Bünyon nedir, belirtileri nelerdir, nasıl önlenir?

Literatürdeki adıyla halluks valgus veya bünyon, ayak baş parmaklarındaki çıkıntyı anlatan bir terim. Ayak baş parmaklarının dışa doğru bir tümsek oluşturması ile kendini belli eden ve ayak yapısının alışılagelmiş görüntüsünü bozan bünyon, kemik çıkıntısı olarak tanımlanan bir rahatsızlık. Ve ne yazık ki özellikle ayakkabı giymeyi zorlaştıran bu durum, günlük yaşam kalitesini de düşürebiliyor. Bünyon nedir, neden oluşur ve nasıl tedavi edilir, merak ediyorsanız yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Bünyon belirtileri ve nedenleri nelerdir?

Bünyon, ayak başparmak ekleminde oluşan kemik çıkıntısıdır ve ağrı, şişkinlik, kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Şişlik ve kızarıklık
Hassasiyet ve ağrı
Başparmağın dışa doğru bükülmesi
Hareket kısıtlılığı
Ayak parmaklarında nasır ve sertleşme
Ayakkabı giyerken rahatsız duyma gibi durumlar bünyon belirtileri arasında yer alır.

Bünyon oluşumunun kesin olarak nedeni bilinmese de başta genetik etmenler, ayak yapısı ve birtakım yaşam tarzı alışkanlıklarının bu durumu tetiklediği bilinmektedir. Ailesinde bünyon rahatsızlığı olan kişilerin bu durumla karşılaşması daha yaygındır. Öte yandan, ayakkabı seçimi de bünyon oluşumuna zemin hazırlayabilir. Özellikle parmakları sıkıştıracak derecede dar ve yüksek topuklu ayakkabılar, ayak başparmağında baskı oluşturarak bünyon oluşumunu tetikleyebilir. Bu nedenle kadınlarda daha sık rastlanan bir rahatsızlık olduğu da söylenebilir.

Ayrıca, ayaklardaki baskıyı artırdığı için fazla kilo ve obezite de bünyon oluşumu açısından risk faktörleri arasında yer alır. Yaş alma ile birlikte bünyon riskinin artığı bilinse de genç, yaşlı, kadın, erkek her yaş ve cinsiyetten kimselerde de görülebilir.

Ayakkabı giyerken fiziksel rahatsızlık duymanın ve acı hissetmenin yanı sıra bünyon, estetik açıdan da pek çok kişiyi rahatsız edebilir. Dolayısıyla doğru tanı ve teşhis için bir uzman görüşüne başvurulması çok önemlidir. Ayrıca, bünyon oluşumunu önleyecek birtakım konulara da özen göstermek faydalı olacaktır.

Halluks valgus oluşumu nasıl önlenir?

Bünyon oluşumunu önlemek için bazı adımlar izlenebilir:

Ayağınıza uyan ve parmaklarınızı sıkıştırmayan ayakkabıları tercih edin.
Yüksek topuklu ayakkabıları giyecekseniz mümkün olduğunca sınırlı sürede kullanmaya özen gösterin ve topuklu ayakkabı giyme sıklığını azaltın.
Ayak egzersizleri ile ayak kaslarınızı rahatlatın ve güçlendirin.
Uzun süreler ayakta durmamaya çalışın ve sık sık ayaklarınızı dinlendirin.

Tüm bu önlemlere rağmen bazen genetik faktörler daha ağır basabilir ve halluks valgus oluşumu görülebilir. Bu gibi durumlarda da rahatlatıcı birtakım yöntemler uygulanabilir:

Şişlik ve ağrıyı azaltmak için buz uygulaması yapılabilir.
Henüz yeni oluşan bünyonlar için atel kullanılabilir ve ayak başparmağının şeklini koruması için desteklenebilir.
Bünyon için özel olarak tasarlanmış ayakkabılar tercih edilerek rahatlık sağlanabilir ve rahatsızlığın ilerlemesi önlenebilir.
Ayrıca parmak ayırıcıları kullanarak da baskıyı azaltmayı deneyebilirsiniz.

Ancak henüz başlangıç aşamasında da olsa doğru tanı ve tedavi için mutlaka bir uzman görüşüne başvurmak gerekir.

Bünyon nasıl tedavi edilir?

Fizik muayene ve röntgen gibi yöntemlerle bünyon tanısı konulabilir. Bünyon oluşumunun ciddiyetine bağlı olarak uzman doktorlar farklı tedavi şekilleri önerebilir. Eğer ileri düzeyde bir halluks valgus oluşumu söz konusu ise cerrahi müdahale gerekebilir ve doktorunuz uygun görürse ameliyat önerebilir. Öte yandan atel kullanımı da gerekebilir. Birtakım ağrı kesiciler ve ilaçlarla rahatsızlık verici durumların şiddetinin azaltılması hedeflenebilir. Tekrar etmesi veya daha ciddi bir boyuta ulaşması mümkün olduğundan bünyon şikayeti olan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolünden geçmesi önerilir.

Kaynak: mayoclinic, clevelandclinic

İlginizi çekebilir: Ayak sağlığı önemi: Ayak sağlığı için yapılması gerekenler ve öneriler