İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarını etkileyen bir bakteri enfeksiyonudur. Bu yollara üretra, mesane, böbrekler ve idrar yolları dahildir. Her ne kadar idrar sisteminin herhangi bir noktasını etkileyebilse de, genelde mesanede enfeksiyona yol açar. Buna sistit adı verilir. İdrarda normalde bakteri bulunmasa da, genital bölgedeki bazı bakteriler idrar yollarına girebilirler. Bu da idrar yolu enfeksiyonu olarak bilinen enfeksiyon ve inflamasyona yol açar.

Cinsel ilişki gibi pek çok şey, idrar yolu enfeksiyonu kapma riskinizin artmasına sebep olur. 2013’te yapılan bir araştırmaya göre, kadınların %50-60’ı hayatının bir döneminde idrar yolu enfeksiyonu ile baş etmek zorunda kalıyor. Erkeklerde ilişkiden sonra risk daha düşük olsa da yine de mümkün.

Cinsel ilişkide idrar yolu enfeksiyonu kapılabilir mi?

Evet, özellikle kadınsanız ilişki ile idrar yolu enfeksiyonu kapabilirsiniz.

Cinsel ilişki esnasında yaşanan ileri geri hareketten dolayı üretra ve oradan da mesaneye bakteriler ulaşabilirler ve bu da enfeksiyon riskini arttırır. Kadınlarda riskin daha fazla olmasının sebebi kadın anatomisinden kaynaklanıyor. Kadınlarda üretra erkeklerden daha kısadır ve bu da bakterilerin mesaneye ulaşmasını daha kolay hale getirir.

Ayrıca kadınlarda üretra anüse daha yakındır. Bu da E.coli gibi bakterilerin üretraya ulaşma ihtimalini arttırır.

Aynı zamanda oral seks ile idrar yolu enfeksiyonu kapmak da mümkündür. Oral sekste bakteriler yine üretradan girerler ve bu da enfeksiyona sebep olur.

Herkes idrar yolu enfeksiyonu riskine sahiptir ancak tekrar eden enfeksiyona sahip olan kadınlarda ve üriner anormalliklere sahip olanlarda risk daha fazladır.

İlişkiden sonra enfeksiyon riski nasıl azaltılabilir?

İdrar yolu enfeksiyonu riskini tamamen sıfırlayacak bir yöntem yok ancak yine de riskleri azaltmak için yapabilecekleriniz var. Bunlardan bazıları şöyle:

• İlişkiden sonra idrar yapmak. Böylece üretra ve mesaneye ulaşmış olabilecek bakterileri dışarı atabilirsiniz.
• Bazı doktorlar ise ilişkiden önce de idrar yapılmasını öneriyorlar.
• İlişkiden önce genital bölgeyi ılık suyla yıkamak bakterilerin özellikle kadınlarda üretraya ulaşmasına engel olacaktır.
• Diyafram ve spermisitler gibi bazı doğum kontrol yöntemleri idrar yolu enfeksiyonu riskinde artışa sebep olabilirler. Bu nedenle sebebin bu olduğunu düşünüyorsanız başka yöntemler deneyebilirsiniz.

Ayrıca tekrar eden enfeksiyona sahip olan kadınlar ilişkiden sonra antibiyotik almaktan fayda görebilirler. Genelde ilişkinin ardından bir doz yeterli olmaktadır. Dolayısıyla sık sık idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorsanız doktorunuzla görüşmeniz faydalı olabilir.

Bazı insanlarda enfeksiyon riski daha mı fazla?

Herkes idrar yolu enfeksiyonu kapabilir ancak kadınlarda risk erkeklerden sekiz kat kadar daha fazladır. Ayrıca kuru ve atrofik dokulara sahip menopoz dönemindeki kadınlarda da risk daha yüksektir. İdrar yolu enfeksiyonu riskini arttıran bazı diğer faktörler şöyle:

• sık ve yoğun cinsel ilişki
• yeni bir partnerle ilişki
• geçmişte idrar yolu enfeksiyonu geçirmek
• çoklu gebelik
• obezite
• diyabet
• bağışıklık sisteminde zayıflama
• idrar yollarında veya genital organlarda anormallikler

Bir diğer faktör ise aile geçmişidir. Sık sık idrar yolu enfeksiyonuna sahip anne veya kız kardeşe sahip olanlarda risk genelde daha yüksek olmaktadır.

İdrar yolu enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri rahatsızlık verebilirler. Yeterince ağır olduklarında bunlar günlük yaşantıyı etkileyebilecek hale gelebilirler.

İdrar yolu enfeksiyonunun bazı yaygın belirtileri şöyle:

• sık idrar yapma isteği ancak çok az idrar gelmesi
• idrar yaparken yanma hissi
• karın ve pelvik bölgede baskı ve ağrı hissi
• idrarda kan
• kokulu veya bulanık görünen anormal idrar
• erkeklerde rektal ağrı

Ayrıca enfeksiyonun yerine bağlı olarak belde ve yan bölgelerde de ağrı yaşayabilirsiniz. Bu durum enfeksiyonun böbreklerinize sıçradığı anlamına gelir. Ağrının yanında şunları da yaşamanıza yol açar:

• bulantı
• kusma
• üşüme
• ateş

Diğer sebepleri nelerdir?

Cinsel ilişki idrar yolu enfeksiyonlarının yaygın bir sebebidir ancak tek sebebi değildir.

Yapılan araştırmalara göre enfeksiyona sebep olabilen pek çok faktör var ve bunların en yaygın olanları şöyle:

• idrar yaparken mesaneyi tamamen boşaltma konusunda yaşanan problemler
• idrar yollarında böbrek taşları veya prostat büyümesi gibi nedenlerle yaşanan tıkanmalar
• sonda kullanımı
• sık sık antibiyotik kullanımı

Ne zaman doktora görünmeli?

Eğer idrar yolu enfeksiyonu belirtileriniz varsa, en kısa sürede doktorunuzdan randevu alın. İlaçlar ile tedavi mümkündür.

İdrar yolu enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?

Çoğu enfeksiyon antibiyotikler ile başarılı şekilde tedavi edilebiliyor. Çoğu tedavi çok etkilidir ve sadece bir kaç gün sürer. Ayrıca antibiyotik bazlı olmayan başka ilaçlar da mevcutlar.

Karın ağrısı ve idrar yaparken yaşanan ağrıların hafiflemesi için doktorunuz ağrı kesici de yazabilir.

Eğer enfeksiyon komplikeyse ve daha ağır bir enfeksiyona dönüşmüşse, doktor daha fazla ilaç yazabilir veya hastaneye yatmanızı talep edebilir.

Tekrar eden idrar yolu enfeksiyonuna eğiliminiz varsa, yani yılda üç veya daha fazla geçiriyorsanız, doktor aşağıdakiler gibi ek tedaviler uygulayabilir:

• 6 ay boyunca alınan düşük dozlu antibiyotikler
• ilişkiden hemen sonra alınan tek doz antibiyotik
• menopoz sonrası dönemdeki kadınlar için vajinal östrojen terapisi

Evde doktor randevunuz gelene kadar beklerken atabileceğiniz bazı adımlar şöyle:

• bol su içmek
• kahve, kola, alkol gibi mesaneyi rahatsız edebilecek sıvılardan kaçınmak
• ağrı varsa bölgeye sıcak su torbası koymak

Önlemenin yolları

Doktorunuzun tedavisine ek olarak idrar yolu enfeksiyonlarının geri dönmesine engel olmak için aşağıdaki ipuçlarından faydalanabilirsiniz:

• Günde en az altı ila sekiz bardak bol su içmek.
• İdrarınız gelince zaman kaybetmeden tuvalete gitmek. Bu özellikle ilişkiden sonra önemlidir.
• Kadınlarda idrar yaptıktan sonra üretraya bakteri gelmesini engellemek için önden arkaya silmek.
• Genital bölgeyi her gün ılık suyla yıkayarak ve ayrıca ilişkiden önce yıkayarak temiz tutmak.
• Spermisit içermeyen doğum kontrol yöntemlerinden faydalanmak.
• Kokulu ped ve tamponlardan uzak durmak, vajinal deodorantlar kullanmamak ve vajina içini yıkamamak.
• Çok sıkı iç çamaşırı ve pantolonlar giymemek.

Ayrıca vajinal probiyotiklerin de faydası olacaktır. Bu probiyotik kapsüller günlük alındıklarında vajinal floranın sağlıklı kalmasına yardımcı olacak ve idrar yolu enfeksiyonuna engel olacaklardır.

Sonuç olarak cinsel ilişki idrar yolu enfeksiyonu riskinde artışa sebep olur ancak riski azaltmak için yapabilecekleriniz mevcut. İlişkiden sonra idrar yapmak ve bölgeyi temiz tutmak bunlardan en önemlileri. Ayrıca başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmayı tercih edebilirsiniz.

Eğer onu önlemek veya tedavi konusunda sorularınız varsa doktorunuza danışın. Ayrıca idrar yaparken yanma hissi varsa, idrarda kan bulunuyorsa veya karın, bel ve yan bölgelerde ağrı varsa doktorunuza görünün.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Erkekler ve kadınlar cinselliği farklı mı algılıyorlar?