Bir dayanıklılığı artırma yöntemi olarak psikolojik öz bakım

Sürekli takip ettiğim kuruluşlardan biri olan Global Wellness Institute, Aralık 2021 tarihli “The Global Wellness Economy: Looking Beyond COVID” başlıklı raporunda öz bakımın artık kendimizi korumak ve hayatta kalmak için kullandığımız yöntemlerden biri olduğunu söylüyor.

Öz bakım uygulamaları insanların ve kuruluşların sağlıklı yaşam ve stresin azaltılmasına katkıda bulunan eylemlerini ifade eder (Alkema, Linton, & Davies, 2008). İstediğimiz kadar iyi beslenelim, spor yapalım eğer zihnimizi şiddet dolu filmlerle zehirliyorsak, içimiz kronik öfkeyle doluysa, stresimizi iyi yönetemiyorsak kendimizi tam olarak sağlıklı hissedemeyebiliriz. Kendimizi stresin, öfkenin negatif etkilerinden korumanın yöntemlerinden biri öz bakımdan geçer.

Öz bakımın kategorilerinden biri psikolojik öz bakımdır. Duygularının farkında olmak, onlara saygı göstermek, şükran günlüğü tutmak, sınırlarımızı iyi çizmek, kendimize gün içinde rahatlama alanları yaratmak ve bir psikolog görmek psikolojik öz bakıma verebileceğimiz örneklerdir. Yine meditasyon yapmak, sık sık sosyal medya ve televizyon detoksu yapmak psikolojik öz bakıma yönelik aktivitelerdir. Pandemi psikolojik öz bakımın önemini hiç olmadığı kadar gözler önüne serdi. Burada psikolojik öz bakım derken kırk yılın başında yaptığımız ve ruhumuza iyi gelen aktivitelerden bahsetmediğimin altını çizmekte fayda var. Psikolojik öz bakımın etkilerinden maksimum bir şekilde faydalanmak için ona zaman ayırmayı, her gün diş fırçalar gibi günlük bir alışkanlık haline getirmemiz gerekiyor.

Genellikle çok meşgul olduğumuzda kendimize bakmayı unuturuz, öz bakımı bir ihtiyaç değil de lüks gibi algılarız. Oysa öz bakım ne bencilliktir ne de lükstür. Tabii ki kendimize ilk önce kendimize olan sevgimizin ve saygımızın bir göstergesi olarak öz bakım vermeliyiz. Bunun yanı sıra etrafımızdaki insanlara ve dünyaya faydalı bireyler olmamız için ilk önce kendimize iyi bakmalıyız. Kurt’a göre (2011) psikolojik dayanıklılık kişinin strese maruz kaldığında stresin olumsuz etkilerinden en az şekilde etkilenmesi, hastalıklara yol açabilme ihtimali bulunan olumsuzluklara karşı direnç oluşması ve iyilik halinin devamının sağlanması ile ilgili yeteneğin varlığıdır. Basitçe söylemek gerekirse, dayanıklılık zorluklarla başa çıkma yeteneğidir.

Öz bakım uygulamaları, dayanıklılık oluşturmamıza yardımcı olur. Öz bakımı günlük veya haftalık rutininize dahil etmek, dayanıklılığı büyük ölçüde artırabilir ve tükenmişliği önleyebilir.

Peki ya siz psikolojik öz bakımınız için her gün rutin olarak hangi aktiviteleri yapıyorsunuz? Eğer herhangi bir öz bakım rutininiz yoksa neler yapabilirsiniz? Sizlere bedeninize gösterdiğiniz özeni psikolojinize de gösterdiğiniz, kendinize öz bakım vermeyi rutin haline getirdiğiniz günler diliyorum.

2021 yılını “Kendini Sevme ve Hayatı Güzelleştirme Yılı” ilan ettim. Her hafta @ranakutvan kullanıcı isimli Instagram hesabımdan bu konuyla ilgili psikoloji ödevleri paylaşıyorum. Hadi hep beraber kendimizi sevmeye ve dünyayı güzelleştirmeye. Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Alkema, K., Linton, J. M., & Davies, R. (2008). A study of the relationship between self- care, compassion satisfaction, compassion fatigue, and burnout among hospice professionals. Journal of Social Work in End-of-Life & Palliative Care, 4(2), 101- 119. doi: http://dx.doi.org/10.1080/15524250802353934
“Global Wellness Institute, The Global Wellness Economy: Looking Beyond COVID, December 2021.”
Kurt, N. (2011). Çevik Kuvvet Personelinin Stresle Başa Çıkma Tutumları, Psikolojik Dayanıklılıkları ve İş Doyum Düzeyleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi

İlginizi çekebilir: Derin dinlenmeye zaman ayırın: Kendinizi şarj edebilmeniz için 5 öneri