Çocukları aşağılamak ve utandırmak psikolojilerini olumsuz etkiliyor

“Karşısındakine fiziksel ya da duygusal anlamda şiddet gösteren birini görseniz ne düşünürsünüz?” diye sorsak, eminim çoğu kişi şiddetle karşılaşan, aşağılanan taraf için üzüleceğini söyleyecektir. Oysa günlük hayatımızda sıkça karşımıza çıkan bu tip bir mizansen, pek çok kişi tarafından ebeveynlik ya da yaşça büyüklüğün verdiği bir hak olarak görülüp es geçiliyor.

Evet, çocuklara karşı duygusal şiddet göstermek, onları aşağılamak ya da kalabalık içinde utandırmaktan bahsediyoruz. Duygusal şiddete örnek olarak; çocuğu başkalarının önünde aşağılama, hatalarını yüzüne vurarak kalabalık ortamlarda dile getirme, çocukla alay etme, ani duygu değişimleriyle çocuğa tutarsız ve gereğinden sert çıkışma gibi davranışları gösterebiliriz.

Annelik zor, peki ya çocukluk?

Ebeveynliğin güçlüğü ve anne olmanın kutsallığı, inanç sistemleri başta olmak üzere tüm öğretilerde karşımıza çıkarken, kimse çocuk olmanın zorluğundan ya da çocuklara hak ettikleri saygıyı göstermemenin kişiliklerinde oluşturacağı yaralardan bahsetmiyor. Örneğin, hataları başkalarının önündeyken yüzüne vurulan bir çocuk saldırgan davranışlar gösterebilir ya da aksine, ileride içine kapanık ve özgüvensiz bir yetişkin olabilir.

Gerçek şu ki, çocuklar kendilerine saygı duyulup duyulmadığını, henüz saygı sözcüğünün anlamını bilmeden önce anlamaya başlarlar. Saygılı bir ortamda yetişmeyen bir çocuğun ebeveynlerine saygı göstermesi zor, kendi çocuklarını farklı yetiştirmesi ise neredeyse imkansızdır.

Nesilden nesile aktarılan davranış bozuklukları

Çocukken aşağılanan ve utandırılan bireylerin sevgisiz, istenmediklerini düşünen ve kaygı dolu gençler olma olasılıkları yüksektir. Güven, anlayış, kabul gibi hislerden yoksun büyüyen çocuklar her ne kadar ebeveynlerinin hatalarını tekrar etmek istemeseler de, “sen zaten yapamazsın”, “bu yüzden seni kimse çağırmayacak” gibi cümleler bilinçaltlarına kazınmış olabilir. Dolayısıyla bu kişilerin de kendi çocuklarına aynı olumsuz şekilde yaklaşması, bu davranış bozukluğunun nesilden nesile aktarılması anlamına gelebilir.

Saygısız çocukları incelerken, önce ebeveynlere bakıp onları değerlendirmek gerekir. Evdeki bireylerin birbirine saygı çerçevesinde yaklaştığı, yıkıcı eleştirilerden uzak bir ev ortamı oluşturmak, çocukların sağlıklı yetişmesi için ilk adım olmalıdır.

Kaynak:

Psychology Today