Cinsel istek bozukluğu nedir?
Cinsel istek bozukluğu, sadece tek bir belirti veren tıbbi bir rahatsızlıktır: düşük cinsel istek. Hipoaktif cinsel istek bozukluğu olarak da tanımlanan rahatsızlığa sahip olan insanlar, neredeyse hiç denilebilecek düzeyde cinsel aktiviteye sahipler. Partnerlerinin cinsel arzularına tepki vermiyorlar veya herhangi bir eylem başlatmıyorlar.
Ancak onu aseksüellikten ayırmak gerekiyor. Aseksüellik genel olarak cinselliğe karşı bir cinsel yönelimken, cinsel istek bozukluğunda hiç arzu bulunmuyor. Günümüzde çiftlerin en yaygın problemleri arasında yer alıyor. Primer veya sekonder olabilen bir rahatsızlık. Bu ayrım tedavi süreçleri için önemli. Primer olanında kişi şimdiye değin hiç bir cinsel arzu yaşamamış oluyor. Sekonder versiyonunda ise ilişkiye normal cinsel istek ile başlıyor ancak sonrasında ilgi kayboluyor.
Bir ilişki problemi olarak da görülebildiği için tıbbi veya psikolojik tedavilerden fayda görülebiliyor. Durumsal cinsel istek bozukluğu, kişinin başkalarına karşı ilgi duymasına karşın partnerine karşı ilgi duymaması olarak görülüyor. Genel cinsel istek bozukluğunda ise kişi kimseye karşı cinsel bir ilgi duymuyor. Cinsel istek konusunda tek bir normal aralık belirlemek de imkansız çünkü yaşam boyu dalgalı bir seyir izler.
Cinsel isteğinizi büyük düzeyde etkileyebilecek yaşama dair bazı olaylar şöyle:
- hamilelik
- partner değişimi, evlilik veya boşanma
- fiziksel veya psikolojik engeller
- menopoz
- iş ve yaşam dengesizliği
Cinsel istek bozukluğu ilişkilerde sorun olmaya başladığında insanlar yardım arayabiliyorlar. Ancak problem her zaman cinsel istek bozukluğu da olmayabiliyor. Partnerlerden bir tanesinin aşırı cinsel isteği olabiliyor. Bu da bir eşleşme problemi yaratıyor ve ilişkiyi sıkıntıya sokuyor. Bunun olması durumunda:
- bağlılık azalabilir
- diğer partnerin cinsel isteğinin azalmasına sebep olabilir
- cinsel olmayan ilişkiye ilginin kaybolmasına yol açabilir
Cinsel istek bozukluğunun sebepleri nelerdir?
Sorun genelde bir yakınlık sorunudur. Cinsel arzuyu etkileyen yaygın ilişki faktörleri şöyle:
- çatışma
- toksik iletişim
- fazla kontrolcü olma
- küçük görme ve eleştirme
- savunmacılık
- güvensizlik
- duygusal bağ yoksunluğu
- yalnız başına çok az zaman geçirme
Cinsel istek bozukluğu konusunda en çok risk altında olanlar cinsel travmalar yaşamış olanlar veya cinsellik konusunda hep olumsuz tavırlar ile yetiştirilmiş olanlardır.
Cinsel isteği azaltabilecek pek çok tıbbi ve psikolojik faktör de bulunuyor:
- ağrılı cinsel ilişki
- iktidarsızlık
- boşalamama
- negatif düşünce örüntüleri
- hamilelik ve emzirme
- ruh sağlığı problemleri
- stres
- alkol ve uyuşturucu kullanımı
- kronik hastalıklar
- ağrı ve bitkinlik
- ilaçların yan etkileri
- hormonal değişimler
- düşük testosteron
- menopoz
İlginizi çekebilir: İlişkide cinsellik önemli midir?
Cinsel olmayan hastalıklar
Bazı hastalıklar cinsel istek üzerinde de etkiye sahiptirler. Bunların en yaygın olanları şöyle:
- yüksek tansiyon
- kanser
- koroner kalp hastalıkları
- zührevi hastalıklar
- nörolojik problemler
- diyabet
- artrit
Cinsel işlev bozukluğu
Meme veya vajina ameliyatı olan kadınlarda cinsel işlev bozukluğu, beden algısına dair bozulma ve cinsel istek bozukluğu ortaya çıkabilir. İktidarsızlık ise penisin ereksiyon elde edememesidir. Bu da erkeğin cinsel olarak başarısız hissetmesine sebep olarak cinsel işlev bozukluğuna yol açabilir. Aynı zamanda hem erkeklerde hem de kadınlarda orgazm olamamak gibi başarısızlık algıları da rahatsızlığa sebep olabilirler.
İktidarsızlık illa ki yaşlanmaktan da kaynaklanmaz. Aşağıdaki tıbbi problemlerin bir işareti olabilir:
- diyabet
- kalp hastalıkları
- damar tıkanıklıkları
Pek çok cinsel istek bozukluğu vakasında esas sorun tıbbi değil, genellikle partnerlerin yaklaşımıdır.
Cinsel istek bozukluğu nasıl teşhis edilir?
Eğer cinsel isteğiniz düşükse ve bu durum hem kişisel olarak hem de ilişkiniz içerisinde rahatsızlık yaratıyorsa, cinsel istek bozukluğunuz olabilir.
Doktorunuz sebepleri gözden geçirebilir ve yardımcı olabilecek stratejiler önerebilir. Tıbbi geçmişiniz göz önüne alındıktan sonra aşağıdaki testlerin de uygulanmalarına karar verilebilir:
- diyabet, kolesterol, tiroid problemleri ve düşük testosteron için kan testleri
- fiziksel değişimler, örneğin vajinal kuruluk, vajinal duvarların incelmesi, ağrılı noktalar gibi problemler için pelvik muayene
- tansiyon ölçümü
- kalp hastalıklarına dair testler
- prostat bezi muayenesi
Tıbbi rahatsızlıkların tedavisinin ardından doktorunuz bir cinsel ilişki terapistine görünmenizi isteyebilir.
Cinsel istek bozukluğu nasıl tedavi edilir?
1. Danışmanlık
Psikolojik ve cinsellik terapileri cinsel istek bozukluğunun birincil tedavisidir. Pek çok çiftin öncelikle cinsel olmayan ilişkilerinin gözden geçirilmesi için bir evlilik terapisi alması gerekir.
İletişim eğitimi çiftlerin şunları başarmalarını sağlar:
- bağ ve empati gösterme
- birbirinin his ve bakış açılarına saygı duyma
- farkları çözümleme
- kızgınlığı pozitif şekilde ifade etme
Seks terapisi ise şunları sağlar:
- cinsel aktivitelere zaman ve enerji harcama
- partnere cinsel olarak yaklaşmanın ilginç yollarını bulma
- cinsel davetleri nazikçe geri çevirme
Ayrıca cinsel istek bozukluğunuz cinsel travmalar veya cinselliğe dair negatif bakış açılarından kaynaklanıyorsa, bireysel danışmanlık da almanız gerekir. İlaç terapisi veya bireysel danışmanlık, boşalma problemleri gibi erkekleri çok etkileyen problemlerin çözümüne yardımcı olabilir.
2. Hormon terapisi
Testosteron ve östrojen hormonları cinsel istek konusunda çok etkilidirler. Vajinal kremler ile düşük dozda östrojen takviyesi, vajinaya giden kan akışını arttırabilir. Ancak uzun vadeli östrojen terapisi meme kanseri ve kalp hastalıkları riskinde artışa sebep olur. Kadınlarda testosteron terapisi de yardımcı olabilir ancak pek çok ülkede henüz kadınlarda cinsel işlev bozuklukları için onay almamış bir tedavidir.
Testosteronun yan etkileri şöyle:
- ruh hali ve kişilik değişimleri
- akneler
- fazla tüylenme
3. Yaşam tarzı değişimleri
Bazı yaşam tarzı değişimleri cinsel istek üzerinde pozitif etkiler yaratabilirler ve genel sağlığa da katkıları bulunur:
- Yakınlığa zaman ayırma: Eğer bir veya iki partnerin takvimi çok doluysa, bu takvime yakınlaşmak için bazı gün ve zamanlar eklemek faydalı olacaktır.
- Spor: Spor yapmak ruh haline iyi gelir. Cinsel isteği arttırır, gücü arttırır ve kendinize dair daha pozitif bir algınızın olmasını sağlar.
- İletişim: Açık ve dürüst şekilde konuşmak daha yakın bir duygusal bağ sağlar. Aynı zamanda partnerinize cinsel olarak sevdiğiniz ve sevmediğiniz şeyleri anlatmanıza da yardımcı olur.
- Stres yönetimi: Finansal baskılar, iş stresi ve günlük yaşamın problemlerini kontrol altına almayı öğrenmek, rahatlamanıza yardımcı olabilir.
Sonuç olarak çift terapisi genellikle cinsel istek bozukluğu konusunda yardımcı olur. Danışmanlık uzun bir süreç olabilir ancak çiftlerin birbirlerine ve genel olarak yaşama karşı bakış açılarının değişmesine yardımcı olabilir.
İlginizi çekebilir: Terapistlere göre bir ilişkide seks neden ve ne kadar önemli?
Kaynak: healthline