Çocuklar ekran karşısında kaç yaşında ne kadar zaman geçirmeli?

Ebeveyn olmadan önce herkesin, gelecekteki çocuğuyla ilgili aşırı ahlakçı tutumları bulunur. Örneğin; televizyon, Ipad ya da benzeri ekran zamanını yok etmek bunlar arasında gösterilebilir. Günümüzde bazı insanlar, çocuklarının rahat durmaları için akşam yemeğinde ellerine Ipad, telefon gibi aletler vermeleri eleştirilmektedir.

Amerikan Pediatri Derneği’nin 2011 yılında bir açıklamada, 2 yaşından küçük çocukların televizyon izlememeleri gerektiğini, 2 yaşından 5 yaşına kadar olan çocuklarda da ekran süresinin günde 1 saatle sınırlandırılması gerektiğini dile getiriyor. ‘Çocuklar ve Ergenlerde Dijital Medya Teknik Raporu’nun yazarı Dr. Yolanda Reid Chassiakos, 6 yaşından büyükler için ekran süresini şu sözlerle açıklıyor: ‘Çocuklar için temel alınması gereken zamanlar; okul, ev ödevi, sosyal ilişkiler ve uyku (çocuklarda 8-12 saat arası olmalıdır). Bu sürenin dışında kalan zamanlar ekran süresi olabilir’. Amerikan Pediatri Derneği, özellikle 6 yaşından büyük çocuklar için online ödev yapma süresini, ekran süresi olarak tanımlamıyor. 

Eğer ebeveyn değilseniz bu size oldukça kolay görünecektir; fakat gerçekte çocukları ekranlardan uzak tutmak giderek gerçekçi olmayan bir duruma dönüşmektedir. Bu durumu Amerikan Pediatri Derneği de fark etmiş olacak ki, geçtiğimiz günlerde bu konu hakkında farklı bir açıklamayla gündeme geldiler: Artık 18 aydan küçük çocukları ekrandan tutabildiğiniz kadar tutmanızı öneriyor, eğer akrabalarla görüntülü konuşma yapılmıyorsa.

Amerikan Pediatri Derneği’nin ani fikir değişimin arkasında elbette ekranların günlük hayatımızın içerisinde her geçen gün etkinliğini artırması ve çocukların ekran zamanıyla ilgili kararlar alma zorunda oluşumuz yatıyor. Yani TV, telefon, tablet gibi ekranlar artık herkesin hayatının bir parçası. 

İlgili yazı: Akıllı telefon bağımlılığına engel olacak zekice bir tasarım ortaya çıktı

Her ne kadar bazı bilim insanları aksini iddia etse de, aslında limitli ekran zamanı; ekranın ne olduğu ve ne olmadığı, çocuğunuza ne önerdiği ve ne önermediği konusunda doğru beklentiler içerisinde olduğunuz takdirde çok da kötü bir şey değil. Bu noktada yapılan araştırmalar size yol gösterebilir. İşte yapılan bilimsel araştırmaların söyledikleri:

Eğer içerik öğretici ise, ekran zamanı da çocuk için öğretici olabilir; fakat bu durum sadece yaşı daha büyük çocuklar için geçerlidir. 2 yaşından küçük çocukların ekrandan herhangi bir şey öğrendiğini destekleyen çok az kanıt bulunmaktadır. Bu araştırma Amerikan Pediatri Derneği’nin ekran zamanıyla ilgili endişelerini destekler nitelikte. Buradaki temel problem, çocukların ekranda gördüklerinin içeriğini anlayıp anlamadığıyla ilgili endişelerin bulunması.

Ekran zamanı öğrenme zamanının yerini aldığında zarar verici oluyor 

Aslında ekranlar çocuklar için kötü bir özellik taşımıyor. Yani televizyon izlemenin ya da Ipad’de oyun oynamanın çocukları daha az zeki yaptığına ya da okuma yeteneğine etki ettiğine dair elimizde hiçbir kanıt bulunmuyor. Eğer ekran zamanı öğrenmenin yerini alıyorsa, bu durum zarar verici olmaya başlıyor. Yani çocuğunuz dışarıda oynamak ya da ödevlerini yapmak yerine televizyon izlemeyi tercih ediyorsa, bu durum çocuğunuzun öğrenme sürecine zarar veriyor. Unutmayın ki, çocuklar için aktif oyun, öğrenme açısından büyük önem taşıyor. Bu yüzden, eğer ekran zamanı oyun zamanının yerini almaya başladıysa, artık Ipad’i ve televizyonu kapatma zamanı gelmiş demektir.

Ekranlar arka planda açık kaldığı zaman, çocukların dikkatinin dağılmasına neden oluyorlar. Yapılan bir araştırmaya göre, eğer çocuğun gerçekleştirdiği bir aktivite (ebeveynlerle konuşmak ya da oyuncaklarıyla oynamak vs.) sırasında arka planda televizyon açıksa, çocukların dikkatleri dağılıyor. Ekranların dikkat dağıtan etkisi çocukların oyun kalitesini de düşürüyor.

Çocuklar, aileleriyle etkileşime geçtiğinde daha iyi öğreniyorlar

Ekranda gördükleri çocuğunuza, sizin öğrettiğinizden fazlasını öğretemeyebilir. Her ne kadar bazı araştırmalar çocukların, eğitimsel televizyon şovlarından önemli bilgiler öğrenebileceğini söylese de, çocukların aileleriyle ve öğretmenleriyle etkileşime geçtiğinde daha iyi bir öğrenme gerçekleştirdiği artık kanıtlanmış bir gerçek. Hatta yapılan bir araştırmaya göre, çocuklarla ebeveynler birlikte eğitici bir şeyler izlediğinde, çocuklarda daha iyi bir öğrenme gerçekleşiyor.

Çocuklarda ekran zamanının içeriği de oldukça önemli bir konu. Yapılan araştırmalara göre, şiddet içerikli yayınları izleyen çocuklarda, agresif tutumlar artıyor. Aslında çocuklara yönelik hazırlanan sayısız eğitici şovlar ve çocuklara özel aplikasyonlar, çocukların yetişkinlere yönelik yayınları neden izlememesi gerektiğini açıkça anlatıyor.

Sonuç olarak ekran zamanının süresi her ailede değişiklik gösteren bir kavram olduğu için ebeveyn olarak kendinize şu soruyu sormalısınız: ‘Benim çocuğum için belirlediğim ekran zamanı ne kadar ve bu süre neyin yerine geçecek? Tüm zamanını ekran başında geçirmediği ve sizin belirlediğiniz yayınları sizin belirlediğiniz sürede izlediği sürece, çocuğunuza limitli ekran zamanı verebilirsiniz.

Kaynak: 

Psychologytoday.com

Edition.cnn.com