Çocuklarda ekran zamanı yönetimi nasıl yapılabilir?

Günümüzde çocukların ekran başında geçirdiği zaman giderek artıyor. Hızla gelişen teknoloji, pandemi zamanı dijital dünyaya taşınan eğitim, ödevlerin internet üzerinden araştırma gerektirmesi, ilgi çekici sanal oyunlar, sosyal medya kullanım yaşının giderek düşmesi, kolay erişilebilir tablet, telefon, televizyon gibi elektronik aletler ve daha nice sebep çocukların ekranlara bağımlı hale gelmesine zemin hazırlıyor. Ve ne yazık ki bu bağımlılık, pek çok olumsuzluğu da beraberinde getiriyor.

Ekran ışığının melatonin üretimini azaltması nedeniyle uyku kalitesinin düşmesi ve uykuya dalmanın zorlaşması, göz sağlığı sorunları, hareketsiz kalma sonucunda obezite riski, hep aynı pozisyonda bir şeyler izlemekten kasılan kaslar, sosyal izolasyon, dikkat eksikliği, zayıflayan sosyal beceriler, düşen akademik performans ve dengeleri bozulmaya başlayan aile dinamikleri… Hemen hemen hepsinin nedeni, çocukların ekranlara olan ilgisi.

Dozunda kullanıldığında elbette ki eğitimden kültüre yaşamın pek çok alanına katkı sağlıyor olsa da günümüzde çocukların aşırı derecede ekranlara maruz kalması, hem sağlıklarının bozulmasına hem de yaşamın farklı alanlarında (aile, okul, sosyal çevre) olumsuz durumlarla karşılaşmalarına neden olabiliyor. Dolayısıyla her şeyin olduğu gibi ekranların da fazlası zarar.

Ancak, anne-babalara da hak vermek gerek; bazen bir çocuğun elinden tabletini almak, çok güçlü bir mücadeleye dönebiliyor ve ebeveynler de sonunda pes etmek zorunda kalabiliyor. Bu nedenle birtakım stratejiler geliştirmek etkili olabilir.

Aile içi kurallarınızı belirleyin

Ekran zamanı kurallarını net bir şekilde belirlemek ve bunları tutarlı bir şekilde uygulamak çok önemli. Yemek saatleri, yatmadan önceki süreç ve aile etkinlikleri sırasında ekran kullanımını sınırlamak, bu kurallara örnek olabilir. Kuralların etkili olabilmesi için her zaman tutarlı bir şekilde uygulanması gerektiğini de unutmayın. Tutarlılık, çocukların bu kuralları içselleştirmesine yardımcı olur.

İlginizi çekebilir: ‘Overstimulation’: Çocuğunuzun huzursuzluğunun altında aşırı uyarılma yatıyor olabilir

Doğru örnek olun

Çocukların görerek öğrendiğini unutmayın. Eğer çocuklarınızın ekranlardan uzaklaşmasını istiyorsanız siz de ekranlardan uzaklaşmalısınız. Aile yemeklerinde, boş kaldığınız her anda veya çocuğunuzla ilgilendiğiniz zamanlarda elinizde sürekli tablet, telefon veya bilgisayar olursa onlara ekran konusunda sınırlama getirmeniz pek kolay olmayacaktır…

İnternet bağlantısı olan cihazlarınızın ayarlarını yapın

Piyasada birçok ebeveyn kontrol uygulaması bulunuyor. İnternet paketinizi sağlayan şirketin de benzer uygulamaları olabilir. Bu uygulamalar, çocukların ekran kullanım sürelerinde hangi uygulamada ne kadar zaman geçirdiklerini takip etmenin yanı sıra uygunsuz içeriklere erişimlerini de engelliyor. Dolayısıyla çocuklarınızın ekran maruziyetini bu sayede daha verimli hale getirebilirsiniz.

Ekran dışı aktivitelere teşvik edin

Çocuklarınızı ekrandan uzaklaştırmak için, onların zamanını iyi geçirmelerini sağlayacak alternatif etkinlikler sunun. Doğada birlikte zaman geçirebilir, evde kutu oyunları oynayabilir, sanat etkinliği yapabilir, enstrüman çalabilir veya beraber kitap okuyabilirsiniz.

Çocukların ekran zamanını yönetmek, çağımızın en kritik ebeveynlik görevlerinden biri olabilir… Birkaç basit ama etkili adımı uygulayarak, bu süreci kolaylaştırabilir ve çocuklarınızın sağlıklı gelişimini destekleyebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Sakin çocuk yetiştirme rehberi: Ebeveynlere yol gösterecek ipuçları