X

C vitamini ve Covid-19: C vitamini hastalığın gelişmesini önlemede veya tedavide faydalı mıdır?

C vitamini bugünlerde oldukça popüler vitaminlerden birisi… C vitamininin COVID-19 konusunda da yardımcı olabileceği ile ilgili tartışmalar gündemde. Doktorlar ve araştırmacılar yüksek doz intravenöz (IV) C vitamininin yeni koronavirüs üzerindeki etkilerini araştırırken, belirtmek gerekir ki C vitamini de dahil hiçbir takviye COVID-19’u önleyemez veya tedavi edemez.

Bu yazımızda C vitamininin ne olduğunu, bağışıklığı nasıl etkilediğini, hastane ortamında COVID-19 tedavisi için nasıl denendiğini ve oral takviye almanın faydalı olup olmadığını gözden geçireceğiz.

C vitamini nedir?

C vitamini, vücudunuzda çeşitli rolleri olan temel bir mikrobesindir. Güçlü bir antioksidandır, yani vücudunuzdaki serbest radikaller olarak adlandırılan kararsız bileşikleri nötralize edebilir ve bu bileşiklerin neden olduğu hücresel hasarı önlemeye veya tersine çevirmeye yardımcı olabilir.

Ayrıca birçoğu bağışıklık sağlığıyla ilişkili bir dizi biyokimyasal sürece dahil olmaktadır. C vitamini için Günlük Değer (DV) günde 90 mg’dır, ancak emziren kadınların fazladan 30 mg’a ihtiyacı vardır ve sigara içenlerin günde fazladan 35 mg’a ihtiyacı vardır. Çeşitli meyve ve sebzeleri yediğiniz sürece C vitamini ihtiyacınızı diyetinizle karşılamak oldukça kolaydır. Örneğin, tek bir portakal günlük gereksinimin %77’sini sağlar ve 1 bardak (160 gram) pişmiş brokoli de yaklaşık %112’sini sağlar.

Bağışıklığı nasıl etkiler?

  • C vitamini bağışıklık sistemi sağlığımızı çeşitli şekillerde etkiler. Antioksidan aktivitesi, iltihabı azaltarak bağışıklık fonksiyonunuzu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
  • C vitamini ayrıca kolajen üretimini artırarak cildinizi sağlıklı tutar, cildin zararlı bileşiklerin vücudunuza girmesini önlemek için fonksiyonel bir bariyer görevi görmesine yardımcı olur.
  • Derideki C vitamini ayrıca yara iyileşmesini de teşvik edebilir.
  • Bu vitamin ayrıca fagositlerin, zararlı bakterileri ve diğer partikülleri yutabilecek bağışıklık hücrelerinin aktivitesini de artırır.
  • Ek olarak, dolaşımdaki antikorlarınızı artıran bir tür bağışıklık hücresi olan lenfositlerin büyümesini ve yayılmasına, kanınızdaki yabancı veya zararlı maddelere saldırabilecek proteinlerin üretimine destek olur.
  • C vitamini sizi soğuk algınlığı olma olasılığınızı azaltmaz, ancak soğuk algınlığını daha hızlı atlatmanıza ve semptomları daha az şiddetli geçirmenize yardımcı olabilir.
  • Yüksek dozda C vitaminini ağız yoluyla, takviye şeklinde almamalısınız, aksi halde ishal gibi yan etkilere neden olabilir.

C Vitamini ve COVID-19

Çin Enfeksiyon Hastalıkları Dergisi’nde yayımlanan bir makalede, Şanghay Tabipler Birliği, hastanede yatan COVID-19’lu kişilerin tedavisi için yüksek doz C vitamini kullanımını onaylamıştır.

Kaynakta bir hastanın mekanik ventilasyon veya yaşam desteğinden uzak tutulmasına yardımcı olabilecek akciğer fonksiyonunu iyileştirmek için günlük gereksinimden daha büyük dozların IV yoluyla verilmesi öneriliyor. Ek olarak, 2019’da yapılan bir inceleme, hem oral hem de IV yüksek doz C vitamini tedavisinin yoğun bakım ünitelerine (YBÜ) kabul edilen kişilerin yoğun bakım kalış süresini %8 azalttığını ve mekanik ventilasyon süresini %18,2 kısaltmaya yardımcı olabileceğini buldu.

Bununla birlikte, C vitamininin COVID-19 tedavi planının henüz standart bir parçası olmadığını belirtmek önemlidir, çünkü kanıtlar ve çalışmalar hala eksiktir. Yüksek doz IV C vitamininin şu anda COVID-19’lu kişilerde akciğer fonksiyonunu iyileştirip iyileştiremeyeceğini görmek için test edilmesine rağmen, hiçbir kanıt yüksek dozlarda oral C vitamini takviyesinin hastalığa yardımcı olabileceğini düşündürmemektedir. Tam tersine, ishal gibi komplikasyonlara neden olabilirler.

Takviye almaya ihtiyacınız var mı?

Şu anda, COVID-19’u önlemek için oral C vitamini takviyelerinin kullanımını destekleyen hiçbir kanıt yoktur. C vitamini, diğer virüslerin neden olduğu soğuk algınlığının süresini ve şiddetini kısaltmaya yardımcı olabilir, ancak bu, COVID-19’a neden olan koronavirüs üzerinde aynı etkiye sahip olacağının garantisi değildir.

Ek olarak, C vitamini suda çözünür bir vitamindir. Suda çözünür, yani fazla miktarda vücudunuzda depolanmaz, idrarla atılır. Daha fazla C vitamini almak, vücudunuzun vitamini daha fazla emdiği anlamına gelmez. Yüksek doz C vitamini takviyeleri, ishale neden olabilir.

Ayrıca, yüksek doz C vitamini COVID-19 tedavisi için umut verici görünse de, bu dozlar son derece yüksekti ve IV yoluyla verildi, yani oral yoldan alınmadı. Ayrıca, sadece hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ağır vakalarda verildi. En iyi seçeneğiniz, sağlıklı bir insanın ihtiyaç duyduğu tüm C vitaminini, diğer birçok besin ve antioksidan ile birlikte doğal olarak sağlayan çeşitli meyve ve sebzelerden almaktır.

Özetle;

  • C vitamini, bağışıklık sisteminizin düzgün çalışmasını sağlayan önemli bir besindir.
  • Şanghay Tabipler Birliği tarafından yayımlanan bir rapora göre, yüksek doz IV C vitamini, hastanede yatan COVID-19’lu hastalarda akciğer fonksiyonlarını iyileştirebilir.
  • Bununla birlikte, oral C vitamini takviyelerinin COVID-19’u tedavi etmeye veya önlemeye yardımcı olacağına dair bir kanıt yoktur.
  • Takviye C vitamini almak yerine, diyetinizde bol miktarda bağışıklık güçlendirici C vitamini elde etmek için çeşitli meyve ve sebzeleri yediğinizden emin olun.
  • Şu anda COVID-19 için bir tedavi olmamasına rağmen, fiziksel izolasyon ve hijyen gibi önleyici tedbirler sizi hastalıktan koruyabilir.

Sağlıklı günler…

İlginizi çekebilir: Virüslere karşı bizi koruyan kalkan: Bağışıklık sistemimizi nasıl güçlendirebiliriz?

Hanife Kara: Diyetisyen Hanife Kara, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden başarıyla mezun oldu. Üniversitede aldığı eğitim süresince birçok kamu ve özel sağlık kuruluşunda uzun dönemli stajlar yaptı. Sağlıklı yaşam ve zihinsel gücün insan vücudu üzerine etkisi kavramları ile yakından ilgili olan Pozitif Diyetisyen; 2018 yılında aldığı eğitim programını başarı ile tamamlayarak, “Yaşam Koçu” unvanını kazanmış ve mesleğine yeni bir boyut katmıştır. Ege Üniversitesi Fitorerapi Yüksek Lisansı ile eğitim hayatı devam etmektedir. Şu an İzmir'de Pozitif Diyetisyen Hanife Kara beslenme ve diyet danışmanlığı merkezinin kurucu diyetisyenidir.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale