X

Çocukların toplumsal travma ile başa çıkmasına nasıl yardımcı olabiliriz?

Son zamanlarda yaşanan olaylar hepimizi derinden etkiliyor. İsyan ediyoruz, kızıyoruz, inanamıyoruz ve artık bitsin istiyoruz. Öncelikle bütün bu yaşananlar biz yetişkinler için bile baş etmesi oldukça zor bir durumken, çocuklara bu konuyla ilgili ne diyeceğinizi şaşırabilirsiniz. Maalesef bunları çocuklara anlatmanın bir yolunu bulmalıyız. Çünkü bu tür olaylar, çocuklarda; “Dünya tehlikeli bir yerdir” veya “Kimseye güvenemem” gibi düşünce temellerinin atılmasına sebep olur. Bu yazıda, yaşanan beklenmedik patlama, terör olayları veya benzeri tehlikeli durumlarda çocuklarınıza ne kadar ve ne gibi bilgiler verebileceğinize, nasıl davranabileceğinize değineceğim:

Artık çocuklar için yararlı bilgilere ulaşmak kadar gereksiz veya zararlı bilgilere de ulaşmak oldukça kolay. Çocuklar, siz aile içinde haberleri izlememesine dikkat etseniz dahi okulda, radyoda, parkta veya yetişkinler konuşurken konuyla ilgili bilgi edinebiliyorlar. Bu yüzden, etraftan kirli bilgi edineceğine, sizden güvenli ve yeterli bilgiyi alması daha sağlıklı olacaktır. Her ne kadar zor olsa da konuyu konuşmaktan, hatta bazı durumlarda konuyu ondan önce açmaktan kaçınmayın.

Çocuğunuzla zor konular hakkında konuşmaktan hatta konuyu ondan önce açmaktan korkmayın.

Neyi ne kadar anlatacağınıza karar verirken çocukların gelişim evrelerini bilmek çok önemlidir. Ayrıca çocuğunuzu en iyi tanıyan kişi siz olduğunuz için hem çocuğunuzun bireysel özelliklerini hem de gelişim evresini dikkate alarak konuşmalısınız. Örneğin; ilkokul çağındaki çocuğunuzla konuşurken soyut kavramlardan kaçının. Basit ve anlaşılır cümleler kurun. İlkokul çağındaki çocuğunuz patlamayı, sesini de duyarak deneyimlediyse, açıklama yaparken; “Büyük bir patlama oldu. Patlamadan dolayı çok yüksek ses çıktı. İnsanlar zarar gördü” diyebilirsiniz. Daha fazla soru sorarsa, sorduğu kadar cevap verin. Ekstra bilgi ile kafasının karışmasına izin vermeyin. Bununla birlikte, yüksek sesten kendinizin de korktuğunuzu söyleyerek, korkmasının normal olduğu mesajını vermeniz önemlidir. Böylece çocuğunuz yalnız olmadığını hisseder.

Bazen çocuklar, cevaplarını bilmediğiniz sorular sorabilirler. Cevaplarını bilmediğiniz sorulara bildiğiniz yerden cevap vermeye çalışarak farklı kaygı kanalları açmasına fırsat vermeyin. Sorunun cevabını bilmiyorsanız, bilmediğinizi söyleyebilirsiniz. Konuşmanızın sonunda “Biz seni korumak için her şeyi yapıyoruz.” gibi güvende hissedebileceği bir cümle söyleyebilirsiniz.

Çocuklar, yetişkinlerin duygularını hissederler

Olayla ilgili konuşurken rahatlatıcı bir ses tonunun kullanılması, ebeveynin sakin kalması; çocuğa, kendisinin de sakin olabileceğini gösterir. Birçok ebeveyn tarafından gözden kaçırılan bir nokta da, yetişkinlerin ruh sağlığının ne kadar önemli olduğudur. Çocuklar, yetişkinlerin duygularını hissederler. Bu yüzden kendinizi de korumanız önemlidir. Eğer çok etkilendiğinizi fark ediyorsanız, yardım almaktan kaçınmayın.

İlgili yazı: Toplumsal travmaların üzerimizdeki etkilerini serbest bırakabilme, sakin kalabilme

Toplumsal bir travmada etkilendiğiniz noktada, psikolojik destek almaktan çekinmeyin.

Ayrıca unutmamak gerekir ki, çocuklar yetişkinler gibi kendilerini sözel olarak ifade edemeyebilirler. Bu yüzden bazen deşifre etmek yetişkinlerin işidir. Yetişkinler duygu ve düşüncelerini sözel olarak yansıtma becerilerine sahiptir. Fakat çocuklarda korku, endişe ve üzüntü gibi duygular; aşırı hareketlilik, içe kapanma, dikkatsizlik gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bu duygular oyunlarına, resimlerine de yansıyabilir. Çocuklarınızın konuyla ilgili duygularını ifade etmelerine izin verin. Çocuğunuza nasıl hissettiğini sorun. Örneğin; “Korkacak bir şey yok” demek yerine “Korkmanı anlayabiliyorum” diyebilirsiniz. Maalesef, korkuyu dile getirmeyince korku yok olmuyor, konu kapanınca var olmadığı anlamına gelmiyor.

Bu dönemlerde çocuklar, ebeveynlerine normalden daha fazla “yapışık” olabilir. Bunun bir sakıncası yok. O da baş etmeyi öğreniyor. Onunla daha fazla zaman geçirip oyun oynayabilirsiniz. Sarılarak karşılık verebilirsiniz. Çünkü çocuklar güçlü olmak zorunda değildir, güvende hissetmeye ihtiyaçları vardır. İlk önce güvenli alanda duygularıyla baş etmeyi, sizinle birlikte sakinleşmeyi öğrenip daha sonra kendi kendini sakinleştirmeyi öğrenecektir.

Bir başka önemli nokta ise, günlük aktivitelerinizi normalde her nasıl ise o şekilde devam ettirmenizdir. Günlük rutininizin eskisi gibi devam etmesi, çocuklara “Her şey eskisi gibi”  mesajını verir ve çocukların güvende hissetmelerine yardımcı olur.

Olaydan dolayı zarar gören insanlara destek olmak için oyuncak veya kıyafet yardımı yapmak da çocuğunuzun farkındalığını arttırmak, sosyal bilincini kuvvetlendirmek için önemli bir adım olacaktır. Evde ilk yardım çantası hazırlamak, acil durumlarda yapılması gerekenleri konuşmak, aile bireylerinin telefon numarasını öğrenmek de çocuğunuzun kendisini donanımlı hissetmesine dolayısıyla güvende hissetmesine yardımcı olur.  

Yazıyı sonlandırırken en önemli nokta olarak belirtmem gerekir ki; ebeveyn-çocuk ilişkisinde güvenli bağlanma olduğunda, aile içinde iletişim kuvvetli olduğunda ve duygular dile getirildiğinde çocuğun travma ile baş etme becerisi de artar. Bunun için travmanın gelmesini beklemeye gerek yok. Üzücü olaylar hayatın bir parçası olduğu sürece, çocuğunuzun travmayla başa çıkmasına yardımcı olmak için onunla güvenli bağlanma temelinde ilişki kurmaya özen gösterebilirsiniz.

Destek

Son yaşanan patlamadan dolaylı veya direkt olarak etkilenen ve bununla başa çıkmakta zorlanan çocuk, ergen ve yetişkinler için bu konuda gönüllü terapi desteği veren EMDR Derneği’ne (Travma İyileştirme Grubu) ulaşabilirsiniz.

Uzm. Klinik Psikolog Berfin Bozkurt: Berfin Bozkurt, Fransa Strasbourg Üniversitesi’nde Psikoloji eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye’de Klinik Psikoloji dalında yüksek lisans derecesi almıştır. Fide Danışmanlık Merkezi’nde çocuk, genç ve yetişkinlerle psikoterapi yapmaktadır. Fransa’da travma konusu üzerine yaptığı doktora eğitimini İstanbul’dan yürüterek devam etmektedir. Ayrıca okullara danışmanlık kapsamında eğitim ve seminerler vermektedir. Terapi çalışmalarında bilişsel davranışçı terapi, EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), oyun terapisi kullanmaktadır. berfinbozkurt@gmail.com

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale