizin hayatımız üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bazı çocukluk deneyimleri travmatik olaylardan oluşmaktadır. Travma Eski Yunanca’da yara manasına gelir. Çocukluk çağı travma yaşantıları; 18 yaşına ulaşmamış çocukların fiziksel sağlığını, can güvenliğini, bedensel gelişimini, ruh sağlığını olumsuz bir biçimde etkileyen fiziksel, duygusal, cinsel istismar, ihmal ve diğer sömürü biçimleriyle şekil alan olumsuz içerikteki davranışlar ve yaşam olaylarıdır (WHO, 2006, Akt. Doğruer, 2019). Çocuğun bakımından ve yetiştirilmesinden sorumlu olan anne, baba, bakıcı ya da diğer bir erişkinin çocuğun gelişimsel sürecini sekteye uğrattığı tüm eylem ya da eylemsizlikler bu olgunun tanımı dahilindedir (Tıraşcı ve Gören, 2007, Akt. Doğruer, 2019).
Çocukluk çağında yaşanan ve sürekliliği devam eden travma, çocuğun kişiliğinde büyük etki uyandırmaktadır (Kurtuldu, 2019). Çocukluk çağında travmatik olaylar deneyimlemiş kişiler, büyüdüklerinde başlarına gelenler için kimi zaman kendi çocuk hallerini suçlayabilirler. Bu durum çocuğun kendini travmatik olaylara maruz bırakan anne ya da babalarıyla aşırı bir şekilde özdeşleşmesi sonucu ortaya çıkabilir.
Küçük bir çocuğun yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesi anne, babalarına bağlıdır. Çocuk tehlikeli bir ortamda yetiştiğini yadsıyarak kendini koruma altına alır. Ve kimi zaman kendini istismar eden anne ya da babasıyla özdeşleşerek başına gelen istismar için kendini suçlar (Schwartz, 2020). Çocuk büyüdüğü zaman bu kendini suçlama haline, utanç ve endişe gibi duygular eşlik edebilir. Araştırmalara göre çocukluk çağı travmalarına sahip olan çocukların depresyon veya kaygı bozuklukları yaşama oranı yüksektir (Heim ve Nemeroff, 2001). Yine çocukken travmatik olaylar yaşamış olan çocuk büyüdüğünde onu sürekli eleştiren bir iç sese sahip olabilir. O iç ses, çocuğu istismar eden anne ya da babaya ait seslerdir.
Diyelim 30 yaşındasınız ve çok uzun süredir çocukluk travmanızın etkileriyle yaşıyorsunuz. Aklınızda hep istediğiniz gibi yaşamadığınız çocukluğunuz var. Çocukluk yaranız her an kanamaya hazır, hafif kabuk bağlamış şekilde içinizde duruyor. Bu durum tüm ilişkilerinizi etkiliyor. Sürekli çocukluk travmanızı hatırlıyor ve sürekli ondan bahsediyorsunuz. Elbette ki yaşadığımız kötü olaylar hakkındaki duygularımızı ifade edelim, onları bastırmayalım. Ancak yaşadığımız travmatik olaylardan sürekli olarak bahsetmek bizi o olayların içinde tutar. Bir türlü şu ana, içinde bulunduğumuz yıla dönemeyiz. Artık şifayı seçin.
Bir psikoloğa danışarak onun gözetimi altında çocukluk travmanıza ait utanç, öfke, korku ve üzüntü gibi duygularınızı sağlıklı bir şekilde ifade ederek sisteminizden çıkartın. Kendimize öz-şefkat uygulamamız da yaralı taraflarımızın şifalanmasında yardımcı olabilir. Bir yetişkin olarak içinizdeki acı çeken çocuğa şimdi siz anne, babalık yapmalısınız.
Bu arada psikoloji hakkında yazılar okumanın farkındalık yaratabileceğini, ancak problemlerinizin asıl çözümü için bir psikoloğa ya da psikiyatriste danışmanız gerektiğini hatırlatmakta fayda var. Size geçmiş zaman travmalarınızla yüzleşecek cesaret ve onları iyileştirecek şifa diliyorum.
Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail.com adresine yazabilirsiniz. Hayatı güzelleştirmeyle ilgili psikoloji egzersizlerini ise @ranakutvan Instagram hesabımdanrsolaker@gmail.com paylaşıyorum.
Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.
Kaynaklar:
Doğruer, N. (2019) Çocukluk Çağı Travma Yaşantılarına Sahip Yetişkinlerde Psikolojik Dayanıklılık Ve Affetme. Yüksek Lisans Tezi. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı.
Heim, C. ve Nemeroff, C. (2001). The role of childhood trauma in the neurobiology of mood and anxiety disorders: preclinical and clinical studies, Biological psychiatry, 49(12), s.1023-1039
Kurtuldu, B. (2019). Beliren Yetişkinlikteki Kadınlarda Çocukluk Çağı Travmalarının Romantik İlişkilerle İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Schwartz, A. (2020). Self-Compassion and Childhood Trauma Recovery. https://drarielleschwartz.com/self-compassion-and-childhood-trauma-recovery-dr-arielle-schwartz/#.XtpTh4FRWf3
Tıraşçı, Y. ve Gören, S. (2007). Çocuk İstismarı ve İhmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74.
World Health Organization(2006). Preventing Child Maltreatment: a Guide to Taking Action and Generating Evidence, Geneva, 14-89.
İlginizi çekebilir: Büyük buluşma: İçinizdeki çocuğu ve ergeni, yetişkin halinizle birleştirin