Zaman zaman hepimiz istemediğimiz şeyler duyabiliyor, karşımızdaki kişinin söylemlerine alınabiliyor, kalbimizi kırmasına seyirci kalabiliyoruz. Ve belki aramızdaki mesafeden, belki yanlış anlaşılmadan korkmaktan, belki de kendimizi nasıl ifade etmemiz gerektiğini bilememekten bizi ne kadar kırmış olduğunu söyleyemiyoruz. Sonrasında da ‘keşke şöyle deseydim, şunu söyleseydim, böyle cevap verseydim…’ diyerek kendi kendimizi yiyip bitiriyoruz. Oysa ki zihnimizde onun sözlerine karşılık olarak içimize attığımız kırılganlıkla mücadele etmek yerine açık bir şekilde ne kadar incindiğimizi dile getirebilir, daha sağlıklı bir iletişimin kapısını aralayabiliriz. Peki, nasıl?
Birine yaptıkları hakkında doğrudan ne hissettiğinizi anlatmak genellikle rahatsızlık verici olabilir ama kırgınlığınızı, kızgınlığınızı içinizde tutmaktan ve bedeninizdeki, zihninizdeki olumsuz sonuçlarıyla uğraşmaktan daha kolaydır. Merak etmeyin, yanlış bir mesaj vermeden, olumsuz bir tepki göstermeden ve onun yaptığının aksine karşınızdaki kişiyi kırmadan bu durumu dile getirebilirsiniz. İşte birine sizi kırdığını söylemenin 7 etkili adımı:
Üzerine bir gece düşünün
Eskilerin ‘bir gece üzerine uyumak’ söylemini daha önce duymuş olabilirsiniz. Hemen karar vermemek, ani tepki göstermek, duyguları, düşünceleri kontrol etmek için önerilen bu yöntem, sizi sonradan pişman olabileceğiniz bir karşılık vermekten kurtarabilir. Evet, kırılmak hiç hoş bir durum değil ve karşınızdaki kişi hele ki damarınıza bastıysa durmak, beklemek aklınızdaki en son şey olabilir ama gelin bu kez karşılık vermeden önce kendinize bir gün tanıyın. Muhtemelen ertesi sabah çok daha iyi hissederek uyanacak ve tepkilerinizi daha rahat kontrol edebileceksiniz.
Sözlerinizi planlayın ve gerekirse yazın
Kendinizi konuşmaya hazır hissettiğinizde sizi kıran kişiyle iletişime geçmeden önce kafanızda bir ön diyalog kurmanızda fayda var. Sözlerinizi kafanızda tasarlayın, öfkeden arınmış, mümkün olduğunca kendinizi, hissettiklerinizi en iyi şekilde ifade edecek net cümleler seçmeye gayret edin. Eğer bu konuşmayı zihninizde tasarlamak kolay olmuyorsa dilerseniz yazıya dökebilirsiniz. Ne hissettiğinizi, nelerin sizi kırdığını, karşınızdaki kişinin sizi nasıl yaraladığını önce yazıya dökmeniz öfkenizi dindirmeye yardımcı olabilir ve zihninizden geçen düşünceleri de dizginlemenizi sağlayabilir. Yazdığınız ya da pratiğini yaptığınız her şey gerçek konuşma esnasında aklınıza gelmeyebilir ya da konuşmanızın akışı başka bir yöne doğru kayabilir ancak önemli olanı hatırlamak için yazmak iyi bir araç olabilir.
Söylemek istediklerinizin neden önemli olduğuyla başlayın
“İlişkimize değer verdiğim için sizinle/seninle bir şey paylaşmak istiyorum.” diyerek söze başlayabilirsiniz. İster yöneticiniz ister çok yakın bir arkadaşınız olsun, karşınızdaki kişi ile aranızdaki diyaloğun sizin için önemli olduğunu ve bu nedenle aranızdaki ilişkiyi geliştireceğine inandığınız için kırgınlığınızı dile getirmek istediğinizi paylaşın. Böylesi içten bir girizgah yaptıktan sonra sizi çok daha yapıcı bir yaklaşımla dinleyeceğinden emin olabilirsiniz.
Sizi kıran ya da kötü hissettiren şeyin ne olduğunu kısaca anlatın
Bazen olayları, durumları farkında olmadan gereğinden fazla uzatarak anlattığımızda asıl odak noktasından uzaklaşabiliyoruz. Bunun oluşmasını önlemek için net olmakta az ve öz konuşmakta fayda var. “Bana şunu söyledin ya da şöyle yaptın…” diyerek birkaç cümlede yaşadığınız olumsuz deneyimi özetleyin. Fakat burada dikkatli olmanız gereken bir durum var; siz konuşurken karşınızdaki kişi kendisini açıklamak için araya girmek isteyebilir. Bu noktada sakin kalmaya gayret edin ve söyleyeceklerini duymak istediğinizi ama önce cümlelerinizi bitirmek istediğinizi söyleyin. Bunu ne kadar nazikçe dile getirebilirseniz karşınızdaki kişinin direncini artırmak yerine o kadar yumuşatabilirsiniz.
Nasıl hissettiğinizi söyleyin
Bu adımı en kritik nokta olarak düşünebilirsiniz. Çünkü, sizin nasıl hissettiğiniz hakkında kimse tartışamaz. Duygular sizin, ancak siz nasıl hissettiğinizi bilebilirsiniz. Karşınızdaki kişinin söylediği sözlerin ya da sergilediği davranışların size nasıl hissettirdiğini söyleyin. Ve bunu yaparken ‘ben dili‘ni kullandığınızdan emin olun. Onun ne yaptığı değil; sizin ne hissettiğiniz bu noktada önemli olan. “Kendimi değersiz hissettim, kendimi haksızlığa uğramış hissettim…” gibi sizde uyandırdığı hisleri açıklayabilirsiniz.
İleride ne olması istediğinizi paylaşın
Aynı durumun tekrar yaşanmaması için karşınızdaki kişinin nasıl davranmasını isterdiniz, söylediği sözler yerine nasıl bir konuşma yapması sizi daha iyi hissettirirdi, düşünün ve cevaplarınızı paylaşın. Yaptığı şey yerine ne yapsaydı ya da ne söyleseydi, net olun ve spesifik örneklerle kendinizi ifade edin. Size kıran durum her ne ise onu daha yapıcı bir şekilde dolduracak senaryolar sunun. Örneğin, bir dahaki sefere sözünüzü kesmemesini istediğinizi ya da karar almadan önce size de danışmasını beklediğinizi ifade edebilirsiniz. Ve bunu yaparken hemen dönüt almayı beklemeyin; paylaştıklarınızı kabul etmesi ve kendi zihninde işlemesi için karşınızdaki kişinin zamana ihtiyacı olabileceğini unutmayın.
Bu konuşmayı neden yaptığınızı yeniden hatırlatın
İlk başta söylediğiniz gibi söylemek istediklerinizin neden önemli olduğunu yeniden dile getirin. İkinizin de daha sağlıklı bir iletişim içerisinde olmanızı istediğinizi ya da aranızdaki ilişkiyi geliştirmek için bu konuşmayı yapma ihtiyacı duyduğunuzu söyleyin. Aranıza duvar örmek yerine yapıcı bir bağ kurmaya çalıştığınız için bu konuşmayı yapmanızın önemli olduğunu pekiştirin.
Tüm bu adımları takip ediyor olsanız da şunu unutmayın; birine sizi incittiğini söylemek zor bir diyalog haline gelebilir ve sinirler gergin olabilir. Etkili adımlarla ince ince düşünüp en doğru konuşmayı hazırlamış olsanız dahi karşınızdaki kişi savunmaya geçebilir. Bu noktada sizin onun değil; kendi davranışlarınızdan ve söylemlerinizden sorumlu olduğunuzu kendinize hatırlatın. Eğer gerilimin yükseldiğini hissediyorsanız konuşmanıza ara verin ve sakinleştikten sonra yeniden devam etmeyi önerin. Yine de işe yaramadığını düşünüyorsanız, ikinizin de daha sakin hissettiği başka bir zaman diliminde konuşmayı teklif edebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Sağlıklı iletişim nedir: İletişimin 4 boyutu ve etkili iletişim stratejileri