X

Bir varmışız bir yokmuşuz, sadakati ararken kaybolmuşuz

Sadakatsizliği çoğunlukla mutsuz ilişkilerin, uyumsuz birlikteliklerin ve kaybedilen ahlaki değerlerin bir sonucu olarak konumlandırırız. İnsanları aldatmaya iten nedenleri açıklamak için çeşitli duygusal ve gelişimsel faktörleri irdeleriz. İlişkinin yürümeyen yönlerini sorgular, bazen de suçu sadakatsiz ebeveynlerin yarattığı çocukluk dönemi travmalarında ararız. Oysa güncel bilimsel çalışmalar, bu bakış açılarının yetersiz olduğunu ve ihanette genlerin, gen anktivitelerinin ve hormonların da büyük rol oynadığını ortaya koyuyor.

Yapılan araştırmalar ve hayvan deneyleri, özellikle oksitosin ve vazopressin adı verilen iki hormonun ve bu hormonların üretimlerini kontrol eden genlerin, cinsel davranışlar üzerinde söz sahibi olduğunu gösteriyor. Konuya ilişkin en önemli ipucu ise küçük kemirgenlerle gerçekleştirilen bilimsel çalışmalardan geliyor: Çok eşli, sadakatsiz dağ fareleri ile tek eşli tarla farelerinin hikayesinden…

Bir dağ faresi ile tarla faresi masalı

Oksitosin ve vazopressinin beyindeki rolü ile ilgili çığır açıcı çalışma, o sırada Maryland Üniversitesi’nde görevli olan C. Sue Carter tarafından gerçekleştirildi. Carter, tür olarak birbirlerine çok yakın olup, üreme açısından farklılıklar sergileyen iki fare türünü, dağ faresi ile tarla faresini araştırdı. Gözlemlerine göre, dağ fareleri birden fazla eşle rastgele çiftleşiyor ve babalar yavruların büyütülmesine katkıda bulunmuyorlardı. Tarla fareleri ise aksine seçtikleri tek bir eşle uzun süreli ilişkiler kurarak yuvalarında yavrularının bakımına yardımcı oluyorlardı.

Carter, bu iki benzer türün birbirinden tamamen farklı davranışlar sergilemesine yol açan asıl nedenin oksitosin ve vazopressin olduğunu keşfetti. Aradaki temel fark şuydu: Tarla farelerinin beyinlerindeki haz merkezlerinde çok sayıda oksitosin ve vazopressin alıcısı varken, dağ farelerinde ise hem oksitosin, hem de vazopressin alıcılarının sayısı çok daha düşüktü. İşin daha da ilginç yanı, tarla farelerinde bu alıcıların işlevi bloke edildiğinde, tek eşli çiftleşme, yuvada eşin yanında kalarak sadakat gösterme ve yavrularıyla ilgilenme süreci de sekteye uğruyordu. Ancak, cinsel aktivite etkilenmiyor ve tarla fareleri, dağ farelerine benzer şekilde, rastgele cinsel ilişkilerde bulunuyorlardı.

İnsanlarda oksitosinin etkileri

Farelerin ardından insanlarda yapılan bir diğer araştırmada ise, gönüllü erkek katılımcılara birlikte oldukları partnerlerinin ve beraber çalıştıkları iş arkadaşları kadınların fotoğrafları gösterildi. Hemen sonrasında tüm katılımcılara burun spreyi ile oksitosin hormonu verildi. Ardından katılımcılara tekrar aynı fotoğraflar gösterilerek partnerlerini ne kadar çekici buldukları soruldu. Deney süresince katılımcı erkeklerin beyin MR’ları çekilerek yaşadıkları fizyolojik değişimler de kaydedildi.

Sonuç olarak, erkeklerin oksitosin verildikten sonra partnerlerini diğer kadınlardan çok daha çekici buldukları beyin MR’larında belirlendi. Böylece oksitosin hormonunun tek eşlilikteki önemini doğrular nitelikte, sadece partnerler üzerinde etkili olduğu, yabancılarda ya da arkadaş çevresinde çekiciliğe neden olmadığı keşfedildi.

Farklı bir çalışmada ise, oksitosin hormonunun erkeklerin, çekici kadınlardan uzak kalmalarını sağladığı ortaya çıktı. Tek eşli ilişki yürüten 57 heteroseksüel erkek üzerinde yapılan bu araştırmada, burun spreyiyle oksitosin verilen erkeklerin, placebo alan kontrol grubundaki erkeklere kıyasla, tanımadıkları çekici kadınlarla aralarındaki fiziksel mesafeyi daha fazla tuttuğu görüldü. Yani, “sadakat hormonu” oksitosin, tek eşli erkeklerin çekici kadınlara karşı daha iradeli davranmalarını sağlıyordu.

Sadakati kalpte ararken hormonlarda bulmak

Şüphesiz, aldatmaya katkıda bulunan çok çeşitli faktörler var ve mevcut genel kanı, genetik varyasyonların davranışları kısmen etkilediği yönünde. Ancak sayısı gün geçtikçe artan bilimsel çalışmalar, aşkın kimyasından sonra aşkta bağlılığın kimyasını da çözmek üzere emin adımlar atıyor. Nitekim, sadakati kalplerde olduğu kadar genlerde ve hormonlarda da aramamız gerektiğini biliyoruz artık.

Günümüzde henüz genetik analizlerle ya da fizyolojik testlerle kişilerin “sadakat kimliğini” belirlemek mümkün değil. Ama kim bilir, belki de günün birinde hormon reseptörleri ve ilgili gen profilleri tespit edilerek partnerlerin çapkınlık seviyeleri ölçülebilecek ve ilişkiler bu test sonuçlarına göre yön sürecek. Hatta hormon düzeyleri “sadakat haplarıyla” kontrol edilerek insanların tek veya çok eşli hayat sürmeleri bile belirlenebilecek.

Araştırmalara göre hiçbiri imkansız değil. Siz yeter ki merak etmeye devam edin ve bilimle kalın.

 

İlginizi çekebilir: Gıdıklanmanın ardında yatan bilimsel gerçekler

İpek Even: Alman Lisesi’nden mezun olduktan sonra, İstanbul Üniversitesi’nde moleküler biyoloji ve genetik alanında lisans eğitimi aldı. Aynı alanda, Boğaziçi Üniversitesi ve Belçika’daki Leuven Üniversitesi’nde yüksek lisans çalışmalarını tamamladı. Ardından, Almanya’da Heidelberg Üniversitesi ve Alman Kanser Araştırma Merkezi’nde kanserin moleküler biyolojisi üzerine doktora yaptı. Hayatı her zaman keşfederek anlamlandırmaya çalışan, bilimin gücüne, sanatın ruhuna tutkun, araştırmaya, öğrenmeye ve paylaşmaya son derece meraklı biri. Şimdi ise aklı, yüreği ve kelimeleri yettiğince Uplifers’ta!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?

Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale