Uzmanlar ayak fetişi, BDSM uygulamaları gibi çeşitli fetiş türlerinin ruh hastalıkları ile bir bağlantısının olup olmadığını araştırmaya devam ediyorlar. Çünkü bazı insanlar normalde seks objesi olarak görülmeyen ayak, saç gibi çeşitli uzuvlar ve nesnelere dair cinsel ilgiler geliştirebiliyorlar.
Bazıları ise özellikle erotik rol yapma, sadomazoşist oyunlar gibi daha farklı fetişlere ilgi duyabiliyorlar. Fetişler ve bu erotik yaşam tarzlarının çok farklı türleri mevcut ve bazı türleri çok uç noktalara kadar gidebiliyorlar. Dünyanın pek çok noktasında yetişkin bezlerinin bile bir fetiş nesnesi haline gelebildiği ve buna sahip olanların onu bir iç çamaşırı modası gibi değerlendirdikleri belirtiliyor.
Bir ruh hastalığı mıdır?
Bu tip garip fetişler bir ruh hastalığı veya travmanın işareti olabilirler mi?
Uzmanlar fetişler ve erotik yaşam tarzlarına sahip olan insanların ruh hastalıklarına veya travmalara sahip olabileceklerini ancak bu fetişlerin ruh hastalıkları konusunda bir ön işaret de olmadıklarını belirtiyorlar. Çünkü henüz bu davranışların gelişim aşamalarına dair elde yeterince veri bulunmuyor ve dolayısıyla başka bilinmeyen sebeplerden dolayı ortaya çıkmış olmaları da muhtemel.
Ancak özellikle BDSM konusunda hevesli insanların sosyoekonomik durumlarının kontrol gruplarından daha yüksek olduğu belirtiliyor. Bu konuda literatür oldukça kısıtlı fakat bu durum bu kişilerin daha sağlıklı olduklarını da gösteriyor olabilir.
Bazı noktalarda özellikle Asperger sendromuna sahip olan bireylerde farklı fetişlerin ortaya çıkma ihtimalleri daha yüksek görülüyor. Bu noktada davranışların sebebi sadece cinsel fetişler olmuyor ve çoğunlukla çocukluktan kalma bir stres atma ve rahatlama tekniği olarak kullanılabiliyorlar. Çünkü bazı fetişler kişiye çocukluğun rahat dönemlerinin huzurunu yaşatabiliyorlar.
2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre 2000’den fazla kişiye bir anket uygulanmış ve çoğunlukla erkek olan katılımcıların bağlanma tarzları ve aile ilişkileri incelenmiş. Erkek katılımcılardan daha kaygılı bir bağlanma türüne sahip olanların kendilerini baskı altına alacak bir partner aradıkları görülmüş. Anne ve babaları ile negatif ilişkileri olan bazı erkek katılımcıların bir anne veya baba figürü ile cinsel aktivite istedikleri görülmüş.
Diğer yandan anne ve babaları ile pozitif ilişkileri olanlar ise yetişkin bezlerini cinsel olarak uyarıcı bulmuşlar ve bu aktivitelerden daha fazla keyif almışlar.
Dolayısıyla farklı insanların farklı yaşam tarzları ve fetişler için farklı sebepleri bulunuyor. Fetişlere cinsel tatmin için dahil olanlar kadar olmayanlar da var. Bazıları için bu küçük düşürücü veya utandırıcı olabilir ancak doğası gereği BDSM’ye yatkın olanlar da mevcut ve bazılarına ise cinsel olarak hiç çekici gelmeyebilir.
Tercihler ve kişilik
Uzmanlar çok çeşitli insanlar olduğu kadar çok çeşitli fetişler de olduğunu belirtiyorlar. Cinsel fanteziler çok geniş bir kapsamda mevcutlar ve cinsel fetişler bunların sadece bir kısmı da olabilir. Herkesin damak tadının farklı olması gibi cinsel tercihleri de bir o kadar farklı.
Genel olarak konuşmak gerekirse normalde cinsel olmayan bir nesneye kişinin bir şekilde denk gelmesi ile onu cinsel bir nesne olarak kullanmaya başlaması mümkün. Bu durum bazen tesadüfi bir şekilde ortaya çıkabiliyor. Ayrıca bazı insanların cinsel yönden uyarımları diğer insanlardan daha kolay olabiliyor. Bu insanların fetişlere karşı daha açık olabildiklerine dair teoriler mevcut.
2014 yılında düzenlenen bir ankete göre BDSM uygulayan 270 kişi ile görüşülmüş ve bunların dominant rolü mü yoksa submissive rolü mü kabullendikleri incelenmiş. Dominant olanların kontrol arzusu, özsaygı ve yaşam tatmini skorlarının submissive olanlardan daha yüksek olduğu görülmüş. Submissive olanlarda ise duygusallık daha yüksek olmuş.
Her iki grup da empati, dürüstlük, deneyimlere açıklık, altruizm ve karşılıklı anlaşma gibi konularda benzer skorlar ortaya koymuşlar.
Erken dönem deneyimler
Ergenlik dönemindeki cinsel deneyimler de fetişlere yol açan bir başka faktör olabilirler. Eğer erken dönem cinsel deneyimlerde bir nesne tatmin edici olduysa, onu bir cinsel nesne olarak değerlendirmek ve bu davranışı cinsel bir davranışa çevirmek mümkün olabilir.
Ayrıca uzmanlar bazı kokuların 20 yıl sonra bile belli duyguları uyandırabildiklerini belirtiyorlar. Bu da annenizin sürdüğü bir parfüm gibi rahatlatıcı bir etki yaratabilir, eski sevgilinizin sürdüğü kolonya gibi rahatsızlık verici bir unsur da olabilir.
Her ne olursa olsun kokular insanı bir anda farklı anlara ve duygulara döndürebiliyorlar. Fetişlerin sebebi zihin ve beden arasındaki bu bağlantı olabilir.
Her bir cinsel deneyim genel olarak hem fizyolojik hem de psikolojiktir. Bir nesneyi uyarım ile dolayımlayıp deneyimlediğimiz zaman, ikisi bir araya gelir ve bunun sonucunda fetiş deneyimi elde edilir.
Ne zaman sorun olur?
İnsanlar bir fetiş veya bir yaşam tarzına karşı eğilim geliştirdikleri zaman, bu davranışın sağlıklı olup olmadığını o fetişe ulaşma yöntemleri belirler.
Pek çok insan sessiz kalır ve bu konuda hiçbir şey yapmaz. Bazı insanlar ilgi alanlarına uygun pornografik içerikler bulurlar ve buna dönerler. Bazıları ise kompülsif davranışlara girerler ve kontrolü kaybederler ama buna çok sık rastlanmaz. Bazıları ise aynı ilgi alanlarına sahip insanları bulurlar.
DSM’e göre atipik cinsel ilgileri olan insanların herhangi bir ruh hastalıkları bulunmuyor.
Bu rehbere göre parafilik bozukluğa sahip olan insanların aşağıdaki hususlara sahip olmaları gerekiyor:
- İlgi alanlarından rahatsızlık duymak, sadece toplumun tepkisinden değil, içsel bir rahatsızlığa sahip olmak
- Başka insanları fiziksel olarak etkileyecek cinsel arzu ve davranışlara sahip olmak veya onların iznini almadan davranışlarda bulunmaya çalışmak
Fakat bu konuların ucu henüz çok açık olduğundan konuya dair daha fazla araştırma gerekiyor.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Erotik prototipler ve özellikleri: Cinsel tarzınız hangisine daha yakın?